Dereotu Nedir? Faydaları Ve Zararları Nelerdir?

Besinin Adı
Türkçe: Dereotu
İngilizce: Dill
Latince: Anethum graveolens

Vatanı ve İklimi:
Ana vatanı, Asya’nın batısı ve Avrupa’nın güneyidir. Ülkemizde daha çok güney ve batı bölgelerde yetiştirilmektedir. Dünyada ve Türkiye’de genellikle Akdeniz Bölgesi’nde ayrıca soğuk hava şartlarında da yetiştirilen, kışlık bir bitkidir. Harran Ovası’nda üretimi yapıldığı bilinmektedir.

Bitkisel Özellikleri:
Tek yıllık bir baharat bitkisi olan dereotu, Maydanozgiller familyasına aittir. Taze olarak tüketilmekle birlikte drog meyve olarak da kullanılan dereotu; sap, yaprak ve meyvelerinde uçucu yağ bulundurmaktadır. Bu uçucu yağlar ise; limonen, carvon ve α-phellandren içermektedir. Özellikle tohumlarında limonen ve carvon yüksek oranlarda bulunur. Gıda sanayisinde bu yağlar aroma verici olarak kullanılırken yaprakları ise sofralarda koku ve tat vermesi için tercih edilmektedir. Dereotu polifenol, fenolik madde içeriği ve özellikle C vitamini gibi fitokimyasallar açısından zengin bir bitkidir.

Faydaları ve/veya Zararları:
Dereotu, antioksidan etkisi sayesinde serbest radikalleri etkisiz hale getirerek, birçok kronik hastalığın ve oksidatif stresin önlenmesinde kullanılabilmektedir. Aynı zamanda Saccharomyces cerevisia ve Listeria tehditlerine karşı koruyucu özellik göstermektedir. Bitkinin meyveleri bebeklerde gaz giderici olarak kullanılmakla birlikte yetişkinlerde spazm çözücü, diüretik ve sakinleştirici olarak kullanılmaktadır. Yaprakları ise uyku düzensizlik durumlarında, spazmlarda, sindirim sistemi ve idrar yolları rahatsızlıklarında tedavi ve korunma amaçlı kullanılmaktadır. Ayrıca halk arasında; lohusalarda süt verimini arttırıcı, yüksek tansiyon düşürücü, ağız kokusu giderici ve uykusuzluk önleyici etkileri dolayısıyla kullanılmaktadır. Mide ekşimesi durumlarında ise yaklaşık iki tatlı kaşığı dereotu tohumundan yapılan çayın tüketilmesi önerilmektedir. Lif içeriğinin yüksek oluşu hazmı kolaylaştırmada son derece etkilidir. Dereotu lipid profili üzerinde önemli etkiye sahiptir. Hipolipidemik (kan yağlarını düşürücü) ve oksidatif hasara karşı koruyucu özelliği olduğu belirtilmektedir. Düzensiz adet döngüleri olan kadınlar için adet döngüsü düzenleyici bir ajan olarak kullanılabilir. Dereotu, antimikrobiyal aktivite göstermektedir.

Bilgilendirme:
Ülkemizde yabani olarak bulunan dereotunun aynı zamanda tarımı da yapılmaktadır. Bazı araştırmacılara göre gaz giderici, idrar söktürücü özellikte olan dereotu sindirim problemlerinde eski yıllardan beri doğal ilaç olarak kullanılmaktadır. Yapısında bulunan yüksek miktarda uçucu yağ sayesinde ise hoş aroma ve kokuya sahiptir. Pakistan ve Hindistan dünyadaki önemli dereotu üreticilerinin başında gelmektedir. Uçucu yağ üretimi için en fazla Macaristan’da üretilirken en kaliteli üretim; Meksika, Mısır, Hollanda, ABD gibi ülkelerde yapılmaktadır.
Dereotu; özellikle omlet, cacık, zeytinyağlı yemeklerde, salatalarda tercih edilen bir besindir. Taze, dış etkenlerden zarar görmemiş olmasına, kendine özgü tat ve renkte olmasına dikkat edilmelidir. Ayrıca kurutulmuş dereotunun tohumları, bitki çayı olarak veya baharat olarak da tüketilebilir.

100 gram Dereotu bitkisinin besin değerleri: