Kırmızıdan Gelen Sağlık – Likopen

Likopen adı verilen madde sebze ve meyvelerde natürel bir şekilde yer alan karoten familyasına dahil bir pigment olarak karşımıza çıkmaktadır. Likopen antioksidan özelliği olan kuvvetli bir maddedir ve bedenimiz tarafınca imal edilmeyip muhtelif gıdalarla bedene alınmaktadır.

Hangi Besinler Likopen İçerir?
Likopen en fazla domates ve domates ürünlerinde bulunmakla birlikte karpuz, kurutulmuş kayısı, kuşburnu, pembe greyfurt gibi sebze ve meyvelerde bulunmaktadır. İnsanlar vücutlarında karotenoid sentezleyemedikleri için dışarıdan almak zorundadırlar. Likopenin %85 i domates ve domates ürünlerinden temin edilmektedir.

Likopen düzeyi iklim koşulları, toprak özelliği ve domates türüne göre değişim gösterebilmektedir.
Isıl işlem sonucu domatesin içindeki likopen maddesi arttığı için, domates ürünleri çiğ domatesin kendisinden bile daha iyi birer likopen kaynağı olmaktadır. Yapılan çalışmalar ısının likopen miktarını artırdığını göstermektedir. Domatesin pişirilmesi likopenin vücuda daha iyi alınmasını, bağırsaklarda daha iyi emilmesini sağlamaktadır. Likopen içeren besinlerin yağ ile birlikte tüketilmesi, vücudun daha iyi likopen almasını sağlamaktadır. Yapılan bir çalışma domates suyunun, ısıtılıp yağ ile karıştırıldığında kandaki likopen seviyesini ısıtılmamış haline göre daha fazla arttırdığını göstermektedir.

Likopenin Yan Etkisi Var Mıdır?
Likopene karşı önlem alınmasını gerektiren hiçbir bulgu yoktur. Ancak sodyum alımına dikkat etmenizi gerektiren bir hastalığınız varsa domatesli hazır gıdaların bol miktarlarda sodyum içerdiğini göz önüne almanız gerekmektedir.

Ayrıca besin alerjisi durumunda tüketime dikkat edilmesi gerekmektedir.

 Likopenin Sağlığa Yararları Nelerdir?
Sağlığımızın en önemli düşmanlarından biri serbest radikallerdir. Yapılan çalışmalar, serbest radikallerin verdikleri zararı en iyi, antioksidanların önlediğini serbest radikallerle savaşan unsurların sadece vücudumuzdaki doğal enzimler olmadığını, bazı gıdalarda bulunan antioksidanların da önemli bir savunma oluşturduğunu göstermiştir. Antioksidanlar, hastalıklar ile savaşması için bağışıklık sistemini uyarmaktadır. Serbest radikallerin bağışıklık sistemine yaptıkları baskılayıcı ve zararlı etkileri azaltmaktadır.

Domates, çok güçlü antioksidan etkiye sahip bir biyo-koruyucudur. Likopen C ve E vitaminine de yardımcıdır. Ayrıca likopen yoğunluğu yüksek bir cilt, güneş ışınlarından daha az zarar görmektedir. Domates, karpuz, greyfurt gibi kırmızı renkli sebze ve meyvelerde bol bol bulunan bu doğal antioksidan etkili karotenoidin cilt yaşlanmasını engelleyici etkisi bulunmaktadır.

Likopenin birçok doku ve organ kanserine karşı koruyucu gücü olduğu, risk azaltmada yararlı olabileceği bilinmektedir. Yapılan çalışmalar, likopenin prostat, akciğer, safra kesesi ve yemek borusu, rahim ağzı, meme ve deri kanserine, ateroskloretik hastalıklara, kemik yıkımına, LDL kolesterole karşı koruma sağladığını göstermektedir.

Fakat şunun da bilinmesi gerekmektedir ki, hiçbir karotenoidin sihirli bir gücü yoktur. Tek bir madde hiçbir zaman kanseri önleyememektedir. Başka koruyucu faktörlerin de bulunması gerekmektedir.

Likopenden Yararlanma Önerileri

• Makarna üzerine domatesten yapacağınız bir sos ekleyebilirsiniz.
• Sebze yemeklerinize domates salçası ekleyebilirsiniz.
• Kahvaltılarda hafif ısıtarak ve biraz zeytinyağı ekleyerek domatesi tüketebilirsiniz.
• Yazdan hazırlamış olduğunuz menemenleri, domates soslarınızı sabah kahvaltılarında, yemeklerinizde kullanabilirsiniz.
• Salatalarınıza kurutulmuş domates ekleyebilir ve salatanızı lezzetlendirebilirsiniz.
• Çorba seçenekleriniz arasına domates çorbasını da ekleyebilirsiniz.