Egzama Nedir? Neden Oluşur? Beslenme Tedavisi Nasıldır?

Egzama, alerjik hastalık sınıfında yer alan; deride kuruluk, kaşıntı, döküntü ve bazen de cildin su toplayıp kabarmasıyla karakterize bir hastalıktır. Genellikle 5 yaş altı çocuklarda görülen bir hastalıktır. Bağışıklık sisteminin bir parçası olan, alerjik reaksiyonlarla ilgilenen İmmünoglobülin E mekanizmasında bozukluk sonucu görülebilir. Kalıtsal geçişli olabildiği gibi sonradan edinilmiş de olabilir.

Eski zamanlardan bu yana tedavisinde; nar kabuğu, badem yağı, kükürtlü bileşenler, ardıç katranı ve hünnaptan faydalanılmıştır.

En çok görülen çeşidi olan atopik egzamada; stres, psikolojik sorunlar en büyük nedenlerin başında gelmektedir. Son yıllarda, özellikle çocukluk döneminde alerjik egzama sıklığında artış görülmektedir. Bunun anne sütü alımı ile ilişkili olup olmadığına dair çalışmalar mevcuttur. Fakat kesin bir bilgi henüz sunulamamaktadır. Anne sütü bağışıklık sağlayıcı ajanlar içerdiğinden, egzamaya karşı koruyucu olduğu düşünülmektedir. Ayrıca probiyotik bakteriler vücut savunma sistemini güçlendirdiği için, bebeklerde probiyotik kullanımı egzamayı önleyebilmektedir.

Yumurta, özellikle bebeklerde egzamaya sebep olan en önemli besinlerden birisidir. Egzamaya yumurta beyazı neden olmaktadır. Bu sebeple ek gıdaya başlanan bebeklerde yumurta sarısının ¼ oranında başlanıp, daha sonra arttırılması ve yumurta beyazının da 1 yaşından önce verilmemesi önerilmektedir. Genellikle yumurta alerjisi yaş büyüdükçe geçmektedir, fakat kronik alerjide yumurta ve yumurta içeren tüm besinlerin diyetten çıkarılması önerilmektedir.

Balık da yumurta gibi özellikle çocukluk döneminde egzamaya sebep olan besinlerden birisidir. Sadece bir balık türüne olabildiği gibi, birden fazla balık türüne ya da hepsine de alerjiniz bulunabilir. Yumurta gibi alerjik reaksiyonlar yıllar içerisinde geçebilir fakat ihtimali daha düşüktür.

• Süt, tahıllar, etler, meyveler (özellikle; elma, armut, çilek, asitli meyveler, çekirdekli meyveler) ve yağlı tohumlar da tüketildiğinde egzamaya sebep olabilir. Fakat yumurta ve balıkta olduğu kadar sık görülen bir etki değildir.

Sebze grubundan özellikle kabak ve domates, alerjiye en çok sebep olan besinler arasında gelmektedir. Bazı bireylerde dokunma sonucunda dermatit gelişebilir. Kuru baklagiller de en aktif alerjen besin gruplarından birisidir. Bir veya birden fazla çeşidine karşı ciddi alerjen reaksiyonlar gözlenebilir.

• Çikolata ve kakao içeren besinler, bal, Hindistan cevizi, tarçın ve nane yağları, bazı gıda katkı maddeleri, bazı paketli ürünler, egzamaya sebep olan besinler arasında yer almaktadır. Bu sebeple mümkün olduğunca taze ve katkı maddesi içermeyen besinler tüketilmelidir.

Alerjen besinlerin diyetten çıkarılması ya da belirli miktarlarda tüketilmesi egzama görülme riskini ve oranını düşürmede etkili olur.

Bazı yörelerde egzama tedavisinde kullanılan bitkiler şöyledir;

Dranculus Vulgaris (Yılan kabağı), arpa unu ve tereyağı ile yoğurularak aç karnına tüketilir.

Asphodelus Aestivus (Hıdırellez kamçısı), dekoksiyon olarak tüketilir.

Malva Sylvestris (Ebegümeci),  üst yaprakları dekoksiyon olarak tüketilir.

Morus Alba (Dut), infüzyon halinde tüketilir.

Rubus Sanctus (Böğürtlen) kökleri, dekoksiyon olarak aç karnına tüketilir.

Tıbbi egzama tedavisinde de birçok bitkiden faydalanılmaktadır. Bunlardan birisi aktif maddesi ‘curcmin’ olan, septik ve antiseptik yaralarda kullanılan zencefildir. Ayrıca antihistaminik ilaçlar, kortikosteroidler tıbbi tedavide yer alan önemli bileşenlerdir.

Diyet tedavisinde ise Eliminasyon Diyet, Empirik Diyet gibi birçok diyet uygulaması bulunmaktadır. Fakat en etkili diyet yöntemi, alerjen besinin diyetten çıkarılmasıdır. Alerjen besinin tespiti, deneme yanılma yöntemiyle olduğu gibi alerji testleriyle de yapılabilmektedir. Bunun yanında E vitamini, selenyum, B2 kompleksi egzama tedavisinde fayda sağlamaktadır.