Katarakt, göz bebeğinin arkasında bulunan ve görmeyi sağlayan göz merceğinin saydamlığını kaybederek matlaşmasıdır. Aşırı güneş ışığına ve ya radyasyona maruz kalınması sonucu gözde süperoksit radikallerinin oluşmasına yol açan lens proteinlerinde meydana gelen yaygın çevresel nedenli değişiklerle ortaya çıkabilir. Ancak tek etken bu değildir. Genellikle orta yaş ve üzerindeki kişilerde görülen bir göz hastalığı olmakla beraber; yenidoğan bebeklerde, şeker hastalarında, göze gelen fiziksel darbeler sonrasında, uzun süreli kortizonlu ilaç kullananlarda da görülebilir. Lens opasitesi, oksidatif stresin direkt sonucu olarak yaşla birlikte ortaya çıkmaktadır.
- Yaşa bağlı gelişen katarakt, görme bozukluğu ve körlüğün önde gelen sebeplerinden biridir.
Yaşlanma lens proteinlerinin ROS (Reaktif Oksijen Türleri) ile hasarına yol açar. Lensin glutatyon peroksidaz, glutatyon redüktaz, katalaz ve süperoksit dismutaz gibi enzimler ve vitamin C, E ve bazı karotenoidler gibi antioksidan defans sistemi vardır. Bu antioksidanlar vücutta sentezlenmez, diyetle alınmalıdır. Lutein ve zeaksantin, lenste biriken en önemli karotenoidler olup fototoksik mavi ışığı filtrelerken ROS’u nötralize eder.
Beslenmenin yaşa bağlı gelişen katarakt oluşumuna bir etkisi olabileceği uzun yıllardır araştırılmaktadır. Jouni ve ark. yaşları 61-80 arasında değişen 1689 kişiyi takip ettikleri bir çalışmada plazma lutein ve zeaksantin oranlarının kataraktla ilişkisini araştırmışlar ve oluşan 113 katarakt vakasından 108 vakanın nükleer katarakt olduğunu tespit etmişlerdir. Yüksek plazma lutein ve zeaksantin konsantrasyonunun yaşa bağlı nükleer katarakt oluşum riskini azaltabileceği gösterilmiştir.
AREDS 2 çalışmasında ikincil olarak lutein ve zeaksantinin katarakt cerrahisi üzerine etkisi araştırılmış istatistiksel olarak etkisi görülmemiştir.
Katarakt ve meyve sebze arasındaki ilişkinin 65 yaş üstü 599 ispanyol üzerinde araştırıldığı bir çalışmada yüksek doz meyve, sebze, vitamin C ve E gibi antioksidan alımının katarakt ve katarakt cerrahisi prevelansını belirgin olarak azalttığı tespit edilmiştir.
- Vitamin E, alfa-karoten, lutein ve zeaksantinin yaşa bağlı katarakt gelişimi üzerine etkili olduğunu gösteren başka çalışmalar da vardır.
Nükleer kataraktın prevelansının artması; sigara içme ve belirgin obezite ile de ilişkilendirilmiştir. Diyabetli hastalar tipik olarak posteriorsubkapüler katarakt ve ya kortikal katarakt gibi erken metabolik katarakt gelişme eğilimindedir. Kan glukoz kontrolünü normalleştiren beslenme müdahalesi faydalar sağlayabilir.
Fletcher, A.E., Free Radicals, Antioxidants and Eye Diseases: Evidence from Epidemiological Studies on Cataract and Age-Related Macular Degeneration. Ophthalmic Research, 2010. 44(3): p. 191-198.
Schmidl, D., G. Garhöfer, and L. Schmetterer, Nutritional supplements in age‐related macular degeneration. Acta Ophthalmologica, 2015. 93(2): p. 105-121.
Downie, L.E. and P.R. Keller, Nutrition and Age-Related Macular Degeneration: Research Evidence in Practice. Optometry and Vision Science, 2014. 91(8): p. 821-831.
Zampatti, S., et al., Review of nutrient actions on age-related macular degeneration. Nutrition Research, 2014. 34(2): p. 95-105.
A Randomized, Placebo-Controlled, Clinical Trial of High-Dose Supplementation With Vitamins C and E, Beta Carotene, and Zinc for Age-Related Macular Degeneration and Vision Loss: AREDS Report No. 8. Arch Ophthalmol, 2001. 119(10): p. 1417-36.
Chew, E.Y., et al., Secondary analyses of the effects of lutein/zeaxanthin on age-related macular degeneration progression AREDS2 report no. 3. JAMA Ophthalmology, 2014. 132(2): p. 142-149.
Sin, H.P.Y., D.T.L. Liu, and D.S.C. Lam, Lifestyle modification, nutritional and vitamins supplements for age-related macular degeneration. Acta Ophthalmologica, 2013. 91(1): p. 6-11.
Loskutova, E., et al., Macular Pigment and Its Contribution to Vision. Nutrients, 2013. 5(6): p. 1962.
Lane, B.C. and K.R. Aggarwala, How to help prevent cataract: a review of the role of environment, antioxidants, Carotenoids, nutrition, enzymes, diet, medications, metabolism and other factors on cataract, in Review of Optometry. 2010. p. 55+.
Rao, G.N., R. Khanna, and A. Payal, The global burden of cataract. Current Opinion in Ophthalmology, 2011. 22(1): p. 4-9.
12. Chew, E.Y., Nutrition Effects on Ocular Diseases in the Aging Eye. Investigative Ophthalmology & Visual Science, 2013. 54(14): p. ORSF42-ORSF47.
Uzunovali, B. and A. ÖZtÜRk ÖNer, Yaşa Bağlı Katarakt ve Glokomda Mikronütrisyonun Rolü. The Role of Micronutrition in Age-related Cataract and Glaucoma., 2015. 10(4): p. 312-316.
Karppi, J., J.A. Laukkanen, and S. Kurl, Plasma lutein and zeaxanthin and the risk of age-related nuclear cataract among the elderly Finnish population. British Journal of Nutrition, 2011. 108(1): p. 148-154.
The Age-Related Eye Disease Study 2 Research, G., et al., Lutein/zeaxanthin for the treatment of age-related cataract: Areds2 randomized trial report no. 4. JAMA Ophthalmology, 2013. 131(7): p. 843-850.
Pastor-Valero, M., Fruit and vegetable intake and vitamins C and E are associated with a reduced prevalence of cataract in a Spanish Mediterranean population. BMC Ophthalmology, 2013. 13(1): p. 52.
Cui, Y.-H., C.-X. Jing, and H.-W. Pan, Association of blood antioxidants and vitamins with risk of age-related cataract: a meta-analysis of observational studies1–3. The American Journal of Clinical Nutrition, 2013. 98(3): p. 778-786.
Hong, S., et al., Neuroprotective and neurite outgrowth effects of maltol on retinal ganglion cells under oxidative stress. Molecular Vision, 2014. 20: p. 1456-1462.
Yuki, K., et al., Reduced-serum vitamin C and increased uric acid levels in normal-tension glaucoma. Graefe’s Archive for Clinical and Experimental Ophthalmology, 2010. 248(2): p. 243-248.
Ko, M.-L., et al., Dietary Deficiency of Vitamin E Aggravates Retinal Ganglion Cell Death in Experimental Glaucoma of Rats. Current Eye Research, 2010. 35(9): p. 842-849.
Oleñik, A., et al., A randomized, double-masked study to evaluate the effect of omega-3 fatty acids supplementation in meibomian gland dysfunction. Clinical Interventions in Aging, 2013. 8: p. 1133-1138.
Roncone, M., H. Bartlett, and F. Eperjesi, Essential fatty acids for dry eye: A review. Contact Lens and Anterior Eye. 33(2): p. 49-54.
Viau, S., et al., Efficacy of a 2-month dietary supplementation with polyunsaturated fatty acids in dry eye induced by scopolamine in a rat model. Graefe’s Archive for Clinical and Experimental Ophthalmology, 2009. 247(8): p. 1039.
Kowluru, R.A., et al., Beneficial effects of the nutritional supplements on the development of diabetic retinopathy. Nutrition & Metabolism, 2014. 11(1): p. 8.
McMahon, A. and W. Kedzierski, Polyunsaturated very-long-chain C28–C36 fatty acids and retinal physiology. British Journal of Ophthalmology, 2009.
Khan, F., et al., VITAMIN D DEFICIENCY IN PATIENTS WITH DIABETIC RETINOPATHY. JPMI: Journal of Postgraduate Medical Institute, 2017. 31(2): p. 196-198.
