Her memeli canlının, yavrusuna özel olarak, süt bezleri sayesinde salgıladığı ve bebeğin bütün gereksinimlerini karşılayan bir besin olan anne sütü, içerisinde bağışıklığın en önemli elemanlarından olan immünoglobulunlerden, IgA’yı içerir. IgA, bağırsak enfeksiyonlarına karşı koruyucu etkiye sahiptir.
Anne sütünde bulunan antikorlar, bebek sütü emmeye başladığı andan itibaren, ağızdan bağırsaklara kadar koruyucu bir tabaka oluşturur.
Her zaman her anne, bebeğini sütüyle besleyemez ve bunun birçok sebebi olabilir. Bu sebepler; annenin sütünün az ya da hiç gelmemesi, emzirmesini etkileyecek bir hastalığı olması ya da bebekte emmeyi engelleyen bir problem varlığı olarak sayılabilir.
Türkiye’de, annelerin %77,4’ ü sütünün gelmemesi durumunda geleneksel yöntemlere başvurmaktadır. Bu yollardan en bilineni ise; rezene, ısırgan ve adaçayı gibi bitki çaylarının tüketimidir.
Anne sütü yetersizliği neden olur?
- Yanlış emzirme tekniği
Bazen, yeni doğum yapan annelerde, yanlış emzirme tekniği yüzünden, yeteri kadar süt gelmeyebilir. Böyle bir durumda, hastanede emzirme eğitimi verilmesi şarttır. Bunlara ek olarak, ailede deneyimli bireyler, anneyi strese sokmadan, deneyimlerini doğru bir şekilde aktarıp anneye yardımcı olabilirler.
- Maternal* obezite
Annenin hamilelik döneminde obez olması, süt salınımını tetikleyen prolaktin hormonunun yetersiz salınımına sebep olmakta, bu sebeple anne sütü bebeğe yetecek kadar salgılanamamaktadır.
- Ek gıdaya erken geçiş
Bebekler, ilk altı ay yalnızca anne sütüyle beslenmelidir. Bazı anneler, sütünün yetersiz olduğu düşüncesiyle, altı aydan önce ek gıdaya başlayabilmektedir.
Anne sütü, bebek emdikçe daha da salgılanır. Eğer bebekte kilo alımı gerçekleşmişse anne sütünün yetersiz olduğunu söyleme doğru değildir. Annelerin, sütüm yetersiz diyerek hemen ek gıdaya yönelmek yerine sık sık emzirmeyi denemeleri bu konuda oldukça önemlidir.
Anne sütünün yetersizliği ve emzirmenin sağlanamaması, bebek olduğu kadar anne için de büyük bir sorun teşkil eder. Bu sorunlar şu şekilde sıralanabilir;
- Sütü olan, fakat emziremeyen annelerin göğsünde süt birikmesi ağrıya ve bazı komplikasyonlara sebebiyet verebilir,
- İdrar yolu enfeksiyonlarının görülme sıklığı artabilir,
- Doğum sonrası kanamalar, emziren annelere göre daha fazla olabilir.
Peki, anne sütü ile beslenmeyen bebeklerin ileriki dönemde yaşadığı sorunlar nelerdir?
- Alerjik hastalıklar
- Obezite riskinin daha fazla olması
- Diyabet
- Lösemi
- Zekada düşüklük
- Zayıf bağışıklık sistemi sebebiyle hastalıklara direncin az olması sayılabilir.
Anne sütü alımı bebeğin birçok hastalığa karşı korunmasını sağlar. Anne sütü ile beslenemeyen bebekler; immün sistem rahatsızlıkları, ishal, malnütrisyon, zatürre riski ile karşı karşıya kalabilir.
Kayseri Melikgazi Eğitim Ve Araştırma Bölgesi’nde 0-36 Aylık Çocuklarda Anne Sütü Alma Durumu. Gün, İskender, Et Al. 2009. Kayseri: Çocuk Sağlığı Ve Hastalıkları Dergisi, 2009, S. 176-182.
Perre, P. V. (2003). Transfer Of Antibody Via Mother’s Milk. Vaccine , 21 (2003), 3374-3376
