• BirBes’te Yazar Olmak İçin
BirBes.com - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği
Araçlarımız
No Result
View All Result
İbrahim Halil Bağış
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
    • Bilimsel Etkinliklerimiz
      • BirBes Seminerleri
        • Diyabette Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • Duchenne Musküler Distrofi (DMD) Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • İklim Krizi, Geleceğin Dünyası ve Diyetisyen
        • 19 Mayıs Sporcu Beslenmesi Webinarı
        • Her Şeyin Başı Sağlık! (Vega Okulları)
        • Sağlıklı Besleniyor Muyuz? (Atabek Koleji)
        • Sağlıklı Beslenme ve Obeziteden Korunma (Toki Mimar Sinan Anaokulu)
        • Diyabet Farkındalığı II (İhlas Koleji)
        • Diyabet Farkındalığı I (İhlas Koleji)
      • Klinik Beslenme Günleri
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21/2
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Semineri ’21
        • III. Ulusal Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
        • III – Enteral ve Parenteral Beslenme
        • II – Diyabet
        • I – Biruni Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
      • Mor Fesleğen Serisi
        • 12. Oturum – 15.05.2020
        • 11. Oturum – 14.05.2020
        • 10. Oturum – 13.05.2020
        • 9. Oturum – 09.05.2020
        • 8. Oturum – 08.05.2020
        • 7. Oturum – 07.05.2020
        • 6. Oturum – 03.03.2020
        • 5. Oturum – 18.02.2020
        • 4. Oturum – 24.12.2019
        • 3. Oturum – 10.12.2019
        • 2. Oturum – 26.11.2019
        • 1. Oturum – 05.11.2019
    • İletişim
  • Araçlarımız
    • Enerji Gereksinimi
      • Günlük Enerji Gereksinimi Hesaplama Araçları BiraradaYENİ!
      • Emziren (Emzikli) Anneler İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Gebe (Hamile) Anne Adayları İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Amputasyonlu (Ampüte) Bireyler İçin Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Henry 2005 Eşitlikleri ile Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Harris-Benedict Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • FAO, WHO, UN:, 2001 Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Mifflin & St. Jeor Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Schofield Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Estimated Energy Requirement (EER) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
    • Vücut Kompozisyonu
      • Vücut Kompozisyonu Hesaplama Araçları Birarada
      • Beden Kütle İndeksi (BKİ) Hesaplama Aracı
      • Bel Çevresi Ölçümünde Risk Değerlendirmesi Aracı
      • Vücut Şekil İndeksi (VŞİ) Hesaplama Aracı
      • Yağsız Vücut Kütlesi (Fatt Free Mass) Hesaplama Aracı
      • İdeal Ağırlık Hesaplama Aracı
      • Vücut Yüzey Alanı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Yağı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Suyu Hesaplama Aracı
  • Sporcular
  • Fit Tarifler
  • BirBesPedi
  • Diğer
    • Aylara Göre Besin Listeleri
    • Mevsimine Göre Balıklar
    • Mevsimine Göre Sebzeler
    • Mevsimine Göre Meyveler
BirBes.com - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
    • Bilimsel Etkinliklerimiz
      • BirBes Seminerleri
        • Diyabette Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • Duchenne Musküler Distrofi (DMD) Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • İklim Krizi, Geleceğin Dünyası ve Diyetisyen
        • 19 Mayıs Sporcu Beslenmesi Webinarı
        • Her Şeyin Başı Sağlık! (Vega Okulları)
        • Sağlıklı Besleniyor Muyuz? (Atabek Koleji)
        • Sağlıklı Beslenme ve Obeziteden Korunma (Toki Mimar Sinan Anaokulu)
        • Diyabet Farkındalığı II (İhlas Koleji)
        • Diyabet Farkındalığı I (İhlas Koleji)
      • Klinik Beslenme Günleri
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21/2
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Semineri ’21
        • III. Ulusal Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
        • III – Enteral ve Parenteral Beslenme
        • II – Diyabet
        • I – Biruni Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
      • Mor Fesleğen Serisi
        • 12. Oturum – 15.05.2020
        • 11. Oturum – 14.05.2020
        • 10. Oturum – 13.05.2020
        • 9. Oturum – 09.05.2020
        • 8. Oturum – 08.05.2020
        • 7. Oturum – 07.05.2020
        • 6. Oturum – 03.03.2020
        • 5. Oturum – 18.02.2020
        • 4. Oturum – 24.12.2019
        • 3. Oturum – 10.12.2019
        • 2. Oturum – 26.11.2019
        • 1. Oturum – 05.11.2019
    • İletişim
  • Araçlarımız
    • Enerji Gereksinimi
      • Günlük Enerji Gereksinimi Hesaplama Araçları BiraradaYENİ!
      • Emziren (Emzikli) Anneler İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Gebe (Hamile) Anne Adayları İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Amputasyonlu (Ampüte) Bireyler İçin Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Henry 2005 Eşitlikleri ile Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Harris-Benedict Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • FAO, WHO, UN:, 2001 Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Mifflin & St. Jeor Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Schofield Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Estimated Energy Requirement (EER) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
    • Vücut Kompozisyonu
      • Vücut Kompozisyonu Hesaplama Araçları Birarada
      • Beden Kütle İndeksi (BKİ) Hesaplama Aracı
      • Bel Çevresi Ölçümünde Risk Değerlendirmesi Aracı
      • Vücut Şekil İndeksi (VŞİ) Hesaplama Aracı
      • Yağsız Vücut Kütlesi (Fatt Free Mass) Hesaplama Aracı
      • İdeal Ağırlık Hesaplama Aracı
      • Vücut Yüzey Alanı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Yağı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Suyu Hesaplama Aracı
  • Sporcular
  • Fit Tarifler
  • BirBesPedi
  • Diğer
    • Aylara Göre Besin Listeleri
    • Mevsimine Göre Balıklar
    • Mevsimine Göre Sebzeler
    • Mevsimine Göre Meyveler
No Result
View All Result
BirBes.com - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği

BirBes > Bir Besin Ansiklopedisi > Çikolatanın Beyin Gelişimi ve Fonksiyonlarına Etkisi Var Mıdır?

Çikolatanın Beyin Gelişimi ve Fonksiyonlarına Etkisi Var Mıdır?

Dyt. Ümriye Kevser Akça by Dyt. Ümriye Kevser Akça
in Bir Besin Ansiklopedisi
0
Çikolatanın Beyin Gelişimi ve Fonksiyonlarına Etkisi Var Mıdır?

Çikolata ve Beyin Etkileşimi

Kakao ürünleri, özellikle de çikolata, günlük hayatta ve birçok kültürde önemli bir yere sahiptir. 2009’da tüm dünyada 7,2 milyon ton tüketilen çikolata, genelde mutluluk ve memnuniyetle ilişkilendirilir. Zengin ve doğal olan karmaşık içeriği de onu cezbedici hale getirmektedir.

Latince adı Theobroma cacao olan çikolataya tanrıların yiyeceği denilmiştir. Tarihte çikolata; ateş düşürücü olarak, çocuklarda ishal tedavisinde, annede sütünü arttırmak amacıyla, kadınlarda bazı şikâyetlerde, uykuyu desteklemek ve diş sağlığı gibi alanlarda kullanılmıştır. Günümüzde ise, çikolata ve kakaonun kalp damar sağlığı, bilişsel ve sinirsel alandaki etkileri araştırılmaktadır.

  • Diyetsel müdahale çalışmalarında; insülin duyarlılığının artması, kan basıncının düzenlenmesi, endotel disfonksiyonun* önlenmesi ve beyin kan akışıyla ilgili konularda anlamlı sonuçlar elde edilmiştir.

Çikolata ve kakao ürünleri zengin flavonoid* kaynaklarıdır. Doğal olarak bitkisel kaynaklı gıdalarda bulunan flavonoidlerin, alt grubu olan flavonoller ve özellikle epikateşin kakaodaki en yaygın flavonoidlerdir.

Sütlü çikolatada yaklaşık %7-15 kakao bulunurken, aynı miktardaki bitter çikolatada %30-70 kakao bulunmaktadır. 100 gram bitter çikolata; yaklaşık 100 mg flavonol içerirken, 100 g tatlandırılmamış kakao tozu, 250 mg flavonol içerebilmektedir.

Kakao ürünündeki flavonoid oranı; kakao çekirdeği cinsine, coğrafi konumuna, yetiştirme ve hasat yöntemlerine, işlem sürecine göre değişmektedir. Hollandalı yetişkinlerin toplam flavonoid alımlarının %20’si çikolata tarafından sağlanmaktadır. Çocuklardaysa bu oran daha da artmaktadır. Amerikan tarzı beslenmede ise; çikolata, sebze ve meyveden sonra üçüncü büyük antioksidan kaynağı olarak gelmektedir.

Kakao ve Beyin İlişkisi

  • Yapılan hayvan deneylerinde flavonol ve metabolitlerinin kan beyin bariyerini geçebildiği, beyindeki kan akışının uyarıldığı ve bu durumun beyin dokusu ve fonksiyonu için yararlı olduğu gösterilmiştir.

Kakaoda fazla oranda bulunan epikateşin, kakao veya çikolata tüketildikten sonra kanda, 30 dakika sonra rastlanabilmektedir. Sindirilen çikolata dozuyla orantılı olarak, epikateşin miktarı 2-3 saat içerisinde tepe noktasına ulaşmaktadır. Alımdan 6-8 saat sonra ise minimum düzeye inmektedir. Absorbe edilen flavonoller; nöron* yenilenmesi ve fonksiyonunu sağlayan nöron koruyucu protein, hücre yolakları ve bazı kimyasallarla direk etkileşime geçer. Flavonoller, kan akışının artmasını sağlayan, inflamasyonu azaltan ve damar oluşumunu sağlayan sistemlere katılır.

Kakao ve Zihinsel Performans

Zihinsel bozulmaların altında yatan nedenlere bakılırken, yaşlanmanın verdiği kaçınılmaz etkilerin yanı sıra, demans hastalığının ilk aşamasındaki patolojik değişimler de göz önünde bulundurulmalıdır. Yaşlanmayla birlikte, bazı alanlar daha az etkilenirken, işlem hızı, hafıza kapasitesi, uzun dönem hafıza gibi alanlarda, kalp damar rahatsızlıkları, damar değişimleri, oksidatif stresin artması, inflamasyon ve kötü beslenme nedeniyle zihinsel zayıflamalar gerçekleşmektedir [4].

Kakao flavonollerinin zihindeki etkileriyle ilgili bazı çalışmalar;

  • Yapılan randomize bir çalışmada; tek doz bitter çikolata alımından birkaç saat sonra yapılan değerlendirmeler sonucunda, bilgi işlem hızı ve hafızanın geliştiği gözlemlenmiştir.
  • 90 bireyin katıldığı randomize kontrollü bir çalışmada; bireylere farklı miktarlarda flavonol içeren içecekler verilmiştir. 8 hafta sonucunda yapılan değerlendirmelerde, uzun vadede günlük kakao ve flavonol tüketiminin, ileri yaştaki bireylerde zihinsel fonksiyonu geliştirdiği kanıtlanmıştır. Ayrıca, insülin duyarlılığının arttığı da gözlemlenmiştir.
  • Beyindeki kan akışıyla ilişkilendirilen bazı rahatsızlıklar, bilişsel ve davranışsal bazı zayıflıkları da beraberinde getirmektedir. Diyette yüksek flavonol içeren kakao tüketiminin, orta beyin arterlerindeki kan akış hızını arttırması, demans ve inme gibi beyin damar hastalıklarının tedavisi için umut vermektedir. Buna örnek vermek gerekirse, 34 bireyin katıldığı bir klinik çalışmada; bireylere 2 hafta boyunca yüksek flavonol içeren kakao verilmiş, beyindeki kan hızının birinci hafta %8, ikinci hafta %10 arttığı gözlenmiştir.
  • 50-65 yaşlarında katılımcılardan oluşan randomize bir çalışmada; katılımcılara eşit kalorilerde, 23 mg ve 494 mg flavonol içeren 330 ml’lik içecekler verilerek, tüketim öncesi ve sonrası beyin MR’ı* çekilmiş, beyindeki kan akışı değerlendirilmiştir. Bu çalışmayla, flavonollerin beyni besleyerek inflamasyonu önleyip, nöron stumilasyonu sağladığı akut mekanizma gösterilmiştir.

Sonuç;

  • Kakaonun beyin üzerine pozitif etkileri bulunsa da, çikolatanın üretimi sırasında geçtiği işlemler, içeriğindeki kafein, şeker ve diğer kimyasallar da göz önünde bulundurulmalıdır. Çikolatanın pozitif etkileri ürünün niteliğine ve tüketen kişinin genel özelliklerine bağlıdır. Ne yazık ki birçok ürün, üretim aşamasında flavonol bakımından fakirleşmekle birlikte, kalori bakımından zenginleştirilmektedir. Bu etmenler göz önünde bulundurularak, çikolata tüketiminin kontrollü olmasına özen gösterilmelidir.

SÖZLÜK

Endotel disfonksiyon: Damar bozulması

Flavonoid: Bitkilerde bulunup insan vücudunda antioksidan işlevi yürüten maddeler

Nöron: Sinir hücresi


KAYNAKLAR

Sokolov, A.N., et al., Chocolate and the brain: neurobiological impact of cocoa flavanols on cognition and behavior. Neurosci Biobehav Rev, 2013. 37(10 Pt 2): p. 2445-53.

Crichton, G.E., M.F. Elias, and A. Alkerwi, Chocolate intake is associated with better cognitive function: The Maine-Syracuse Longitudinal Study. Appetite, 2016. 100: p. 126-32

Bhagwat, S., D.B. Haytowitz, and J.M. Holden, USDA database for the flavonoid content of selected foods, Release 3.1. US Department of Agriculture: Beltsville, MD, USA, 2014.

Park, D.C. and P. Reuter-Lorenz, The adaptive brain: aging and neurocognitive scaffolding. Annual review of psychology, 2009. 60: p. 173-196.

Scholey, A.B., et al., Consumption of cocoa flavanols results in acute improvements in mood and cognitive performance during sustained mental effort. Journal of Psychopharmacology, 2010. 24(10): p. 1505-1514.

Mastroiacovo, D., et al., Cocoa flavanol consumption improves cognitive function, blood pressure control, and metabolic profile in elderly subjects: the Cocoa, Cognition, and Aging (CoCoA) Study–a randomized controlled trial. Am J Clin Nutr, 2015. 101(3): p. 538-48.

Lamport, D.J., et al., The effect of flavanol-rich cocoa on cerebral perfusion in healthy older adults during conscious resting state: a placebo controlled, crossover, acute trial. Psychopharmacology (Berl), 2015. 232(17): p. 3227-34.


Tags: beyinçikolatakakao
Uyarı! Referans gösterimi için aşağıdaki şablonu kullanınız.
Akça, Ü. (2018). Çikolatanın Beyin Gelişimi ve Fonksiyonlarına Etkisi Var Mıdır?. Bir Besin Ansiklopedisi. URL: https://www.birbes.com/?p=4484. Erişim Tarihi: 7 Mayıs 2025.
Warning! Use the template below for reference representation.
Akça, Ü. (2018). Çikolatanın Beyin Gelişimi ve Fonksiyonlarına Etkisi Var Mıdır?. Bir Besin Ansiklopedisi. URL: https://www.birbes.com/?p=4484. Date of Access: May 7 2025.

Related Posts

Kurkumin Nasıl Elde Edilir? Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?

Kurkumin Nasıl Elde Edilir? Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?

by Dyt. Aysun Güler Godri

Zerdeçal Nedir? Nerede Yetişir? Nasıl Elde Edilir? Ana vatanının Hindistan olmasının yanı sıra Çin, Endonezya, Peru gibi tropikal bölgelerde yaygın...

Tarçın Nedir? Nasıl Kullanılır? Sağlığa Etkileri Nelerdir?

Tarçın Nedir? Nasıl Kullanılır? Sağlığa Etkileri Nelerdir?

by Uzm. Dyt. Betül Topal

Tarçın Çeşitleri ve Tarihi Tarçın, farklı kültürlerde yüzyıllardır kullanılan en eski baharatlardan biridir. Lauraceae familyasına ait olan tarçın, Cinnamomum cinsinden...

Durian (Duryan) Nedir? Sağlığa Faydaları Nelerdir?

Durian (Duryan) Nedir? Sağlığa Faydaları Nelerdir?

by Uzm. Dyt. İbrahim Halil Bağış

Malezya, Tayland, Endonezya ve Filipinler gibi Güneydoğu Asya ülkelerinde yetişen, mevsimsel tropikal bir meyve olan Durian'ın tüm özelliklerini sizler için...

Ananasta Bulunan Enzim: Bromelain Nedir? Faydaları Nelerdir?

Ananasta Bulunan Enzim: Bromelain Nedir? Faydaları Nelerdir?

by Dyt. Havva Eda Cicavoğlu

Ananas, başta C vitamini olmak üzere pek çok vitamin ve lifler açısından zengin bir kaynaktır. Önemli miktarda su, karbonhidrat, kalsiyum,...

Stevya Nedir? Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?

Stevya Nedir? Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?

by Dyt. Zeynep Avar

Şekerin yüksek maliyetli olması sebebiyle gıda endüstrisinde maliyeti düşürmek için şekerin yerine tatlandırıcılar kullanılmaya başlanmıştır. Sükroz (sakkaroz) şekerine oranla daha...

Bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Son Yazılar

Kurkumin Nasıl Elde Edilir? Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?
Bir Besin Ansiklopedisi

Kurkumin Nasıl Elde Edilir? Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?

by Dyt. Aysun Güler Godri
Geçirgen Bağırsak Sendromu Nedir? Belirtileri Nelerdir? Beslenme Tedavisi Nasıldır?
Yetişkin Hastalıklarında Beslenme

Geçirgen Bağırsak Sendromu Nedir? Belirtileri Nelerdir? Beslenme Tedavisi Nasıldır?

by Dyt. Neslihan Yeşilotalı
Kırmızı Pancarın Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalığa İyi Gelir?
BirBesPedi

Kırmızı Pancarın Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalığa İyi Gelir?

by Dyt. Cemre Kamalı
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
  • Araçlarımız
  • Kullanıcı Sözleşmesi
  • Telif Hakkı

2018 © BirBes - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği. Tüm Hakları Saklıdır. | Powered by Spreadon

No Result
View All Result
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
    • Bilimsel Etkinliklerimiz
      • BirBes Seminerleri
      • Klinik Beslenme Günleri
      • Mor Fesleğen Serisi
    • İletişim
  • Araçlarımız
    • Enerji Gereksinimi
      • Günlük Enerji Gereksinimi Hesaplama Araçları Birarada
      • Emziren (Emzikli) Anneler İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Gebe (Hamile) Anne Adayları İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Amputasyonlu (Ampüte) Bireyler İçin Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Henry 2005 Eşitlikleri ile Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Harris-Benedict Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • FAO, WHO, UN:, 2001 Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Mifflin & St. Jeor Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Schofield Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Estimated Energy Requirement (EER) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
    • Vücut Kompozisyonu
      • Vücut Kompozisyonu Hesaplama Araçları Birarada
      • Beden Kütle İndeksi (BKİ) Hesaplama Aracı
      • Bel Çevresi Ölçümünde Risk Değerlendirmesi Aracı
      • Vücut Şekil İndeksi (VŞİ) Hesaplama Aracı
      • Yağsız Vücut Kütlesi (Fatt Free Mass) Hesaplama Aracı
      • İdeal Ağırlık Hesaplama Aracı
      • Vücut Yüzey Alanı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Yağı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Suyu Hesaplama Aracı
  • Sporcular
  • Fit Tarifler
  • BirBesPedi
  • Diğer
    • Aylara Göre Besin Listeleri
    • Mevsimine Göre Balıklar
    • Mevsimine Göre Sebzeler
    • Mevsimine Göre Meyveler

2018 © BirBes - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği. Tüm Hakları Saklıdır. | Powered by Spreadon

Go to mobile version