• BirBes’te Yazar Olmak İçin
BirBes.com - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği
Araçlarımız
No Result
View All Result
İbrahim Halil Bağış
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
    • Bilimsel Etkinliklerimiz
      • BirBes Seminerleri
        • Diyabette Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • Duchenne Musküler Distrofi (DMD) Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • İklim Krizi, Geleceğin Dünyası ve Diyetisyen
        • 19 Mayıs Sporcu Beslenmesi Webinarı
        • Her Şeyin Başı Sağlık! (Vega Okulları)
        • Sağlıklı Besleniyor Muyuz? (Atabek Koleji)
        • Sağlıklı Beslenme ve Obeziteden Korunma (Toki Mimar Sinan Anaokulu)
        • Diyabet Farkındalığı II (İhlas Koleji)
        • Diyabet Farkındalığı I (İhlas Koleji)
      • Klinik Beslenme Günleri
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21/2
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Semineri ’21
        • III. Ulusal Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
        • III – Enteral ve Parenteral Beslenme
        • II – Diyabet
        • I – Biruni Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
      • Mor Fesleğen Serisi
        • 12. Oturum – 15.05.2020
        • 11. Oturum – 14.05.2020
        • 10. Oturum – 13.05.2020
        • 9. Oturum – 09.05.2020
        • 8. Oturum – 08.05.2020
        • 7. Oturum – 07.05.2020
        • 6. Oturum – 03.03.2020
        • 5. Oturum – 18.02.2020
        • 4. Oturum – 24.12.2019
        • 3. Oturum – 10.12.2019
        • 2. Oturum – 26.11.2019
        • 1. Oturum – 05.11.2019
    • İletişim
  • Araçlarımız
    • Enerji Gereksinimi
      • Günlük Enerji Gereksinimi Hesaplama Araçları BiraradaYENİ!
      • Emziren (Emzikli) Anneler İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Gebe (Hamile) Anne Adayları İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Amputasyonlu (Ampüte) Bireyler İçin Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Henry 2005 Eşitlikleri ile Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Harris-Benedict Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • FAO, WHO, UN:, 2001 Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Mifflin & St. Jeor Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Schofield Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Estimated Energy Requirement (EER) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
    • Vücut Kompozisyonu
      • Vücut Kompozisyonu Hesaplama Araçları Birarada
      • Beden Kütle İndeksi (BKİ) Hesaplama Aracı
      • Bel Çevresi Ölçümünde Risk Değerlendirmesi Aracı
      • Vücut Şekil İndeksi (VŞİ) Hesaplama Aracı
      • Yağsız Vücut Kütlesi (Fatt Free Mass) Hesaplama Aracı
      • İdeal Ağırlık Hesaplama Aracı
      • Vücut Yüzey Alanı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Yağı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Suyu Hesaplama Aracı
  • Sporcular
  • Fit Tarifler
  • BirBesPedi
  • Diğer
    • Aylara Göre Besin Listeleri
    • Mevsimine Göre Balıklar
    • Mevsimine Göre Sebzeler
    • Mevsimine Göre Meyveler
BirBes.com - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
    • Bilimsel Etkinliklerimiz
      • BirBes Seminerleri
        • Diyabette Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • Duchenne Musküler Distrofi (DMD) Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • İklim Krizi, Geleceğin Dünyası ve Diyetisyen
        • 19 Mayıs Sporcu Beslenmesi Webinarı
        • Her Şeyin Başı Sağlık! (Vega Okulları)
        • Sağlıklı Besleniyor Muyuz? (Atabek Koleji)
        • Sağlıklı Beslenme ve Obeziteden Korunma (Toki Mimar Sinan Anaokulu)
        • Diyabet Farkındalığı II (İhlas Koleji)
        • Diyabet Farkındalığı I (İhlas Koleji)
      • Klinik Beslenme Günleri
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21/2
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Semineri ’21
        • III. Ulusal Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
        • III – Enteral ve Parenteral Beslenme
        • II – Diyabet
        • I – Biruni Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
      • Mor Fesleğen Serisi
        • 12. Oturum – 15.05.2020
        • 11. Oturum – 14.05.2020
        • 10. Oturum – 13.05.2020
        • 9. Oturum – 09.05.2020
        • 8. Oturum – 08.05.2020
        • 7. Oturum – 07.05.2020
        • 6. Oturum – 03.03.2020
        • 5. Oturum – 18.02.2020
        • 4. Oturum – 24.12.2019
        • 3. Oturum – 10.12.2019
        • 2. Oturum – 26.11.2019
        • 1. Oturum – 05.11.2019
    • İletişim
  • Araçlarımız
    • Enerji Gereksinimi
      • Günlük Enerji Gereksinimi Hesaplama Araçları BiraradaYENİ!
      • Emziren (Emzikli) Anneler İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Gebe (Hamile) Anne Adayları İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Amputasyonlu (Ampüte) Bireyler İçin Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Henry 2005 Eşitlikleri ile Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Harris-Benedict Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • FAO, WHO, UN:, 2001 Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Mifflin & St. Jeor Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Schofield Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Estimated Energy Requirement (EER) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
    • Vücut Kompozisyonu
      • Vücut Kompozisyonu Hesaplama Araçları Birarada
      • Beden Kütle İndeksi (BKİ) Hesaplama Aracı
      • Bel Çevresi Ölçümünde Risk Değerlendirmesi Aracı
      • Vücut Şekil İndeksi (VŞİ) Hesaplama Aracı
      • Yağsız Vücut Kütlesi (Fatt Free Mass) Hesaplama Aracı
      • İdeal Ağırlık Hesaplama Aracı
      • Vücut Yüzey Alanı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Yağı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Suyu Hesaplama Aracı
  • Sporcular
  • Fit Tarifler
  • BirBesPedi
  • Diğer
    • Aylara Göre Besin Listeleri
    • Mevsimine Göre Balıklar
    • Mevsimine Göre Sebzeler
    • Mevsimine Göre Meyveler
No Result
View All Result
BirBes.com - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği

BirBes > Beslenme İlkeleri > Besinlere Renk Veren Maddeler Nelerdir? Sağlığa Etkileri Nelerdir?

Besinlere Renk Veren Maddeler Nelerdir? Sağlığa Etkileri Nelerdir?

Dyt. Beyza Ersan by Dyt. Beyza Ersan
in Beslenme İlkeleri
0
Besinlere Renk Veren Maddeler Nelerdir? Sağlığa Etkileri Nelerdir?

Doğada birçok renkte meyve ve sebze bulunmaktadır. Bu renkler, içlerinde bulunan doğal renk maddeleri (pigmentleri) ile oluşur. Göze hitap eden meyve ve sebzelerin, sağlık açısından faydaları da oldukça fazladır. Renk veren bu maddelere likokrom denir. Yağ benzeri maddeler grubunda bulunan lipokromlar (doğal renk maddeleri), besinlere açık sarıdan koyu kırmızıya kadar değişen renkler verebilmektedir. Lipokromların çoğunu karotenoidler oluşturur. Ayrıca; antosiyonin, klorofil, gossipol, oksiasitler, ketoasitler gibi oksidasyon ürünleri, çeşitli fenol bileşikleri, mineral türevleri renk veren bileşiklerden bazılarıdır.

Lipokromlar; bitkinin özelliklerine, yetiştirilme koşullarına bağlı olarak farklı miktarlarda görülmektedir.

Renk veren maddelere örnek olarak;

  • Kırmızı rengi oluşturan; havuç ve palm yağında bulunan karotenler,
  • Kırmızı rengini oluşturan; domates, kuşburnu ve kayısıda bulunan likopenler,
  • Kırmızı rengini oluşturan; biberde bulunan kapsantinler,
  • Yeşil rengini oluşturan; zeytin, kolza, soyada bulunan klorofiller,
  • Sarı rengini oluşturan; yumurta sarısı, süt ve zeytinyağında bulunan ksantofiller,
  • Sarı rengini oluşturan; mısırda bulunan zeaksantinler,
  • Sarı rengini oluşturan; safranda bulunan krosetin,
  • Turuncu-kırmızı rengini oluşturan; mandalina, biberde bulunan kriptoksantin,
  • Turuncu-kırmızı rengini oluşturan; tropik annatto ağacında bulunan biksinler verilebilir.

Renk pigmentlerinin çoğunu karotenoidler oluşturur. Klorofille beraber, fotosentez yapan organizmalarda bulunabilir. Bitkilerde ışıkla depolanan ikinci pigmenttir. Hayvanlarda sentezlenemediğinden beslenme yoluyla alınır. Doğada yüzlerce karotenoid varken, insanların diyetinde yalnızca 50 tanesi bulunmaktadır.

Günlük diyetlerle alınan karotenoidler; antioksidan etkili polien zincir yapısına, konjuge bağ sayısına, fonksiyonel yapıya sahiptirler.

Antioksidan Nedir?

Antioksidan, vücutta oluşan serbest radikalleri azaltmayı sağlayan yapılardır. Serbest radikal yüksek enerjili karsinojen bir yapıdır. Antioksidanlar; deri, kalp hastalıkları, Alzheimer ve Parkinson, diyabet ve kanser karşıtıdır.

Antioksan değeri (ORAC değeri) en yüksek olan sebze ve meyveler:

  • Nar, siyah ahududu, böğürtlen, kırmızı ahududu’dur.
Doğal Renk Maddelerinin Sağlığa Faydaları

Kiraz, çilek, kırmızı erik, ahududu, yaban mersini, kuş üzümü, böğürtlen, dut, erik, elma gibi besinlerde bulunan antisiyonin; damar sertleşmesini önler, kan basıncını dengeler, kanseri ve iltihaplanmayı engelleyebilir. Antisiyonin tüketimi olan toplumlarda kalp hastalığı riski daha azdır.

Antisiyonin bir çeşit antioksidandır, fakat karotenoidler arasında radikali en fazla likopen toplar. Likopen, bitkilere kırmızı renk verir. Göz, kalp, kemik, deri ve birçok kanser türünden koruyucudur. Böğürtlen ve greyfurt birçok meyveye göre likopenden çok daha zengindir.

  • Likopen, birçok pigment gibi insan ya da hayvanlar tarafından sentezlenemeyen bir maddedir. Güneşten olumsuz yönde etkilenen likopen, antioksidan etkisiyle; kanser ve dejeneratif hastalıklardan koruyucu etki gösterir.
  • İçi ve dışı kırmızı olan bazı meyvelerle yapılan bir araştırmada; greyfurt, çilek, vişne, kan portakalı, elma, nar, mor dut, şeftali, kırmızı üzüm, böğürtlen, karpuz, siyah üzüm, nektari, can eriği, glaburu arasından; E vitamininden en zengin meyvenin gilaburi, E vitaminini en az bulunduran meyvenin ise kırmızı üzüm olduğu saptanmıştır.

Lutein, koyu yeşil sebzelerde bulunurken, zeakstin de sarı renk veren bir pigmenttir. Vücut tarafından sentezlenemeyen bu maddelerin dışarıdan alınması gerekir. Bu iki pigment, karotenoidler arasında biyoyararlılığı (vücutta kullanımı) en yüksek olan pigmentlerdir. Meyve sebzeler hariç, yumurta sarısında da bulunurlar.

  • Her ikisi (lutein ve zeakstin) için üst sınır bulunmayan bu renk maddeleri; insan cildinde ışık kaynaklı cilt hasarını önlemede, UV ışınından dolayı oluşan zararı azaltmada, cildi korumada, cilt nemlenmesinde etkilidir.

Alisin, beyaz renk veren bir pigmenttir. Antikarsinojen (kanser karşıtı), antihipertansif (tansiyonu arttırmayacak etkide), antiinflamatuar (iltihap önleyici) etki gösterir.

  • Meyveden zengin diyetin bulaşıcı olmayan hastalıkları azalttığı saptanmıştır. Yapılan bir araştırmada; meyve alımının az olması, Çinli birçok yetişkinde 4 mmHg altındaki kan basıncına sebep olabileceği bildirilmiştir.

Günde en az 5 porsiyon kadar taze sebze ve meyve tüketilmelidir. Beş porsiyonun iki porsiyon kadarı meyve ve üç porsiyonu da sebze olmalıdır. Genel olarak taze tüketilmelerine özen gösterilmelidir. Kuru meyvelerin içindeki su miktarı azaldığından, aynı miktardaki taze meyveye göre posa miktarı daha azdır, şeker miktarı ise daha yüksektir. Mevsimindeki sebze ve meyveleri tercih etmek de dikkat edilmesi gereken bir diğer önemli noktadır.


KAYNAKLAR

(2015). Türkiye Beslenme Rehberi. Ankara: Sağlık Bakanlığı.

Fikret Karataş, E. Ç. (2016). Kırmızı ve Koyu Kırmızı Bazı Meyvelerdeki A, E Vitamini, Beta. Elazığ: Fırat Üniversitesi.

Hélder Oliveira, R. P.-G. (2018). In Vitro gastrointestinal bioavailability of anthocyanins . Porto, Portugal: University of Porto.

(tarih yok). Lutein, zeaxanthin and mammalian development: Metabolism, functions and. United States: New Jersey Institute.

Özcan, M. (2018). Renklerin tüketimde ve sağlıkta önemi. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi.

Ranveer, R. C. (tarih yok). Lycopene: A Naturel Red Pigment. Maharashtra.


Tags: antioksidanrenk veren maddeler
Uyarı! Referans gösterimi için aşağıdaki şablonu kullanınız.
Ersan, B. (2018). Besinlere Renk Veren Maddeler Nelerdir? Sağlığa Etkileri Nelerdir?. Beslenme İlkeleri. URL: https://www.birbes.com/?p=9057. Erişim Tarihi: 11 Mayıs 2025.
Warning! Use the template below for reference representation.
Ersan, B. (2018). Besinlere Renk Veren Maddeler Nelerdir? Sağlığa Etkileri Nelerdir?. Beslenme İlkeleri. URL: https://www.birbes.com/?p=9057. Date of Access: May 11 2025.

Related Posts

Manganez (Mn) Nedir? Hangi Besinlerde Bulunur? Faydaları Ve Zararları Nelerdir?

Manganez (Mn) Nedir? Hangi Besinlerde Bulunur? Faydaları Ve Zararları Nelerdir?

by Zeynep Gökçe

İnsan vücudunun yaklaşık %5‘i minerallerden oluşur. Bazıları diş ve kemik gibi sert dokuların yapılarında bulunur. Hücrelerin çalışması için çoğu mineral...

Besin İnsülin İndeksi (Bİİ) Nedir? Glisemik İndeks İle Farkı Nedir?

Besin İnsülin İndeksi (Bİİ) Nedir? Glisemik İndeks İle Farkı Nedir?

by Dyt. Seren Erdoğan

Günümüzde insülin kullanan diyabetli bireylerde tedavi dozları karbonhidrat sayımı yöntemi ile belirlenmektedir. Karbonhidrat sayımı ve besinlerin glisemik indeks bilgileri, olası...

İyot (I) Nedir? Hangi Besinlerde Bulunur? Eksikliğinde Neler Görülür?

İyot (I) Nedir? Hangi Besinlerde Bulunur? Eksikliğinde Neler Görülür?

by Dyt. Zeynep Avar

İyot Nedir? Besinler ve su ile birlikte dışarıdan temin edilen eser elementlerden biri olan iyot; anne karnından itibaren yaşam boyunca...

Renk Verici Madde: Polifenol Nedir? Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?

Renk Verici Madde: Polifenol Nedir? Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?

by Dyt. İpek Nedirli

Polifenoller bitkisel kaynaklı olup, antioksidan özelliğe sahip biyoaktif bileşiklerdir. Yiyecekler üzerinde renk, lezzet, koku bakımından etkilere sahiptirler. Çoğunluğu bitkilerin metabolitleridir....

Histidin Aminoasiti Nedir? Vücuttaki Etkileri Nelerdir? Hangi Besinlerde Bulunur?

Histidin Aminoasiti Nedir? Vücuttaki Etkileri Nelerdir? Hangi Besinlerde Bulunur?

by Dyt. Ayşegül Şen

Histidin, her bireyin vücudunda bulunması gereken esansiyel bir aminoasittir ve besinler yolu ile vücuda alınır. Bu esansiyel aminoasiti farklı tür...

Bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Son Yazılar

Kurkumin Nasıl Elde Edilir? Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?
Bir Besin Ansiklopedisi

Kurkumin Nasıl Elde Edilir? Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?

by Dyt. Aysun Güler Godri
Geçirgen Bağırsak Sendromu Nedir? Belirtileri Nelerdir? Beslenme Tedavisi Nasıldır?
Yetişkin Hastalıklarında Beslenme

Geçirgen Bağırsak Sendromu Nedir? Belirtileri Nelerdir? Beslenme Tedavisi Nasıldır?

by Dyt. Neslihan Yeşilotalı
Kırmızı Pancarın Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalığa İyi Gelir?
BirBesPedi

Kırmızı Pancarın Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalığa İyi Gelir?

by Dyt. Cemre Kamalı
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
  • Araçlarımız
  • Kullanıcı Sözleşmesi
  • Telif Hakkı

2018 © BirBes - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği. Tüm Hakları Saklıdır. | Powered by Spreadon

No Result
View All Result
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
    • Bilimsel Etkinliklerimiz
      • BirBes Seminerleri
      • Klinik Beslenme Günleri
      • Mor Fesleğen Serisi
    • İletişim
  • Araçlarımız
    • Enerji Gereksinimi
      • Günlük Enerji Gereksinimi Hesaplama Araçları Birarada
      • Emziren (Emzikli) Anneler İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Gebe (Hamile) Anne Adayları İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Amputasyonlu (Ampüte) Bireyler İçin Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Henry 2005 Eşitlikleri ile Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Harris-Benedict Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • FAO, WHO, UN:, 2001 Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Mifflin & St. Jeor Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Schofield Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Estimated Energy Requirement (EER) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
    • Vücut Kompozisyonu
      • Vücut Kompozisyonu Hesaplama Araçları Birarada
      • Beden Kütle İndeksi (BKİ) Hesaplama Aracı
      • Bel Çevresi Ölçümünde Risk Değerlendirmesi Aracı
      • Vücut Şekil İndeksi (VŞİ) Hesaplama Aracı
      • Yağsız Vücut Kütlesi (Fatt Free Mass) Hesaplama Aracı
      • İdeal Ağırlık Hesaplama Aracı
      • Vücut Yüzey Alanı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Yağı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Suyu Hesaplama Aracı
  • Sporcular
  • Fit Tarifler
  • BirBesPedi
  • Diğer
    • Aylara Göre Besin Listeleri
    • Mevsimine Göre Balıklar
    • Mevsimine Göre Sebzeler
    • Mevsimine Göre Meyveler

2018 © BirBes - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği. Tüm Hakları Saklıdır. | Powered by Spreadon

Go to mobile version