İnfantil Kolik Nedir? Beslenme Tedavisi Nasıl Olmalıdır?

Bebeklerde doğumdan itibaren ilk haftalardan 68. haftaya doğru günde maksimum 2,5-3 saat kadar ağlama normaldir. Genellikle bebeklerde bu huzursuzluk ve ağlama kendiliğinden 3. veya 4. aylara doğru azalmaktadır. İnfantil kolik ise, yaşamın ilk 4-5 ayındaki bebeklerde nedeni bilinmeyen 3 haftadan uzun süreli günde 3 saatten ve haftada 3 günden fazla süren ağlama nedenidir. İnfantil koliğin nedenleri tam olarak bilinmemekte fakat nedenleri için çeşitli hipotezler ortaya atılmıştır. Bu hipotezler; gastrointestinal hipotez, nöro-hormonal immatürite, inek sütü protein alerjisi, besin alerjisi veya intoleransı, karbonhidrat malabsorbsiyonu ve yanlış beslenme teknikleridir.

İnfantil kolikli bebeklerde intestinal peristaltizmin artması, serum mobilin seviyelerinde artış ve düzensiz beslenme alışkanlıkları, beslenmede isteksizlik, azalmış emme gibi durumlar belirlenmiştir. Bununla birlikte bazı infantil kolikli bebeklerde gastroözofajiyel reflü görülmüştur. Bunların sonucunda infantil koliğin nedeninin gastrointestinal bozukluklara bağlı olabileceği hipotezi ortaya atılmıştır.

İnfantil kolikli bebeklerin serotonin düzeyleri yüksek, melatonin düzeyleri ise düşük bulunmuştur. Serotonin bağırsak kasılmalarını arttırmakta, melatonin ise düz kas gevşemelerini sağlamaktadır. Hormon düzeylerinde değişiklikler olan infantil kolikli bu bebeklerin koliğinin iyileşmesiyle birlikte hormon düzeylerinin normale döndüğü belirlenmiştir. Bunların sonucunda da infantil koliğin nedeninin nöro-hormonal immatürite olabileceği hipotezi ortaya atılmıştır.

• Yapılan başka bir çalışmada; infantil kolikli bazı bebeklerin ailelerinde alerji öyküsü tespit edilmiştir. Buna bağlı olarak bebeklerde de annelerinin beslenmesinde alerjen soya, çikolata, kahve, kabuklu deniz ürünleri, fıstık, fındık, brokoli, yeşil biber ve baharatlı yiyeceklerden geçen alerjenlerin bulunması ve anne sütüyle bebeklere geçmesiyle birlikte ürtiker ve kusma görülmüştür. Buna bağlı olarak inek sütü ve diğer besin alerjileri durumu da infantil kolik nedenlerinden olabilmektedir.

Ayrıca bebeklerde geçici bir laktaz eksikliği, laktoz malabsorbsiyonu veya fruktoz intoleransı biriken fruktoz ve laktozun bakterilerce parçalanıp laktik asit ve hidrojen oluşumuyla birlikte gaz oluşumu ve bunun da infantil koliğe neden olabileceği öne sürülmektedir. Bu durum laktozsuz beslenme ile teşhis edilebilmektedir.

İnfantil Kolik ve Beslenme

İnfantil kolikli bebeklerde öncelikle nedeni annenin aldığı herhangi bir besine ya da inek sütüne alerjisi ise veya karbonhidrat malabsorbsiyon sorunu varsa ona uygun beslenme yaklaşımı geliştirilmelidir. Alerjiye neden olan veya malabsorbsiyon olan besin annenin diyetinden çıkarılmalıdır. Bebeklerde biberonla besleme, yatay pozisyonda besleme, az veya aşırı besleme ve beslenme sonrası gaz çıkarmama infantil kolik nedeni olarak bildirilmiştir. Bebeğin az veya aşırı beslenmesi, yanlış beslenme sonucu bebeğin aşırı hava yutması, beslenmeden sonra bebeğin gazının tam olarak çıkarılmaması gibi yanlış beslenme davranışlarının düzeltilmesi gerekir.

Anne sütü alan bebeklerde formula ile beslenen bebeklere göre infantil kolik daha sık görüldüğüne dair çalışmalar bulunmaktadır. Bunun, anne sütü alan bebeklerde süte geçen alerjen maddelerden (özellikle inek sütü proteini) dolayı olduğu düşünülmektedir. Ayrıca annenin kullandığı çay, sigara ve alkolün de bebekte kolik riskini arttırdığı ve bu gıdalar tüketilmediğinde kolik şikâyetlerinde gerileme olduğunu bildiren çalışmalar bulunmaktadır.

• Emzirmeyi değerlendiren bir çalışmada ise kolikli bebeklerin annelerinin emzirme tekniklerinin daha yetersiz olduğu ifade edilmektedir.
• Yapılan bazı çalışmalarda sükroz gibi şekerli solüsyonların endojen opiyatları arttırarak tat algısı üzerinde infantil kolik tedavisinde kullanılabileceği ve özellikle yenidoğanlarda ağrı kesici etki gösterdiği kanıtlanmıştır. Bu durumun kolikli bebelerde de etkili olup olmadığı üzerine yapılan çalışmalarda da bebeklerde kolik etkilerinin azaldığı gözlemlenmiştir. Bazı bitki çaylarının bağırsak düz kaslarında gevşeme sağlayarak kolik şikâyetlerinde gerilemeye neden olduğu bildirilmiştir.
• Çalışmalarda rezene, papatya, ıhlamur, mine çiçeği, nane, limon yağı, kedi nanesi, karanfil, dereotu, zencefil, tarçın, civanperçemi, meyan kökü, kakule, sinameki ve benzeri çaylarının etkinlikleri değerlendirilmiştir.

İnfantil kolikli bebeklerde sükroz, rezene çayı ve hidrolize mama kullanılan bir çalışmada hidrolize mama kullanan grupta ağlama süresi ve kolik şikâyetleri diğerlerine göre daha az olduğu bulunmuştur.

Soya bazlı formulalar aslında inek sütü allerjisi olan bebekler için üretilmektedir. Fakat yapılan çalışmalarda anne diyetinden inek sütü uzaklaştırıldığında kolik şikâyetlerinde azalma görülmesiyle birlikte inek sütü bazlı mamalarla beslenen bebeklerde soya bazlı formula denenmiş ve kolik şikâyetlerinde önemli azalma görülmüştür. Yine yapılan çalışmalarda bebeklere soya bazlı formula kesilip tekrar inek sütü bazlı formula başlandığında şikâyetlerinin tekrar başladığı gösterilmiştir.

Soya bazlı formulalar, infantil kolikte ilk tercih olmasa da kullanıldığında kolikli bebeklerin kolik şikayetlerinin belirgin bir şekilde azaldığı gösterilmiştir.