• BirBes’te Yazar Olmak İçin
BirBes.com - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği
Araçlarımız
No Result
View All Result
İbrahim Halil Bağış
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
    • Bilimsel Etkinliklerimiz
      • BirBes Seminerleri
        • Diyabette Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • Duchenne Musküler Distrofi (DMD) Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • İklim Krizi, Geleceğin Dünyası ve Diyetisyen
        • 19 Mayıs Sporcu Beslenmesi Webinarı
        • Her Şeyin Başı Sağlık! (Vega Okulları)
        • Sağlıklı Besleniyor Muyuz? (Atabek Koleji)
        • Sağlıklı Beslenme ve Obeziteden Korunma (Toki Mimar Sinan Anaokulu)
        • Diyabet Farkındalığı II (İhlas Koleji)
        • Diyabet Farkındalığı I (İhlas Koleji)
      • Klinik Beslenme Günleri
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21/2
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Semineri ’21
        • III. Ulusal Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
        • III – Enteral ve Parenteral Beslenme
        • II – Diyabet
        • I – Biruni Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
      • Mor Fesleğen Serisi
        • 12. Oturum – 15.05.2020
        • 11. Oturum – 14.05.2020
        • 10. Oturum – 13.05.2020
        • 9. Oturum – 09.05.2020
        • 8. Oturum – 08.05.2020
        • 7. Oturum – 07.05.2020
        • 6. Oturum – 03.03.2020
        • 5. Oturum – 18.02.2020
        • 4. Oturum – 24.12.2019
        • 3. Oturum – 10.12.2019
        • 2. Oturum – 26.11.2019
        • 1. Oturum – 05.11.2019
    • İletişim
  • Araçlarımız
    • Enerji Gereksinimi
      • Günlük Enerji Gereksinimi Hesaplama Araçları BiraradaYENİ!
      • Emziren (Emzikli) Anneler İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Gebe (Hamile) Anne Adayları İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Amputasyonlu (Ampüte) Bireyler İçin Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Henry 2005 Eşitlikleri ile Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Harris-Benedict Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • FAO, WHO, UN:, 2001 Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Mifflin & St. Jeor Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Schofield Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Estimated Energy Requirement (EER) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
    • Vücut Kompozisyonu
      • Vücut Kompozisyonu Hesaplama Araçları Birarada
      • Beden Kütle İndeksi (BKİ) Hesaplama Aracı
      • Bel Çevresi Ölçümünde Risk Değerlendirmesi Aracı
      • Vücut Şekil İndeksi (VŞİ) Hesaplama Aracı
      • Yağsız Vücut Kütlesi (Fatt Free Mass) Hesaplama Aracı
      • İdeal Ağırlık Hesaplama Aracı
      • Vücut Yüzey Alanı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Yağı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Suyu Hesaplama Aracı
  • Sporcular
  • Fit Tarifler
  • BirBesPedi
  • Diğer
    • Aylara Göre Besin Listeleri
    • Mevsimine Göre Balıklar
    • Mevsimine Göre Sebzeler
    • Mevsimine Göre Meyveler
BirBes.com - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
    • Bilimsel Etkinliklerimiz
      • BirBes Seminerleri
        • Diyabette Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • Duchenne Musküler Distrofi (DMD) Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • İklim Krizi, Geleceğin Dünyası ve Diyetisyen
        • 19 Mayıs Sporcu Beslenmesi Webinarı
        • Her Şeyin Başı Sağlık! (Vega Okulları)
        • Sağlıklı Besleniyor Muyuz? (Atabek Koleji)
        • Sağlıklı Beslenme ve Obeziteden Korunma (Toki Mimar Sinan Anaokulu)
        • Diyabet Farkındalığı II (İhlas Koleji)
        • Diyabet Farkındalığı I (İhlas Koleji)
      • Klinik Beslenme Günleri
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21/2
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Semineri ’21
        • III. Ulusal Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
        • III – Enteral ve Parenteral Beslenme
        • II – Diyabet
        • I – Biruni Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
      • Mor Fesleğen Serisi
        • 12. Oturum – 15.05.2020
        • 11. Oturum – 14.05.2020
        • 10. Oturum – 13.05.2020
        • 9. Oturum – 09.05.2020
        • 8. Oturum – 08.05.2020
        • 7. Oturum – 07.05.2020
        • 6. Oturum – 03.03.2020
        • 5. Oturum – 18.02.2020
        • 4. Oturum – 24.12.2019
        • 3. Oturum – 10.12.2019
        • 2. Oturum – 26.11.2019
        • 1. Oturum – 05.11.2019
    • İletişim
  • Araçlarımız
    • Enerji Gereksinimi
      • Günlük Enerji Gereksinimi Hesaplama Araçları BiraradaYENİ!
      • Emziren (Emzikli) Anneler İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Gebe (Hamile) Anne Adayları İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Amputasyonlu (Ampüte) Bireyler İçin Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Henry 2005 Eşitlikleri ile Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Harris-Benedict Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • FAO, WHO, UN:, 2001 Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Mifflin & St. Jeor Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Schofield Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Estimated Energy Requirement (EER) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
    • Vücut Kompozisyonu
      • Vücut Kompozisyonu Hesaplama Araçları Birarada
      • Beden Kütle İndeksi (BKİ) Hesaplama Aracı
      • Bel Çevresi Ölçümünde Risk Değerlendirmesi Aracı
      • Vücut Şekil İndeksi (VŞİ) Hesaplama Aracı
      • Yağsız Vücut Kütlesi (Fatt Free Mass) Hesaplama Aracı
      • İdeal Ağırlık Hesaplama Aracı
      • Vücut Yüzey Alanı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Yağı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Suyu Hesaplama Aracı
  • Sporcular
  • Fit Tarifler
  • BirBesPedi
  • Diğer
    • Aylara Göre Besin Listeleri
    • Mevsimine Göre Balıklar
    • Mevsimine Göre Sebzeler
    • Mevsimine Göre Meyveler
No Result
View All Result
BirBes.com - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği

BirBes > BirBesPedi > Karpuz Nedir? Faydaları Ve Zararları Nelerdir?

Karpuz Nedir? Faydaları Ve Zararları Nelerdir?

Uzm. Dyt. Gülsüm Meryem Güngör by Uzm. Dyt. Gülsüm Meryem Güngör
in BirBesPedi
0
Karpuz Nedir? Faydaları Ve Zararları Nelerdir?

Besinin Adı
Türkçe: Karpuz
İngilizce: Watermelon
Latince: Citrullus lanatus

Vatanı ve İklimi:
Çok eski zamanlarda Akdeniz bölgesinde ve Hindistan’da karpuz kültürü olduğu bilinmektedir. Kumlu-tınlı toprak, karpuz yetiştiriciliğine en uygun toprak yapısıdır. Karpuz yetiştirilmek istenilen toprağın yapısında, minimum %5 oranında organik madde bulunması ve iyi sürülmesi gereklidir. 15 oC toprak sıcaklığında, 15 günde, 20 oC toprak sıcaklığında 5 günde ve 30 oC toprak sıcaklığında ise 1-2 günde çimlenme gerçekleşmektedir. Karpuz bir çöl sebzesi olup, sıcağı çok seven, ılıman iklimlerde gelişebilen, soğuktan kötü etkilenen bir sebzedir. Nem miktarından çok etkilendiği söylenemez. Işığa bağımlı bir bitki olmayıp, ışığın çiçeklenme üzerinde olumlu etkisi bulunmaktadır. Uzun gün dönemlerinde erkek çiçek oluşumu, kısa gün dönemlerinde ise dişi çiçek oluşumu görülmektedir. Bir bitkide 50’ye yakın çiçek oluşumu görülse de, çiçeklerden sadece üç tanesi beslenebilmektedir.

Bitkisel Özellikleri:
Çekirdeği bulunan her besini sebze grubuna dahil ettiğimiz gibi, karpuz da kabakgiller ailesinden (Cucurbitaceae familyası) bir sebze olarak sayılmaktadır. Karpuz bitkisi, tek yıllık olup sürgün bir yapıya sahiptir. Sürgün bir yapıya sahip olduğu için yayılarak gelişir ve merkezden etrafa doğru 2-4 metre arasında yayılabilir.  Önce kazık, daha sonra saçak kök gelişimi başlar. Köklerin; %40-60’ı toprağın 10-30 cm derinliğinde, %20-30’u toprağın 50-60 cm derinliğinde, %5-10’u toprağın 100-150 cm derinliğinde yer alır. Ana gövdenin gelişimine 80-100 cm oluncaya kadar karışılmaz.

Karpuz bitkisi, yeşil ve yeşilin tonlarında, tüylü, yuvarlak bir yapıya sahiptir. Yapraklar; kısa, orta veya uzunca bir yapıda olan dallara tutunmaktadır. Yaprağın rengi yeşilin tonlarında olup, alt kısımları daha mat bir renkte ve 3-5 lobdan oluşmaktadır. Ana gövde üzerinde 6-8. boğuma kadar çiçek oluşumu görülmeyip, 6. boğumdan önce erkek, daha sonra da dişi veya erdişi çiçekler oluşmaktadır. Karpuz meyveleri, ağırlıklarına ve boylarına göre; küçük, orta, iri ve çok iri olarak sınıflandırılır. Meyve iriliği 2-3 kg’dan başlayıp, 50-60 kg’a kadar çıkabilir. 5-6 kg’lık ve az çekirdekli olanlar tercih edilmektedir.

Faydaları ve/veya Zararları:
İçerisinde çok fazla miktarda su bulundurduğu için yaz meyvelerinin vazgeçilmezidir. Karpuz meyvesi, insan sağlığı için gerekli olan lif, vitaminler, antioksidanlar ve mineraller gibi çeşitli besin öğeleri içerir. İçeriğindeki A vitamini sayesinde, göz sağlığı üzerinde olumlu etkisi olup, içeriğindeki karotenoid ve fenolik birleşiklerin antioksidan özelliğiyle bağışıklığı güçlendirerek hastalıklara yakalanma riskini azaltır. Lif açısından zengin içeriği ise sindirim sistemine yarar sağlar.

Karpuz iyi bir antiinflamatuar bir sebzedir. İçerdiği yüksek miktarda C vitamini ile serbest radikal oluşumunu engelleyerek kanser oluşumunu önlerken, astım hastalarının atak şiddetlerini azaltmaya yardımcı olduğunu bildiren çalışmalar mevcuttur.

Karpuza kırmızı rengini veren likopen; kalp, damar sağlığı ve kemik dokuları için, önemli ve koruyucu etkiye sahiptir. Aynı zamanda, kan basıncı (tansiyon) üzerinde de olumlu etkileri vardır.

Karpuzda bulunan minerallerden; kalsiyum ve potasyum, kemik ve iskelet yapısını güçlendirir, sodyum ve potasyum vücudun elektrolit dengesini sağlar.

Sitrülin; böbrek yardımıyla arjinine dönüşen bir aminoasit olup, yağları yakarak kilo verme ve kolesterolü düşürmeye yardımcı olur. Karpuz, sitrülin içeren yağ hücrelerinin birikimini engelleyip, vücutta kullanılmasını sağlar. İdrar söktürücü özelliği ile; böbreklerin aşırı çalışmasını engelleyerek böbrek sağlığına katkıda bulunurken, aynı zamanda karaciğerin de yorulmasını engellemiş olur.

Bilgilendirme:
Karpuz üretimi, dünyadaki toplam sebze üretiminin yaklaşık %9,5’ini oluşturmaktadır. Ülkemiz karpuz üretiminde dünyada 3. sırada gelmektedir. Ülkemizde karpuz üretimi, ekonomik açıdan oldukça önemli bir yere sahiptir. Karpuz üretimi, bölgelere göre değişkenlik gösteren, açık veya örtüaltı şeklinde yapılmaktadır. Örtüaltı karpuz çoğunlukla Çukurova bölgesinde yetiştirilmektedir. Açıkta karpuz üretimi ise, genellikle Güneydoğu Anadolu, Trakya ve Akdeniz bölgelerimizde üretilmektedir.

Meyve suyu üretimi, turşu, şurup, konserve ve reçel  üretiminde kullanılmakla birlikte, en fazla taze olarak tüketimi tercih edilmektedir. Çekirdekleri kozmetik ve ilaç sanayisinde kullanılırken, kabukları ise hayvanların tüketimi için iyi bir posa kaynağı olarak tercih edilmektedir. Ancak son zamanlarda yapılan çalışmaların sonucunda, karpuz çekirdeğinin besin olarak tüketiminin uygun olduğu belirtilmektedir. İçerisinde barındırdığı esansiyel yağlardan dolayı besin olarak tüketilmesi önerilmektedir.

Karpuz meyvelerinin ticari kalitesi; meyvenin boyutu ve şekli, kabuk rengi ve kalınlığı, et rengi ve dokusu, şeker içeriği, aroma, lezzet ve besin bileşimi gibi birçok faktör tarafından belirlenir.

100 gram Karpuz’un besin değerleri:

CHO
(g)
Na
(mg)

I
(µg)

Vit. A
(µg)
8,31133
Protein
(g)
K
(mg)
F
(µg)
Vit. C
(mg)
0,6158116
Yağ
(g)
P
(mg)
Fe
(mg)
Vit. B³
(mg)
0,2110,40,3
Kalori
(kkal)
Ca
(mg)
Mg
(mg)
Lif
(g)
38,21130,2

 


KAYNAKLAR

Eker, m. kavun karpuz hastalık ve zararları ile mücadele.

Hong MY1, H. N. (2015, temmuz 3). Watermelon consumption improves inflammation and antioxidant capacity in rats fed an atherogenic diet. nutrition research.

Naz A1, B. M. (2014, mart). Watermelon lycopene and allied health claims.

F. Piguet, C. R. (1993, eylül). the american journal of pathology. Expression and localization of tumor necrosis factor-alpha and its mRNA in idiopathic pulmonary fibrosis.

Recep Güneş, B. A. (2015, 06 22). Karpuz Çekirdeği Yağının Kimyasal Özellikleri

Shaogui Guo, (2015, temmuz 16). Comparative Transcriptome Analysis of Cultivated and Wild Watermelon during Fruit Development. plos one. adresinden alınmıştır

ŞARER, A. G. (2008). karatenoidler ve sağlık. ankara eczacılık fakültesi dergisi.

Wan Y, L. J. (2014, agustos 14). Physiological investigation of gold nanorods toward watermelon. J Nanosci Nanotechnol.


Tags: karpuzmeyve
Uyarı! Referans gösterimi için aşağıdaki şablonu kullanınız.
Güngör, G. (2018). Karpuz Nedir? Faydaları Ve Zararları Nelerdir?. BirBesPedi. URL: https://www.birbes.com/?p=3303. Erişim Tarihi: 14 Mayıs 2025.
Warning! Use the template below for reference representation.
Güngör, G. (2018). Karpuz Nedir? Faydaları Ve Zararları Nelerdir?. BirBesPedi. URL: https://www.birbes.com/?p=3303. Date of Access: May 14 2025.

Related Posts

Kırmızı Pancarın Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalığa İyi Gelir?

Kırmızı Pancarın Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalığa İyi Gelir?

by Dyt. Cemre Kamalı

Besinin adı Türkçe: Kırmızı Pancar İngilizce: Red Beet Latince: Beta Vulgaris Vatanı ve İklimi: Chenopodiaceae (ıspanakgiller) familyasına ait olan kırmızı...

Yaban Turpu Nedir? Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalıklara İyi Gelir?

Yaban Turpu Nedir? Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalıklara İyi Gelir?

by Dyt. Meryem Yaprak

Besinin Adı Türkçe: Yaban turpu İngilizce: Horseradish Latince: Armoracia rusticana Vatanı ve İklimi: Yaban turpunun ilk olarak Doğu Avrupa'da ortaya...

Siyah Kuş Kirazı (Aronia Melanocarpa) Nedir? Sağlığa Etkileri Nelerdir?

Siyah Kuş Kirazı (Aronia Melanocarpa) Nedir? Sağlığa Etkileri Nelerdir?

by Dyt. Betül Karaaslan

Besinin Adı Türkçe: Siyah Kuş Kirazı İngilizce: Black Chokeberry Latince: Aronia melanocarpa Vatanı ve İklimi: Ana vatanı Kuzey Amerika olup,...

Alıç Nedir? Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalıklara İyi Gelir?

Alıç Nedir? Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalıklara İyi Gelir?

by Dyt. Betül Ebrar Gülcan

Besinin Adı Türkçe: Alıç İngilizce: Hawthorn Latince: Crataegus monogyna Vatanı ve İklimi: Bir Crataegus türü olan alıç; Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika'da...

Çam Fıstığı Nedir? Faydaları Ve Zararları Nelerdir?

Çam Fıstığı Nedir? Faydaları Ve Zararları Nelerdir?

by Dyt. Zeynep Kotil

Besinin Adı Türkçe: Çam Fıstığı/Dolmalık Fıstık İngilizce:  Pine Nuts Latince:  Pignolia, Pinus pinea Vatanı ve iklimi: Genel olarak Akdeniz ikliminin...

Bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Son Yazılar

Kurkumin Nasıl Elde Edilir? Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?
Bir Besin Ansiklopedisi

Kurkumin Nasıl Elde Edilir? Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?

by Dyt. Aysun Güler Godri
Geçirgen Bağırsak Sendromu Nedir? Belirtileri Nelerdir? Beslenme Tedavisi Nasıldır?
Yetişkin Hastalıklarında Beslenme

Geçirgen Bağırsak Sendromu Nedir? Belirtileri Nelerdir? Beslenme Tedavisi Nasıldır?

by Dyt. Neslihan Yeşilotalı
Kırmızı Pancarın Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalığa İyi Gelir?
BirBesPedi

Kırmızı Pancarın Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalığa İyi Gelir?

by Dyt. Cemre Kamalı
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
  • Araçlarımız
  • Kullanıcı Sözleşmesi
  • Telif Hakkı

2018 © BirBes - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği. Tüm Hakları Saklıdır. | Powered by Spreadon

No Result
View All Result
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
    • Bilimsel Etkinliklerimiz
      • BirBes Seminerleri
      • Klinik Beslenme Günleri
      • Mor Fesleğen Serisi
    • İletişim
  • Araçlarımız
    • Enerji Gereksinimi
      • Günlük Enerji Gereksinimi Hesaplama Araçları Birarada
      • Emziren (Emzikli) Anneler İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Gebe (Hamile) Anne Adayları İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Amputasyonlu (Ampüte) Bireyler İçin Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Henry 2005 Eşitlikleri ile Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Harris-Benedict Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • FAO, WHO, UN:, 2001 Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Mifflin & St. Jeor Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Schofield Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Estimated Energy Requirement (EER) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
    • Vücut Kompozisyonu
      • Vücut Kompozisyonu Hesaplama Araçları Birarada
      • Beden Kütle İndeksi (BKİ) Hesaplama Aracı
      • Bel Çevresi Ölçümünde Risk Değerlendirmesi Aracı
      • Vücut Şekil İndeksi (VŞİ) Hesaplama Aracı
      • Yağsız Vücut Kütlesi (Fatt Free Mass) Hesaplama Aracı
      • İdeal Ağırlık Hesaplama Aracı
      • Vücut Yüzey Alanı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Yağı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Suyu Hesaplama Aracı
  • Sporcular
  • Fit Tarifler
  • BirBesPedi
  • Diğer
    • Aylara Göre Besin Listeleri
    • Mevsimine Göre Balıklar
    • Mevsimine Göre Sebzeler
    • Mevsimine Göre Meyveler

2018 © BirBes - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği. Tüm Hakları Saklıdır. | Powered by Spreadon

Go to mobile version