Escherichia Coli (E. Koli) Nedir? Nasıl Bulaşır? Etkileri Nelerdir?

İlk olarak Theodor Escherich tarafından tanımlanmıştır. Önceleri Bacterium coli commune olarak bilinen bu mikroorganizma, daha sonra Escherichia coli olarak adlandırılmıştır. Bu bakteri, uzun yıllar insanlar ve sıcakkanlı hayvanlar ile kuşların normal bağırsak florasında bulunan ve patojen olmayan fakültatif bir mikroorganizma olarak kabul edilmiştir.

Araştırmaların artmasıyla;

• enteritis,
• ürogenital enfeksiyonlar,
• yara enfeksiyonları,
• mastitis,
• septisemi
• meningitis gibi hastalıklara yol açtığı kanıtlanmıştır.

İnsanlarda, hemorajik kolitis (HC), hemolitik üremik sendrom (HUS) ve trombotik trombositopenik purpura (TTP) olarak adlandırılan ve ölümle sonuçlanabilen hastalıklara neden olur.

Hemorajik Kolitis: Hastalık kramplı karın ağrıları ile başlar, 24-48 saat içinde sulu ishal ile devam eder. İshal sırasında görülen kan artar ve dışkı zamanla tamamen kan olur. Hastaların yarısında kusma görülürken ateş pek görülmez. Hastalık 3-9 gün sürer.

Hemolitik Üremik Sendrom (HUS): E. coli‘nin neden olduğu enfeksiyonların içinde en tehlikeli ve en sık görülendir. Böbrek yetmezliğine yol açabilir. Hastalara diyaliz ve kan nakli gerekebilir. Merkezi sinir sistemi etkilenir. Sarılık, yüksek tansiyon veya kalp yetmezliğine yol açabilir. HUS’un ölümle sonuçlanma ihtimali vardır.

Trombotik Trombositopenik Purpura (TTP): Beyinde kan pıhtısına neden olur. Genellikle ölümle sonuçlanır ancak HUS ve HC’e göre daha az görülür. E. coli’nin neden olduğu enfeksiyonlarda HUS veya TTP görülme oranı %20’dir. HUS gelişen vakaların %5’i ölümle sonuçlanmaktadır. Bu oran okul öncesi çocuklarda veya 65 yaşın üzerindeki yaşlılarda %50’ye kadar yükselmektedir.

E. coli’nin başlıca kaynağı sığırlardır. Aynı zamanda koyun, geyik, domuz, kedi, köpek ve kuşlar gibi diğer sıcakkanlı hayvanlarda da bulunabilmektedir. İnsanlara, taşıyıcı veya hasta hayvanla temas sonucu, kişiden kişiye bulaşma veya kontamine gıdanın tüketilmesi sonucu bulaşır. Suyun veya toprağın fekal yollarla kirlenmesi ise ekili alanlarda ürünlere taşınmasına neden olur.

• E. coli’nin neden olduğu hastalıklarda; yetersiz ısısal işlem görmüş et ürünleri, çiğ süt, taze sıkılmış meyve suları, yoğurt, peynir, sosis, mayonez ve beyaz turp filizi gibi gıdaların rol oynadığı belirlenmiştir.

Dondurulmuş veya soğukta saklanan ürünlerde, düşük su aktivitesine sahip ürünlerde ve asidik gıdalarda uzun süre canlılığını sürdürebilir. Bu ortamlarda karşılaştığı olumsuz çevre koşullarına adapte olarak direnç kazanabilir.

E.coli sebep olduğu salgınlar arasında en önemlileri; 1992-1993 yıllarında 700’den fazla kişinin etkilendiği Amerika Birleşik Devletleri’nin batısında görülen salgın ile 1996 yılında Japonya’da 8000’den fazla kişiyi etkileyen salgınlardır. Son olarak Mayıs 2011 sonunda Almanya’da etkenle bulaşık salatalık tüketimine bağlı olarak ortaya çıkan ve yaklaşık 1000 kişinin etkilendiği olayda, 28 Mayıs itibariyle 10 kişinin hayatını kaybettiği kayıtlara geçmiştir.

Escherichia coli (E. coli), sıcak kanlı organizmaların alt bağırsağında yaygın olarak bulunan bir bakteridir. E. coli bakterilerinin çoğu zararsızdır, ancak bazıları ciddi gıda zehirlenmesine neden olabilir.

Shiga Toksin üreten E. coli (STEC), ağır gıda kaynaklı hastalığa neden olabilen bir bakteridir. STEC salgınlarının birincil kaynakları, çiğ veya az pişmiş kıyma ürünleri, çiğ sütler ve iyi temizlenmemiş sebzelerdir. Çoğu durumda, hastalık kendi kendini sınırlayıcıdır, ancak özellikle küçük çocuklarda ve yaşlılarda hemolitik üremik sendromu (HÜS) içeren hayatı tehdit eden bir hastalığa yol açabilir. STEC ısıya duyarlıdır. Evde yemek hazırlarken, “iyice pişirin” gibi temel gıda hijyen uygulamalarının uygulandığından emin olunmalıdır.

• Temizliğe özen gösterin.
• Ham ve pişmiş yiyecekleri ayrı ayrı saklayın.
• İyice pişirin.
• Yiyecekleri güvenli sıcaklıklarda tutun.
• Temiz su ve güvenli ham maddeler kullanın.