Besinin Adı
Türkçe: Tarçın
İngilizce: Cinnamon
Latince: Cinnamomum
Tarçın, farklı bölgelerde “Darçın, Tatlıkabuk, Tatlıkabık, Loğusa, Şerbet Kokusu, Karakabuk, Karakat, Karakıllı,” gibi isimlerle de anılmaktadır.
Vatanı ve İklimi:
Defnegiller (Lauraceae) Familyasına ait olan tarçın, Japonya, Sri Lanka (Seylan), Çin, Malezya, Güney Amerika, Brezilya, Endonezya (Sumatra) gibi Güney ve Güney Doğu bölgelerinde yetiştirilmektedir. Tarçın, tropikal iklime uyumlu olduğu için ülkemizde sadece botanik bahçelerinde yetiştirilebilmektedir.
Bitkisel Özellikleri:
Cinnamomum türlerinin kabuklarının kurutulmasıyla elde edilen Tarçının en yaygın iki türü bulunmaktadır. Bunlar “Çin Tarçını ve Seylan Tarçını” dır. Seylan tarçını kısa bir ağaç olup, ağacın dallarının soyulmasıyla elde edilir, Çin tarçını ise daha uzun bir ağaç olup, ağacın gövde ve dallarının soyulmasıyla elde edilir.
Faydaları ve/veya Zararları:
Yıllardan beri Tarçının, konstipasyonu (kabızlığı) önleyici, gaz giderdiği ve antiseptik özelliklere sahip bir besin olduğu tartışılmaktadır. Aynı zamanda bitkinlik, kalp hastalıkları, soğuk algınlığı, iştahsızlık ve hazımsızlık gibi mide bağırsak hastalıkları ve psikolojik sıkıntılar için kullanılmaktadır. El-Kânûn fî’t-Tıbb adlı eserinde Ibn-i Sina, tarçının, bir çok hastalığı tedavi ettiği ve kötü etkileri iyileştirdiğini belirtmiştir. Yine bu eserinde, akciğerde gözlenen tıkanıklıklar için tarçının kullanılmasını tavsiye etmiştir.
- Günümüzde yapılan son çalışmalara bakacak olursak; Khan ve arkadaşlarının yaptığı çalışmada tarçının, tip 2 diyabetli kişilerde glukoz seviyesini azalttığını gözlemlemiştir ve kan şekerini düşürücü etkisi dolayısıyla diyabetli kişilerin beslenmelerinde kullanmalarını tavsiye etmiştir. Aynı çalışmada tarçının, kan trigliserid, kolesterol ve LDL seviyelerini önemli ölçüde azalttığını göstermiştir.
- Koppikar SJ ve arkadaşlarının yaptığı bir çalışmada, Tarçın özütünün, rahim ağızı kanseri hücrelerinde apoptoza (hücre parçalanmasına) neden olduğu gözlemlenmiştir ve tarçının serviks (rahim ağızı) kanseri tedavisinde kullanımını tavsiye edilmiştir.
- Hamsterlar üzerinde yapılmış bir başka çalışmada ise, tarçın ve oral (ağız) kanserleri incelenmiş, tarçının ağız kanserlerini önlediği ve ilerlemesini engellemeye yardımcı olduğu gözlemlenmiştir.
- Yeni çalışmalar tarçının aynı zamanda antiinflamatuar (iltihap düşmanı) etkilerinin olduğunu göstermektedir.
- Bir başka çalışmada, tarçının içerisindeki “Sinnamaldehit” isimli madde araştırılmış ve antifungal (mantar tedavisinde kullanılan) ilaçlarla birlikte vücuda alındığında mantar tedavilerini desteklediği sonucuna varılmıştır.
- Polikistik Over Sendromu (PCOS) olan kadınlara tarçın ilavesinin yapıldığı bir araştırmada, PCOS risk faktörlerinin azaldığı, kadınların kan yağları düzeylerinin ve antioksidan durumlarının geliştiği gözlemlenmiştir.
Yüksek dozlarda tüketilen Çin tarçınının ise karaciğer ve pıhtılaşma üzerindeki toksik (zararlı) etkileri gözlenmiş ve sınırlı tüketimi önerilmiştir. Sonuç olarak tarçının; metabolik sendrom, insülin direnci, tip 2 diyabet, kardiyovasküler hastalıklar, kolesterol seviyeleri, artrit ve bazı kanser türevleri için tedaviye destek, antioksidan bir besin olduğu düşünülmekte olup, araştırmaların daha kapsamlı yapılması gerektiği savunulmaktadır.
Bilgilendirme:
Tarçın, harika aroması ve kokusu sebebiyle birçok bölgede, özellikle Osmanlı Kültürü’nde büyük yer kaplamaktadır. Ekmekler, çorbalar, börekler, pilavlar, et/tavuk ve deniz ürünleri, sebze ve meyveler, tatlılar gibi besin gruplarına katılarak binlerce farklı lezzetli yemeklere eklenmektedir. Yemekler haricinde kozmetik ürünlerde de kullanılmaya başlanmıştır, cilt için tarçın yağı şeklinde veya parfümlerde, temizlik ürünlerinde, diş macunlarında… Tarçına alerjisi olan bireyler, tükettikleri besinlere ve kullandığı ürünlere muhakkak dikkat etmeli, içeriklerini incelemelidir.
100 gram Tarçın’ın besin değerleri:
CHO (g) | Na (mg) | I | Vit. A (µg) |
56 | 26 | 5 | 26 |
Protein (g) | K (mg) | F (µg) | Vit. C (mg) |
3,9 | 500 | 50 | 0 |
Yağ (g) | P (mg) | Fe (mg) | Vit. B³ (mg) |
3,2 | 61 | 38,1 | 2 |
Kalori (kkal) | Ca (mg) | Mg (mg) | Lif (g) |
271,7 | 1228 | 56 | 24,4 |
Bingöl FN, Akbulut G . (2012 ). Tip 2 Diabetes Mellitus ve Tarçın . Bozok Tıp Derg. , 39-46 .
Borzoei A ve ark . (2017). Effects of cinnamon supplementation on antioxidant status and serum lipids in women with polycystic ovary syndrome. J Tradit Complement Med., 128-133.
Ezzat SK ve ark. (2017). Effects of aqueous cinnamon extract on chemically-induced carcinoma of hamster cheek pouch mucosa. Biochem Biophys Rep., 72-78.
Güldemir O, Nermin I . (2010, 10 14-15). Tatlara Tat Katan Kabuk: Tarçın (OsmanlıMutfağındaki Yeri) . Bilecik , Türkiye : Bilecik Şeyh Edebalı Üniversitesi Yayınları.
Acıduman A, İlgili Ö. (2010). İbn Sînâ’nın El-Kânûn Fî’t-Tıbb Adlı Eserinde “Geriatri” İle İlgili Bölümler. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 41-47.
Bingöl FN, Akbulut G . (2012 ). Tip 2 Diabetes Mellitus ve Tarçın . Bozok Tıp Derg. , 39-46 .
Borzoei A ve ark . (2017). Effects of cinnamon supplementation on antioxidant status and serum lipids in women with polycystic ovary syndrome. J Tradit Complement Med., 128-133.
Ezzat SK ve ark. (2017). Effects of aqueous cinnamon extract on chemically-induced carcinoma of hamster cheek pouch mucosa. Biochem Biophys Rep., 72-78.
Güldemir O, Nermin I . (2010, 10 14-15). Tatlara Tat Katan Kabuk: Tarçın (OsmanlıMutfağındaki Yeri) . Bilecik , Türkiye : Bilecik Şeyh Edebalı Üniversitesi Yayınları.
Gürson O, Özçelikay G . (2005). Tarçın’ın Tarih Boyunca ve Günümüzdeki Kullanımı. DergiPark Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi OTAM, 171 – 183.
Han X, Parker TL. (2017). Antiinflammatory Activity of Cinnamon (Cinnamomum zeylanicum) Bark Essential Oil in a Human Skin Disease Model. Phytother Res., 1034-1038 .
Khan A, Safdar M. (2003 ). Role of Diet, Nutrients, Spices and Natural Products in Diabetes Mellitus. Pakistan Journal of Nutrition, 1-12.
Koppikar SJ ve ark. (2010). Aqueous Cinnamon Extract (ACE-c) from the bark of Cinnamomum cassiacauses apoptosis in human cervical cancer cell line (SiHa) through loss of mitochondrial membrane potential. BMC Cancer, 2-12.
Lungarini S ve ark . (2008). Coumarin and cinnamaldehyde in cinnamon marketed in Italy: a natural chemical hazard? Food Addit Contam Part A Chem Anal Control Expo Risk Assess., 1297-1305.
Rafehi H ve ark . (2012). Controversies surrounding the clinical potential of cinnamon for the management of diabetes. Diabetes Obes Metab., 493-499.
Ranasinghe P ve ark . (2013). Medicinal properties of ‘true’ cinnamon (Cinnamomum zeylanicum): a systematic review. BMC Complement Altern Med. , 2-10 .
Shahina Z ve ark . (2018). Cinnamomum zeylanicum bark essential oil induces cell wall remodelling and spindle defects in Candida albicans. Fungal Biol Biotechnol., 2-16.