Zerdeçal Nedir? Nerede Yetişir? Nasıl Elde Edilir?
Ana vatanının Hindistan olmasının yanı sıra Çin, Endonezya, Peru gibi tropikal bölgelerde yaygın bir şekilde yetiştirilen ve zencefilgiller ailesine ait olan ‘’Curcuma Longa’’ olarak bilinen, çiçekleri sarı, yaprakları büyük otumsu şeklinde bir bitki olup, ülkemizde ‘’zerdeçal, hint safranı, safran kökü’’ isimleriyle bilinmektedir.
Bitkinin toprak altında bulunan ana kökleri yumurtamsı şekilde olmakla birlikte, yan köklerinin ise yumru şeklinde olduğu bilinmektedir. Bu yumrular, bitkiye rengini veren sarı renk pigmentlerini içermektedir. Zerdeçalın ana maddesi olan kurkumin, kaynatma, kurutma gibi işlemler aracığıyla ile elde edilir.
Zerdeçalın (Kurkuminin) Sağlık Üzerine Etkileri
Sağlık üzerine etkilerine bakıldığında, antiinflamatuvar bileşik olarak vücudu yabancı maddelere karşı korumada etken bir madde olan kurkumin, hasarların onarımında önemli rol oynamaktadır. Günümüzde kronik inflamasyonun hemen hemen her hastalığın oluşmasında önemli bir parametre olduğu bilinmektedir. Örnek verilecek olursa kalp, kanser, metabolik hastalık tablosu, diyabet, Alzheimer ve birçok hastalık sayılabilmektedir. Kurkumin bu anlamda inflamasyona karşı iyi bir savaşçı konumundadır.
Güçlü antioksidan etkilere sahip olan kurkumin, serbest radikalleri etkisiz hale getirerek vücudun kendi antioksidan enzimlerini uyarır. Ayrıca, antiinflamatuvar ve anti-oksidan özelliğinden dolayı kalp-damar ve bağırsak sağlığının sürdürülmesinde etkilidir. Safra kesesini uyararak safra asitlerinin salınımı ve besinlerin sindirilmesine yardımcı olmaktadır. Bunun dışında artritin tedavi edilmesinde de oldukça etkindir. Kanseri önlemeye ve tedavi etmeye yardımcı olabilecek bir ajan olduğu düşünülmektedir.
Bazal metabolizma hızını arttırarak vücut ağırlığı kaybına destek olduğu, yağ dokusu oluşumunu engellediği, diyabette ve yara iyileşmesinde olumlu etkileri birçok araştırmada söz konusu olmuştur. Benzer şekilde, kurkuminin beta hücre fonksiyonunu uyararak kan glukoz ve HbA1C düzeylerini düşürücü etkisi ile insülin direncini iyileştirebileceği düşünülmektedir. Ayrıca, özellikle adiponektin salınımında etkileri belirtilmektedir.
Zerdeçalın etken maddesi olan kurkuminin daha iyi emilimi ve sağlık yararlarını gösterebilmesi için karabiber ve zeytinyağı ile tüketilmesi önerilmektedir. Yapılan çalışmalarda, kişi başına günlük 1-5 gram (150 miligram kurkumin) zerdeçal tüketiminin herhangi bir yan etkisinin olmadığı gösterilmiştir.
Kocaadam B, Şanlıer N. Curcumin An Active Component Of Turmeric (Curcuma Longa) And Its Effects On Health. Crit Rev Food Sci Nutr. 2017; 57: 13.
Zhang DW, Fu M, Gao SH, Liu JL. Curcumin and Diabetes: A Systematic Review. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine. 2013; 2013: 1-16.
Arlı M, Çelik H. The Bıologıcal Importance of Curcumın. Eastern Anatolian Journal of Science. 2020; 6(1): 21-34.
Chuengsamarn S, Rattanamongkolgul S, Luechapudiporn R, Phisalaphong C, Jirawatnotai S. Curcumin Extract For Prevention Of Type 2 Diabetes. Diabetes Care. 2012; 35(11): 2121-2127.
N. Maithili Karpaga Selvi, M. G. Sridhar, R. P. Swaminathan, R. Sripradha. Efficacy Of Turmeric As Adjuvant Therapy İn Type 2 Diabetic Patients. Indian J. Clin. Biochem. 2015; 30(2): 180-186.
Al-Saud NBS. Impact Of Curcumin Treatment On Diabetic Albino Rats. Saudi J Biol Sci. 2020; 27(2):689-94.
