Anne sütü, bebekler için benzersiz bir besindir. Biyolojik olarak bebek beslenmesinin doğal yoludur. Her memelinin sütü kendi yavrusunun ihtiyaçlarına uygundur. Anne sütü, bebeğin ilk altı ayda ihtiyaç duyduğu tüm besin ögelerini karşılar. Hayvan sütleri veya mamalar bebeğin ihtiyacını kendi annesinin sütü kadar karşılayamaz. Anne sütünün, bebeklerin sağlığı ve gelişimi konusunda üstün ve özel olması sebebiyle, anne sağlığı sorunları veya ekonomik koşullar aksini belirtmedikçe doğumdan sonraki ilk altı ay boyunca bebeklere başka hiçbir besin desteği yapılmaması önerilmiştir. Hem UNICEF hem de Dünya Sağlık Örgütü bir bebeğin iki yaşına kadar emzirilmesini tavsiye etmektedir.
Gana, Hindistan ve Peru’da 9424 bebek ve anneleri üzerinde yapılan araştırma sonuçlarında bebek ölüm oranının; emzirilmeyen bebeklerde, anne sütüyle beslenen bebeklere göre çok daha fazla olduğu belirtilmiştir. Ayrıca, doğumdan hemen sonraki dönemde anne sütüne ek olarak inek sütü bazlı mamalar alan Gana’daki yeni doğanlar, yalnızca anne sütüyle beslenenlere kıyasla ölümlerde yaklaşık dört kat artış göstermiştir.
Anne Sütü ve Bebeğe Faydaları
- Sindirimi kolay, taze ve sterildir.
- Diş eti, çene ve diş gelişimine katkı sağlar.
- Bebeğin bağışıklık sisteminin gelişimini destekler.
- Anne sütünü hazırlamaya gerek yoktur, hazırdır.
- İlk altı ayda sadece anne sütü yeterlidir. Bebeği malnütrisyondan korur. Başka bir besine ihtiyaç duyulmadığı için ekonomiktir.
- Büyüme faktörü olan taurini yüksek oranda içermektedir.
- Anne sütünde bulunan suda ve yağda çözünen vitaminler (K vitamini hariç) bebek için yeterli miktardadır.
- Anne sütünün %87’si sudur. Bebek tüm su ihtiyacını bu sütten karşılar ve ayrıca suya ihtiyaç duymamaktadır.
Anne sütü, yeni doğanların hastalıklardan korunmasına yardımcı olur. Probiyotik özellikler barındırması bebeğin E.coli gibi enfeksiyonlardan korunmasını, emzirme sonunda salgılanan sütün yağ içeriğinin fazla olması bebekte doygunluk hissinin oluşmasını ve dolaylı olarak obezitenin önlenmesini sağlamaktadır. Anne sütüyle beslenen bebeklerde, inek sütüyle beslenen bebeklere nazaran daha az diş çürüğü görülmektedir.
Doğumdan sonra ilk günlerde salgılanan kolostrum (ağız sütü) gün geçtikçe geçiş sütü ardından olgun süt halini alır. Gelişmekte olan bebeğin ihtiyaçlarını karşılamak için anne sütünün bileşimi zamanla değişir. Kolostrum ile sonraki günlerde salgılanan sütün içeriği farklıdır. Ağız sütü bebeğin ilk aşısı olarak kabul edilir, bu nedenle mutlaka bebeğin ağız süt ile tanışması sağlanmalıdır. Ağız sütü, daha koyu kıvamlı, daha sarımsı, protein, Na, Mg, K ve Ca gibi minerallerden zengin, yağ miktarı olarak düşük bir içeriğe sahiptir. Kolostrum, sarılığı önler.
Emzirmenin, bebek maması gibi anne sütü yerine geçen besinlerle beslemeye kıyasla çok sayıda sağlık yararı vardır.
- Emzirme, sosyo ekonomik durumu düşük bireylerde bebeğin yetersiz beslenme riskini azaltır.
- Anne sütüyle beslenen bebeklerin mama ile beslenen bebeklere göre enfeksiyon kapma riski daha azdır.
- Emzirme, bebeğin bulaşıcı hastalıklara yakalanma yatkınlığını azaltır.
- Yapılan çalışmalarda, emzirmenin astım ve alerjiye karşı koruyucu olduğu bulunmuştur.
- Çocukluk çağındaki obezite, beraberinde yetişkin çağda da obeziteyi getirebileceğinden, bu obezitenin uzun vadede önlenmesinde emzirmenin yararı vardır. Obeziteye karşı koruyucu etki yetişkinliğe kadar uzanabilir.
- Emzirmenin ani bebek ölümü sendromu riski üzerindeki etkisi incelendiğinde, anne sütüyle beslenen bebeklerin ani bebek ölümleri açısından daha az risk altında olduğu öne sürülmüştür.
- Kanıtlar; emzirmenin, bebeklik döneminde ve sonrasında solunum yolu enfeksiyonlarına, kronik gastrointestinal rahatsızlıklara ve orta kulak iltihabı gibi hastalıklara karşı koruyucu olduğunu göstermektedir.
- Emzirme aynı zamanda, bakteriyel menenjit, idrar yolu enfeksiyonları, nekrotizan enterokolit, insüline bağımlı diyabet, ishal, ülseratif kolit gibi hastalıklara karşı da koruyucudur.
- Bebeklik döneminde yeterince anne sütüyle beslenmek, çocukluk döneminde solunum yolu enfeksiyonları, hırıltı, çölyak hastalığı, obezite, Tip 1 ve Tip 2 diyabet, lösemi ve crohn hastalıklarının riskini azaltır.
Emzirmenin Anneye Faydaları
- Hamile kadınların, emzirmenin anne sağlığı üzerindeki etkileri konusunda bilgilendirilmesi emzirme isteğini güçlendirir.
- Emzirmenin menopoz öncesi ve sonrası dönemde meme kanserine karşı koruyucu olduğuna dair kanıtlar mevcuttur.
- Emzime, anne için uzun vadede kanser (meme, yumurtalık, endometriyum), endometriozis, diyabet, osteoporoz, anemi, tansiyon, kardiyovasküler hastalıklar, metabolik sendrom, romatoid artrit, alzheimer ve multiple skleroz hastalıklarına karşı koruma sağlar.
- Emzirme, anneyi sakinleştirir ve stresi azaltır. Doğum sonrası depresyon riskini azaltır, anne-bebek bağını geliştirir.
- Emziren kadınların emzirmeyen kadınlara göre duygusal problemlerle ilgili daha az semptom gösterdiği, solunum ve gastrointestinal hastalıkların daha nadir görüldüğü belirtilmiştir.
- Emzirme, annenin hızlı kilo vermesine ve gebelik sırasında aldığı kiloları kaybetmesine yardımcı olur.
- Anne sütünün karmaşıklığı ve bebeklere sağladığı üstün faydalar, yüzbinlerce yıllık evrimin bir sonucudur.
Giray, H. (2004), “Anne Sütü ile Beslenme”, Sted, cilt 13, 12-15.
Samur, G., (2008), “Anne Sütü”, 1, Basım Yeri: Klasmat Matbaacılık., 7-20.
Goldman, A. S., Hopkinson, J. M., & Rassin, D. K. (2007). Benefits and risks of breastfeeding. Advances in pediatrics, 54(1), 275-304.
Allen, J., & Hector, D. (2005). Benefits of breastfeeding. New South Wales public health bulletin, 16(4), 42-46.
Ciampo, L. A. D., & Ciampo, I. R. L. D. (2018). Breastfeeding and the benefits of lactation for women’s health. Revista Brasileira de Ginecologia e Obstetrícia, 40(6), 354-359.
Tebrikler! Harika bir yazı olmuş, Rabia Hanım’ın eline sağlık 🙂
Çok teşekkür ederim!