• BirBes’te Yazar Olmak İçin
BirBes.com - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği
Araçlarımız
Bulunamadı
Tüm Sonuçları Gör
İbrahim Halil Bağış
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
    • Bilimsel Etkinliklerimiz
      • BirBes Seminerleri
        • Diyabette Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • Duchenne Musküler Distrofi (DMD) Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • İklim Krizi, Geleceğin Dünyası ve Diyetisyen
        • 19 Mayıs Sporcu Beslenmesi Webinarı
        • Her Şeyin Başı Sağlık! (Vega Okulları)
        • Sağlıklı Besleniyor Muyuz? (Atabek Koleji)
        • Sağlıklı Beslenme ve Obeziteden Korunma (Toki Mimar Sinan Anaokulu)
        • Diyabet Farkındalığı II (İhlas Koleji)
        • Diyabet Farkındalığı I (İhlas Koleji)
      • Klinik Beslenme Günleri
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21/2
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Semineri ’21
        • III. Ulusal Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
        • III – Enteral ve Parenteral Beslenme
        • II – Diyabet
        • I – Biruni Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
      • Mor Fesleğen Serisi
        • 12. Oturum – 15.05.2020
        • 11. Oturum – 14.05.2020
        • 10. Oturum – 13.05.2020
        • 9. Oturum – 09.05.2020
        • 8. Oturum – 08.05.2020
        • 7. Oturum – 07.05.2020
        • 6. Oturum – 03.03.2020
        • 5. Oturum – 18.02.2020
        • 4. Oturum – 24.12.2019
        • 3. Oturum – 10.12.2019
        • 2. Oturum – 26.11.2019
        • 1. Oturum – 05.11.2019
    • İletişim
  • Araçlarımız
    • Enerji Gereksinimi
      • Günlük Enerji Gereksinimi Hesaplama Araçları BiraradaYENİ!
      • Emziren (Emzikli) Anneler İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Gebe (Hamile) Anne Adayları İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Amputasyonlu (Ampüte) Bireyler İçin Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Henry 2005 Eşitlikleri ile Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Harris-Benedict Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • FAO, WHO, UN:, 2001 Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Mifflin & St. Jeor Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Schofield Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Estimated Energy Requirement (EER) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
    • Vücut Kompozisyonu
      • Vücut Kompozisyonu Hesaplama Araçları Birarada
      • Beden Kütle İndeksi (BKİ) Hesaplama Aracı
      • Bel Çevresi Ölçümünde Risk Değerlendirmesi Aracı
      • Vücut Şekil İndeksi (VŞİ) Hesaplama Aracı
      • Yağsız Vücut Kütlesi (Fatt Free Mass) Hesaplama Aracı
      • İdeal Ağırlık Hesaplama Aracı
      • Vücut Yüzey Alanı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Yağı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Suyu Hesaplama Aracı
  • Sporcular
  • Fit Tarifler
  • BirBesPedi
  • Diğer
    • Aylara Göre Besin Listeleri
    • Mevsimine Göre Balıklar
    • Mevsimine Göre Sebzeler
    • Mevsimine Göre Meyveler
BirBes.com - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
    • Bilimsel Etkinliklerimiz
      • BirBes Seminerleri
        • Diyabette Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • Duchenne Musküler Distrofi (DMD) Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • İklim Krizi, Geleceğin Dünyası ve Diyetisyen
        • 19 Mayıs Sporcu Beslenmesi Webinarı
        • Her Şeyin Başı Sağlık! (Vega Okulları)
        • Sağlıklı Besleniyor Muyuz? (Atabek Koleji)
        • Sağlıklı Beslenme ve Obeziteden Korunma (Toki Mimar Sinan Anaokulu)
        • Diyabet Farkındalığı II (İhlas Koleji)
        • Diyabet Farkındalığı I (İhlas Koleji)
      • Klinik Beslenme Günleri
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21/2
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Semineri ’21
        • III. Ulusal Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
        • III – Enteral ve Parenteral Beslenme
        • II – Diyabet
        • I – Biruni Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
      • Mor Fesleğen Serisi
        • 12. Oturum – 15.05.2020
        • 11. Oturum – 14.05.2020
        • 10. Oturum – 13.05.2020
        • 9. Oturum – 09.05.2020
        • 8. Oturum – 08.05.2020
        • 7. Oturum – 07.05.2020
        • 6. Oturum – 03.03.2020
        • 5. Oturum – 18.02.2020
        • 4. Oturum – 24.12.2019
        • 3. Oturum – 10.12.2019
        • 2. Oturum – 26.11.2019
        • 1. Oturum – 05.11.2019
    • İletişim
  • Araçlarımız
    • Enerji Gereksinimi
      • Günlük Enerji Gereksinimi Hesaplama Araçları BiraradaYENİ!
      • Emziren (Emzikli) Anneler İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Gebe (Hamile) Anne Adayları İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Amputasyonlu (Ampüte) Bireyler İçin Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Henry 2005 Eşitlikleri ile Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Harris-Benedict Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • FAO, WHO, UN:, 2001 Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Mifflin & St. Jeor Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Schofield Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Estimated Energy Requirement (EER) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
    • Vücut Kompozisyonu
      • Vücut Kompozisyonu Hesaplama Araçları Birarada
      • Beden Kütle İndeksi (BKİ) Hesaplama Aracı
      • Bel Çevresi Ölçümünde Risk Değerlendirmesi Aracı
      • Vücut Şekil İndeksi (VŞİ) Hesaplama Aracı
      • Yağsız Vücut Kütlesi (Fatt Free Mass) Hesaplama Aracı
      • İdeal Ağırlık Hesaplama Aracı
      • Vücut Yüzey Alanı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Yağı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Suyu Hesaplama Aracı
  • Sporcular
  • Fit Tarifler
  • BirBesPedi
  • Diğer
    • Aylara Göre Besin Listeleri
    • Mevsimine Göre Balıklar
    • Mevsimine Göre Sebzeler
    • Mevsimine Göre Meyveler
Bulunamadı
Tüm Sonuçları Gör
BirBes.com - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği

BirBes > Beslenme İlkeleri > C Vitamini (Askorbik Asit) Nedir? Hangi Besinlerde Bulunur? Faydaları Nelerdir?

C Vitamini (Askorbik Asit) Nedir? Hangi Besinlerde Bulunur? Faydaları Nelerdir?

Dyt. Pınar Ece Karakaş Dyt. Pınar Ece Karakaş
― Beslenme İlkeleri, Günün Yıldızı
0
C Vitamini (Askorbik Asit) Nedir? Hangi Besinlerde Bulunur? Faydaları Nelerdir?

C vitamini (askorbik asit, askorbat), kolajenin sentezi ve redoks fonksiyonları dahil olmak üzere, çeşitli enzimatik reaksiyonlardaki rolü ile büyük önem taşıyan temel ve suda çözünen vitaminler grubuna ait bazik bir bileşiktir.

1912 yılında, bilim insanı Casimir Funk, meyve ve sebzelerde bulunan bu bileşiği ifade etmek için “antiskorbüt vitamin” terimini kullanmıştır. İngiliz biyokimyacı Jack Drummond ise 1920’de, bu bileşiği ifade etmek için “C vitamini” terimini kullanmıştır.

İnsan vücudunda sentezlenemediğinden, C vitamini alımı insanlar için elzem olarak kabul edilmektedir. C vitamini, insan bağırsağında enerjiye bağlı aktif bir işlem yoluyla emilir. Tek bir büyük dozun tüketimi yerine, gün boyunca küçük dozların alınmasıyla maksimum emilim elde edilebilir. En yüksek C vitamini konsantrasyonları; beyin, göz ve böbrek üstü bezinde bulunur. Ayrıca askorbat, fizyolojik olarak; ilgili birçok serbest radikali ve reaktif oksijen türünü azaltma veya temizleme yeteneğine sahip güçlü bir antioksidandır. C vitamininin; kanser, yaşa bağlı maküler dejenerasyon (AMD), katarakt ve kardiyovasküler hastalıklara karşı koruyucu etkileri olduğu iddia edilmektedir.

Kollajen, yara iyileşmesinde hayati bir rol oynayan bağ dokusunun vazgeçilmez bir bileşenidir. Kollajen, karnitin ve belirli nörotransmitterlerin* biyosentezi için C vitamini gereklidir. Ek olarak, tirozin metabolizması ve mikrozomal metabolizmanın sentezinden de sorumludur. C vitamininin biyolojik önemlerinden bir tanesi de; çeşitli enzimatik reaksiyonlarda, bir indirgeyici olarak kofaktör rol oynamasıdır.

C vitamininin en iyi bilinen enzimatik işlevi, kolajen sentezinde Fe (II) (ferro) ve 2-oksoglutarat’a bağlı dioksijenazlar için muhtemelen kofaktör olmasıdır. C vitamininin olası antikanserojenik* etkileri, karsinojenleri detoksifiye* etme veya karsinojenik süreçleri bloke etme ve bağışıklığı arttırma yeteneğini içerir. Örneğin; endojen hormonları, ilaçları ve karsinojenleri* metabolize eden mikrozomal ilaç metabolize etme sistemi, askorbik aside bağlıdır. Ayrıca; alfa-tokoferol (E vitamini) dahil olmak üzere, vücutta diğer antioksidanları yenileyen önemli bir bileşiktir.

Biyosentetik ve antioksidan fonksiyonlarına ek olarak, bağışıklık sisteminde önemli bir rol oynar. Demir ile C vitamini birlikte tüketildiğinde, anemik hastalarda hemoglobin üretiminin artmasına yardımcı olabilir. C vitamini idrar asiditesini arttırdığından, böbrek taşlarının oluşumuna neden olabilir. Diğer yandan, C vitamini metabolizmasının bir sonucu olarak oluşan oksalik asit nedeniyle, hiperoksalüri* oluşabilir.

C Vitamini Eksikliği

Ciddi C vitamini eksikliği; diş eti çekilmesi, halsizlik, uyuşukluk, kolay kanama ve morarma ile karakterize Skorbüt’e yol açar. C vitamini eksikliğine temel olarak yetersiz beslenme sebep olurken; sigara kullanımı, hamilelik, düşük sosyoekonomik durum, genetik yatkınlık, ileri ya da genç yaş, aşırı egzersiz, hipertansiyon, diyabet ve obezite gibi metabolik sendromla ilişkili durumlar ek risk faktörü olarak belirlenmiştir.

  • Suda çözünen bir vitamin olduğu ve vücutta depolanmadığı için yüksek dozda C vitamini almanın zararsız olduğu iddia edilmesine rağmen, literatürde bildirilen birçok yan etkisi ve ilaç etkileşimi bulunmaktadır. İshal, yüksek dozda C vitamini alımının en yaygın yan etkisidir.

C Vitamini Kaynakları

Meyve ve sebzeler iyi C vitamini kaynaklarıdır. Genel popülasyonda ki günlük alımın yaklaşık %90’ı bu kaynaklardan gelir. Meyve ve sebzelerin C vitamini içeriğini etkileyen değişkenler; hasat mevsimi, pazara nakil süresi, depolama süresi ve pişirme uygulamalarıdır. Meyve ve sebzeler dışında, diyet ürünlerinde C vitamini bulunması; genel olarak oksidasyona karşı korunmak için, işlenmiş gıdalara karşı koruyucu olarak ilavesinden kaynaklanmaktadır.

C vitamininin zengin meyve ve sebze kaynakları arasında; kavun, greyfurt, kivi, mango, portakal, papaya, çilek, mandalina, karpuz, patates, biber, lahana, kuşkonmaz, brokoli, karnabahar ve domates bulunur. Bol miktarda C vitamini içeren meyve suları ise greyfurt ve portakal sularıdır. Taze meyve ve sebzelerin C vitamini içeriği, aynı besinin farklı örnekleri arasında dahi önemli ölçüde farklılık gösterir.

  • C vitamini ısıya karşı dayanıksız olduğundan, besin alımını hesaplarken işleme ve hazırlama prosedürleri göz önünde bulundurulmalıdır.

SÖZLÜK

Antikanserojenik: Kanser riskini azaltan özellik.
Detoksifiye: Vücuttaki zehirli maddelerin daha az zehirli bileşiklere çevrilerek atılması.
Hiperoksalüri: İdrarda aşırı miktarlarda oksalat bulunması.
Karsinojen: Kansere neden olan virüs ya da kimyasal madde.
Nörotransmitter: Nöronun ucundan salgılanan ve bir sonraki nöronun özgün bir reseptörüne bağlanan, sinir impulslarının iletimine yardımcı olan, genellikle nitrojen içeren düşük moleküler ağırlıklı bir bileşik.

KAYNAKLAR

Michels, A., & Lykkesfeldt, J. (2014). Vitamin C. American Society for Nutrition(5), 16-18.

Padayatty, S. et al. (2003). Vitamin C as an Antioxidant: Evaluation of Its Role in Disease Prevention. Journal of the American College of Nutrition, 22(1), 18-35.

Rock, C., Jacob, R., & Bowen, P. (1996). Update on the Biological Characteristics of the Antioxidant Micronutrients: Vitamin C, Vitamin E, and the Carotenoids. Journal of The American Dietetic Association, 96(7), 693-702.

Singh, R. et al. (2018). Effect of Gender, Age, Diet and Smoking Status on the Circadian Rhythm. Journal of Applied Biomedicine(16), 180-185.

Ünlü, A., Kırca, Ö., Özdoğan, M., & Nayır, E. (2016). High-Dose Vitamin C and Cancer. Journal of Oncological Science(1), 10-12.


Etiketler: askorbik asitC vitaminiskorbütvitamin
Uyarı! Referans gösterimi için aşağıdaki şablonu kullanınız.
Karakaş, P. (2018). C Vitamini (Askorbik Asit) Nedir? Hangi Besinlerde Bulunur? Faydaları Nelerdir?. Beslenme İlkeleri. URL: https://www.birbes.com/?p=7582. Erişim Tarihi: 1 Nisan 2023.
Warning! Use the template below for reference representation.
Karakaş, P. (2018). C Vitamini (Askorbik Asit) Nedir? Hangi Besinlerde Bulunur? Faydaları Nelerdir?. Beslenme İlkeleri. URL: https://www.birbes.com/?p=7582. Date of Access: April 1 2023.

Benzer Yazılar

Manganez (Mn) Nedir? Hangi Besinlerde Bulunur? Faydaları Ve Zararları Nelerdir?

Manganez (Mn) Nedir? Hangi Besinlerde Bulunur? Faydaları Ve Zararları Nelerdir?

Zeynep Gökçe

İnsan vücudunun yaklaşık %5‘i minerallerden oluşur. Bazıları diş ve kemik gibi sert dokuların yapılarında bulunur. Hücrelerin çalışması için çoğu mineral...

Besin İnsülin İndeksi (Bİİ) Nedir? Glisemik İndeks İle Farkı Nedir?

Besin İnsülin İndeksi (Bİİ) Nedir? Glisemik İndeks İle Farkı Nedir?

Dyt. Seren Erdoğan

Günümüzde insülin kullanan diyabetli bireylerde tedavi dozları karbonhidrat sayımı yöntemi ile belirlenmektedir. Karbonhidrat sayımı ve besinlerin glisemik indeks bilgileri, olası...

İyot (I) Nedir? Hangi Besinlerde Bulunur? Eksikliğinde Neler Görülür?

İyot (I) Nedir? Hangi Besinlerde Bulunur? Eksikliğinde Neler Görülür?

Dyt. Zeynep Avar

İyot Nedir? Besinler ve su ile birlikte dışarıdan temin edilen eser elementlerden biri olan iyot; anne karnından itibaren yaşam boyunca...

Renk Verici Madde: Polifenol Nedir? Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?

Renk Verici Madde: Polifenol Nedir? Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?

Dyt. İpek Nedirli

Polifenoller bitkisel kaynaklı olup, antioksidan özelliğe sahip biyoaktif bileşiklerdir. Yiyecekler üzerinde renk, lezzet, koku bakımından etkilere sahiptirler. Çoğunluğu bitkilerin metabolitleridir....

Histidin Aminoasiti Nedir? Vücuttaki Etkileri Nelerdir? Hangi Besinlerde Bulunur?

Histidin Aminoasiti Nedir? Vücuttaki Etkileri Nelerdir? Hangi Besinlerde Bulunur?

Dyt. Ayşegül Şen

Histidin, her bireyin vücudunda bulunması gereken esansiyel bir aminoasittir ve besinler yolu ile vücuda alınır. Bu esansiyel aminoasiti farklı tür...

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Son Yazılar

Kurkumin Nasıl Elde Edilir? Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?
Bir Besin Ansiklopedisi

Kurkumin Nasıl Elde Edilir? Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?

Dyt. Aysun Güler Godri
Geçirgen Bağırsak Sendromu Nedir? Belirtileri Nelerdir? Beslenme Tedavisi Nasıldır?
Yetişkin Hastalıklarında Beslenme

Geçirgen Bağırsak Sendromu Nedir? Belirtileri Nelerdir? Beslenme Tedavisi Nasıldır?

Dyt. Neslihan Yeşilotalı
Kırmızı Pancarın Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalığa İyi Gelir?
BirBesPedi

Kırmızı Pancarın Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalığa İyi Gelir?

Dyt. Cemre Kamalı
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
  • Araçlarımız
  • Kullanıcı Sözleşmesi
  • Telif Hakkı

2018 © BirBes - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği. Tüm Hakları Saklıdır.

Bulunamadı
Tüm Sonuçları Gör
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
    • Bilimsel Etkinliklerimiz
      • BirBes Seminerleri
      • Klinik Beslenme Günleri
      • Mor Fesleğen Serisi
    • İletişim
  • Araçlarımız
    • Enerji Gereksinimi
      • Günlük Enerji Gereksinimi Hesaplama Araçları Birarada
      • Emziren (Emzikli) Anneler İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Gebe (Hamile) Anne Adayları İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Amputasyonlu (Ampüte) Bireyler İçin Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Henry 2005 Eşitlikleri ile Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Harris-Benedict Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • FAO, WHO, UN:, 2001 Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Mifflin & St. Jeor Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Schofield Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Estimated Energy Requirement (EER) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
    • Vücut Kompozisyonu
      • Vücut Kompozisyonu Hesaplama Araçları Birarada
      • Beden Kütle İndeksi (BKİ) Hesaplama Aracı
      • Bel Çevresi Ölçümünde Risk Değerlendirmesi Aracı
      • Vücut Şekil İndeksi (VŞİ) Hesaplama Aracı
      • Yağsız Vücut Kütlesi (Fatt Free Mass) Hesaplama Aracı
      • İdeal Ağırlık Hesaplama Aracı
      • Vücut Yüzey Alanı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Yağı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Suyu Hesaplama Aracı
  • Sporcular
  • Fit Tarifler
  • BirBesPedi
  • Diğer
    • Aylara Göre Besin Listeleri
    • Mevsimine Göre Balıklar
    • Mevsimine Göre Sebzeler
    • Mevsimine Göre Meyveler

2018 © BirBes - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği. Tüm Hakları Saklıdır.