• BirBes’te Yazar Olmak İçin
BirBes.com - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği
Araçlarımız
No Result
View All Result
İbrahim Halil Bağış
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
    • Bilimsel Etkinliklerimiz
      • BirBes Seminerleri
        • Diyabette Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • Duchenne Musküler Distrofi (DMD) Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • İklim Krizi, Geleceğin Dünyası ve Diyetisyen
        • 19 Mayıs Sporcu Beslenmesi Webinarı
        • Her Şeyin Başı Sağlık! (Vega Okulları)
        • Sağlıklı Besleniyor Muyuz? (Atabek Koleji)
        • Sağlıklı Beslenme ve Obeziteden Korunma (Toki Mimar Sinan Anaokulu)
        • Diyabet Farkındalığı II (İhlas Koleji)
        • Diyabet Farkındalığı I (İhlas Koleji)
      • Klinik Beslenme Günleri
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21/2
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Semineri ’21
        • III. Ulusal Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
        • III – Enteral ve Parenteral Beslenme
        • II – Diyabet
        • I – Biruni Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
      • Mor Fesleğen Serisi
        • 12. Oturum – 15.05.2020
        • 11. Oturum – 14.05.2020
        • 10. Oturum – 13.05.2020
        • 9. Oturum – 09.05.2020
        • 8. Oturum – 08.05.2020
        • 7. Oturum – 07.05.2020
        • 6. Oturum – 03.03.2020
        • 5. Oturum – 18.02.2020
        • 4. Oturum – 24.12.2019
        • 3. Oturum – 10.12.2019
        • 2. Oturum – 26.11.2019
        • 1. Oturum – 05.11.2019
    • İletişim
  • Araçlarımız
    • Enerji Gereksinimi
      • Günlük Enerji Gereksinimi Hesaplama Araçları BiraradaYENİ!
      • Emziren (Emzikli) Anneler İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Gebe (Hamile) Anne Adayları İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Amputasyonlu (Ampüte) Bireyler İçin Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Henry 2005 Eşitlikleri ile Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Harris-Benedict Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • FAO, WHO, UN:, 2001 Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Mifflin & St. Jeor Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Schofield Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Estimated Energy Requirement (EER) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
    • Vücut Kompozisyonu
      • Vücut Kompozisyonu Hesaplama Araçları Birarada
      • Beden Kütle İndeksi (BKİ) Hesaplama Aracı
      • Bel Çevresi Ölçümünde Risk Değerlendirmesi Aracı
      • Vücut Şekil İndeksi (VŞİ) Hesaplama Aracı
      • Yağsız Vücut Kütlesi (Fatt Free Mass) Hesaplama Aracı
      • İdeal Ağırlık Hesaplama Aracı
      • Vücut Yüzey Alanı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Yağı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Suyu Hesaplama Aracı
  • Sporcular
  • Fit Tarifler
  • BirBesPedi
  • Diğer
    • Aylara Göre Besin Listeleri
    • Mevsimine Göre Balıklar
    • Mevsimine Göre Sebzeler
    • Mevsimine Göre Meyveler
BirBes.com - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
    • Bilimsel Etkinliklerimiz
      • BirBes Seminerleri
        • Diyabette Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • Duchenne Musküler Distrofi (DMD) Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • İklim Krizi, Geleceğin Dünyası ve Diyetisyen
        • 19 Mayıs Sporcu Beslenmesi Webinarı
        • Her Şeyin Başı Sağlık! (Vega Okulları)
        • Sağlıklı Besleniyor Muyuz? (Atabek Koleji)
        • Sağlıklı Beslenme ve Obeziteden Korunma (Toki Mimar Sinan Anaokulu)
        • Diyabet Farkındalığı II (İhlas Koleji)
        • Diyabet Farkındalığı I (İhlas Koleji)
      • Klinik Beslenme Günleri
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21/2
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Semineri ’21
        • III. Ulusal Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
        • III – Enteral ve Parenteral Beslenme
        • II – Diyabet
        • I – Biruni Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
      • Mor Fesleğen Serisi
        • 12. Oturum – 15.05.2020
        • 11. Oturum – 14.05.2020
        • 10. Oturum – 13.05.2020
        • 9. Oturum – 09.05.2020
        • 8. Oturum – 08.05.2020
        • 7. Oturum – 07.05.2020
        • 6. Oturum – 03.03.2020
        • 5. Oturum – 18.02.2020
        • 4. Oturum – 24.12.2019
        • 3. Oturum – 10.12.2019
        • 2. Oturum – 26.11.2019
        • 1. Oturum – 05.11.2019
    • İletişim
  • Araçlarımız
    • Enerji Gereksinimi
      • Günlük Enerji Gereksinimi Hesaplama Araçları BiraradaYENİ!
      • Emziren (Emzikli) Anneler İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Gebe (Hamile) Anne Adayları İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Amputasyonlu (Ampüte) Bireyler İçin Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Henry 2005 Eşitlikleri ile Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Harris-Benedict Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • FAO, WHO, UN:, 2001 Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Mifflin & St. Jeor Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Schofield Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Estimated Energy Requirement (EER) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
    • Vücut Kompozisyonu
      • Vücut Kompozisyonu Hesaplama Araçları Birarada
      • Beden Kütle İndeksi (BKİ) Hesaplama Aracı
      • Bel Çevresi Ölçümünde Risk Değerlendirmesi Aracı
      • Vücut Şekil İndeksi (VŞİ) Hesaplama Aracı
      • Yağsız Vücut Kütlesi (Fatt Free Mass) Hesaplama Aracı
      • İdeal Ağırlık Hesaplama Aracı
      • Vücut Yüzey Alanı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Yağı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Suyu Hesaplama Aracı
  • Sporcular
  • Fit Tarifler
  • BirBesPedi
  • Diğer
    • Aylara Göre Besin Listeleri
    • Mevsimine Göre Balıklar
    • Mevsimine Göre Sebzeler
    • Mevsimine Göre Meyveler
No Result
View All Result
BirBes.com - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği

BirBes > Beslenme İlkeleri > Besin İlaç Etkileşimleri

Besin İlaç Etkileşimleri

Uzm. Dyt. İbrahim Halil Bağış by Uzm. Dyt. İbrahim Halil Bağış
in Beslenme İlkeleri
0
Besin İlaç Etkileşimleri

BESİN – İLAÇ ETKİLEŞİMLERİNE GİRİŞ

Tıp ve İlaç Bilimi alanlarındaki ilerlemeyle birlikte, ilaçların geniş bir ürün yelpazesine ulaşması, çeşitli hastalıkların durumunda iyileşmelere ve tedavilerinin geliştirilmesine sebep olmuştur.

İlaçlar, herhangi bir kimyasal maddeden oluşabilen, yaşayan süreçleri etkileyebilen maddelerdir. İlaç ve besin arasındaki etkileşimler, bazen önemsiz bir durumdan ibaret olsa da, bazen de yaşamı tehdit eden sorunlar oluşturabilirler. Vücuda alınan ilaç dozundaki değişiklikler; ilacın zehir etkisi gösterme seviyesindeki artış veya azalmasıyla yakından ilişkilidir. (Bknz. Sözlük; Toksisite)


İlaç-besin maddeleri etkileşimi ve besin-ilaç etkileşimi kavramları genellikle birbirinin yerine kullanılır. Aslında, ilaç-besin maddesi etkileşimleri birçok olası besin-ilaç etkileşiminin bir alt bölümüdür.

İlaç-besin maddesi etkileşimleri, bir ilacın aktivitesinde bir besin maddesinin veya besinlerin neden olduğu spesifik değişiklikler veya bir ilacın, bir besin maddesinin kinetiğinde değişikliklere neden olmasıdır.

Besin-ilaç etkileşimi ise, ilacın beslenme durumuna etkilerini de içeren daha geniş bir terimdir. Örneğin bir ilacın yan etkileri; beslenme durumunu etkileyen iştah değişiklikleri ve metabolik etkilere (kan şekerinde artış/düşüş veya lipid anormallikleri), sindirim (gastrointestinal) sisteminde etkilere (Örn. ağız kuruluğu, stomatit), böbrek veya üriner etkilere (retansiyon, kronik veya akut böbrek yetmezliği) sebep olabilir.

Besin-İlaç Etkileşimleri İçin Risk Altındaki Bireyler;
-Beslenme alışkanlıkları düzensiz ve diyetleri yetersiz olanlar.
-Ciddi sağlık sorunları olanlar,
-Büyüme çağındaki çocuklar,
–Gebe (Hamile) kadınlar,
–Yaşlılar,
-Aynı anda 2 veya daha fazla ilaç kullanan hastalar, (Bknz. Sözlük; Polifarmasi)
-İlaç talimatlarını uygulamayan hastalar,
-Uzun süreli ilaç tedavisi alan hastalar,
–Alkol veya aşırı sigara içenler.

İlaç Etkileşimlerini Azaltmanın Yararları;
-İlaçlar amaçlanan etkilerini gerçekleştirir.
-Hastalar ilacını bırakmazlar.
-Ek ilaç ihtiyacı en aza indirilir.
-Daha az kalori veya besin takviyesi gerekir.
-Olumsuz yan etkiler önlenir.
-Optimal beslenme durumu korunur.
-Kazalar ve yaralanmalar önlenir.
-Hastalık kaynaklı istenmeyen durumlar en aza indirilir. (Bknz. Sözlük; Komplikasyon)
-Sağlık hizmetlerinin maliyeti azalır.
-Mesleki sorumluluk azalır.
-Beklentiler karşılanır.
-Uzun süreli ilaç kullanımında besin yetersizlikleri önlenir.

Klinik, ekonomik ve hukuki nedenlerle besin-ilaç etkileşimlerinin tanınması ve tahmin edilebilmesinin önemi tüm dünyada kabul görmektedir. Bir ilacın etkinliğini azaltacak besin-ilaç etkileşimleri; sağlık kuruluşlarında daha uzun süre veya tekrarlanan kalışlara, hastalıkların ilerlemesine, hastalanan insan sayısında(morbidite) ve ölüm sayılarında(mortalite) artışa neden olabileceği aşikârdır.

Sonuç olarak;

Hastalar ve/veya hasta yakınları; olası besin ilaç etkileşimlerinin bilincine sahip olmalı ve daha hızlı bir iyileşme süreci yaşamaları için; aile hekimlerine danışmadan ilaç kullanmamalıdır. Yakınlarından ya da güvenilir olmayan kaynaklardan verilen tavsiyeleri dinlemek yerine, aile hekimlerine başvurarak, en doğru tedavi uygulamasının uzmanlar tarafından yapılmasına izin vermelidirler.

Tıbbi ekip üyeleri ise, olumlu ve olumsuz besin-ilaç etkileşimlerinin farkında olarak; hastaneye kabul, ayakta hasta muayenesi ve hastayla görüşme gibi tüm süreçlerde, ilaçları ve besinleri gözden geçirmeye, hastalara ve/veya yakınlarına kullanacakları ilaç/ilaçlar hakkında bilgi vermek konusunda özenli davranmalıdırlar.

 

Sözlük;
Farmakoloji; İlaç Bilimi.
Toksisite; Zehir etkisi gösterme derecesi.
Spesifik; Olaya/ilaca özel durum.
Stomatit, iltihaplı ve ağrılı bir ağız için genel bir terimdir. Kişinin yemek, konuşma ve uyku kabiliyetini bozabilir. Yanaklarda, diş etlerinde, dilde, dudaklarda ve damak da dâhil olmak üzere ağızda herhangi bir yerde oluşabilir.
Komplikasyon; yan etki, istenmeyen durum.
Polifarmasi; bir seferde dört veya daha fazla ilaç kullanılması, besin-ilaç etkileşimleri için potansiyel risk faktörüdür.

 


KAYNAKLAR

Kathleen Mahan, J. L. (2017). Krause’s Food & Nutrition Care Process Fourteenth Edition. Canada: Elsevier.
Pronsky ZM  ve arkadaşları: Food-medication interactions, ed 18, Birchrunville, PA, 2015,Food-Medication Interactions.
Hermann J: Drug-nutrient interactions, Oklahoma Cooperative Extension Service Haziran 14, 2015.

Tags: besin ilaç etkileşimibesin yetersizliğiilaçpolifarmasitoksisite
Uyarı! Referans gösterimi için aşağıdaki şablonu kullanınız.
Bağış, İ. (2018). Besin İlaç Etkileşimleri. Beslenme İlkeleri. URL: https://www.birbes.com/?p=1332. Erişim Tarihi: 13 Mayıs 2025.
Warning! Use the template below for reference representation.
Bağış, İ. (2018). Besin İlaç Etkileşimleri. Beslenme İlkeleri. URL: https://www.birbes.com/?p=1332. Date of Access: May 13 2025.

Related Posts

Manganez (Mn) Nedir? Hangi Besinlerde Bulunur? Faydaları Ve Zararları Nelerdir?

Manganez (Mn) Nedir? Hangi Besinlerde Bulunur? Faydaları Ve Zararları Nelerdir?

by Zeynep Gökçe

İnsan vücudunun yaklaşık %5‘i minerallerden oluşur. Bazıları diş ve kemik gibi sert dokuların yapılarında bulunur. Hücrelerin çalışması için çoğu mineral...

Besin İnsülin İndeksi (Bİİ) Nedir? Glisemik İndeks İle Farkı Nedir?

Besin İnsülin İndeksi (Bİİ) Nedir? Glisemik İndeks İle Farkı Nedir?

by Dyt. Seren Erdoğan

Günümüzde insülin kullanan diyabetli bireylerde tedavi dozları karbonhidrat sayımı yöntemi ile belirlenmektedir. Karbonhidrat sayımı ve besinlerin glisemik indeks bilgileri, olası...

İyot (I) Nedir? Hangi Besinlerde Bulunur? Eksikliğinde Neler Görülür?

İyot (I) Nedir? Hangi Besinlerde Bulunur? Eksikliğinde Neler Görülür?

by Dyt. Zeynep Avar

İyot Nedir? Besinler ve su ile birlikte dışarıdan temin edilen eser elementlerden biri olan iyot; anne karnından itibaren yaşam boyunca...

Renk Verici Madde: Polifenol Nedir? Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?

Renk Verici Madde: Polifenol Nedir? Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?

by Dyt. İpek Nedirli

Polifenoller bitkisel kaynaklı olup, antioksidan özelliğe sahip biyoaktif bileşiklerdir. Yiyecekler üzerinde renk, lezzet, koku bakımından etkilere sahiptirler. Çoğunluğu bitkilerin metabolitleridir....

Histidin Aminoasiti Nedir? Vücuttaki Etkileri Nelerdir? Hangi Besinlerde Bulunur?

Histidin Aminoasiti Nedir? Vücuttaki Etkileri Nelerdir? Hangi Besinlerde Bulunur?

by Dyt. Ayşegül Şen

Histidin, her bireyin vücudunda bulunması gereken esansiyel bir aminoasittir ve besinler yolu ile vücuda alınır. Bu esansiyel aminoasiti farklı tür...

Bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Son Yazılar

Kurkumin Nasıl Elde Edilir? Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?
Bir Besin Ansiklopedisi

Kurkumin Nasıl Elde Edilir? Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?

by Dyt. Aysun Güler Godri
Geçirgen Bağırsak Sendromu Nedir? Belirtileri Nelerdir? Beslenme Tedavisi Nasıldır?
Yetişkin Hastalıklarında Beslenme

Geçirgen Bağırsak Sendromu Nedir? Belirtileri Nelerdir? Beslenme Tedavisi Nasıldır?

by Dyt. Neslihan Yeşilotalı
Kırmızı Pancarın Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalığa İyi Gelir?
BirBesPedi

Kırmızı Pancarın Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalığa İyi Gelir?

by Dyt. Cemre Kamalı
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
  • Araçlarımız
  • Kullanıcı Sözleşmesi
  • Telif Hakkı

2018 © BirBes - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği. Tüm Hakları Saklıdır. | Powered by Spreadon

No Result
View All Result
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
    • Bilimsel Etkinliklerimiz
      • BirBes Seminerleri
      • Klinik Beslenme Günleri
      • Mor Fesleğen Serisi
    • İletişim
  • Araçlarımız
    • Enerji Gereksinimi
      • Günlük Enerji Gereksinimi Hesaplama Araçları Birarada
      • Emziren (Emzikli) Anneler İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Gebe (Hamile) Anne Adayları İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Amputasyonlu (Ampüte) Bireyler İçin Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Henry 2005 Eşitlikleri ile Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Harris-Benedict Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • FAO, WHO, UN:, 2001 Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Mifflin & St. Jeor Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Schofield Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Estimated Energy Requirement (EER) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
    • Vücut Kompozisyonu
      • Vücut Kompozisyonu Hesaplama Araçları Birarada
      • Beden Kütle İndeksi (BKİ) Hesaplama Aracı
      • Bel Çevresi Ölçümünde Risk Değerlendirmesi Aracı
      • Vücut Şekil İndeksi (VŞİ) Hesaplama Aracı
      • Yağsız Vücut Kütlesi (Fatt Free Mass) Hesaplama Aracı
      • İdeal Ağırlık Hesaplama Aracı
      • Vücut Yüzey Alanı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Yağı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Suyu Hesaplama Aracı
  • Sporcular
  • Fit Tarifler
  • BirBesPedi
  • Diğer
    • Aylara Göre Besin Listeleri
    • Mevsimine Göre Balıklar
    • Mevsimine Göre Sebzeler
    • Mevsimine Göre Meyveler

2018 © BirBes - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği. Tüm Hakları Saklıdır. | Powered by Spreadon

Go to mobile version