Yumurta Alerjisi Nedir? Bebeklerde Yumurta Alerjisi Görülme Sebepleri Nelerdir?

Sıklıkla bebeklerde görülen yumurta alerjisi başta olmak üzere, birçok duruma etki eden beslenme; bireyin yeterli büyüme ve gelişme gösterebilmesi, sağlıklı ve üretken bir yaşantı sürdürebilmesi için gerekli olan besin öğelerini vücuda alıp işlevsel bir şekilde kullanabilmesi olarak tanımlanabilmektedir.

Besin alerjisi; gıda ve gıdalarda bulunan katkı maddelerinin tüketilmesi ile vücuda alınması sonucu bağışıklık sisteminin iki farklı reaksiyonu ( Ig-E aracılı ve Ig-E aracılı olmayan) ile vücudun beklenmedik bir şekilde aşırı tepki vermesi olarak ifade edilebilir. İnsanların tümünde düşük miktarda Ig-E antikoru bulunmaktadır. Ancak bazı kişiler alerjik reaksiyonlara daha yatkındırlar. Bu tarz kişiler; gıdalar, polen ve toz gibi dış etkenlerden gelen antijenlere özel olarak Ig-E antikoru oluşturmaya daha elverişli olabilmektedirler. Ig-E aracılı olan reaksiyonlar sonucunda; kaşıntı, döküntü, solunum sıkıntıları, kızarıklık, boğaz şişmesi gibi durumlar ile karşılaşılabilir. Ig-E aracılı olmayan reaksiyonlarda ise gıdalardaki proteinlerin bağışıklık sistemini uyarması sonucunda enterokolit (bağırsak epitel doku hasarı) ve alerjik eosinofilik özofagit (özofagus epitel doku hasarı) gibi bağışıklık sistemi hasarları görülebilmektedir. Alerjik hastalıkların çoğunluğu Ig-E aracılı reaksiyonlar ile ortaya çıkmaktadır.

Besin alerjileri bireyde anne karnındaki dönemden itibaren başlayarak daha çok çocukluk döneminde etkisini göstermektedir. Yaş ilerledikçe alerjik reaksiyonların görülme sıklığı azalmaktadır. Bundan dolayı alerjiye yatkın bireylerin bebeklikten itibaren beslenmelerine çok dikkat etmeleri gerekmektedir.

0-12 aylık bebeklerde en sık karşılaşılan besin alerjisi, yumurta alerjisidir. Yumurta alerjisi genelde 5-7. yaşlarda kaybolur. Yaşam boyu sürmeye eğilimli bir alerji değildir.

• Yapılan bir çalışmada IgE aracılı yumurta alerjisine sahip 850’den fazla çocuğun zamanla yumurta alerjisine tolerans geliştireceği fikri desteklenmektedir. Bununla birlikte veriler, bu durumda daha önce sanıldığı kadar hızlı toleransın gelişmediğini göstermektedir. Kalıcı bir yumurta alerjisinin bir belirteci olarak, bir yumurta IgE seviyesi 50 kU/L olarak belirlenmiştir.

Yumurtanın sarı ve beyaz kısımlarının ikisi de birçok alerjen protein içermektedir. Ancak beyaz kısımda bulunan proteinler sarı kısımda bulunan proteinlere göre daha fazla alerjik reaksiyona neden olmaktadır. Yumurtanın beyaz kısmındaki en güçlü alerjenler; ovomukoid, ovalbümin, konalbümin ve lizozim’dir. Bazı bebekler sadece yumurtanın sarısında bulunan bazı proteinlere tepki verirken yumurtanın beyazını tolere edebilmektedir. Bazı bebekler ise tam tersi şekilde yumurtanın beyazındaki bir proteine tepki verirken sarı kısmını tolere edebilmektedir. Farklı besinlere tepki veren, bireysel egzama öyküsü olan ve ailesinde besin alerjisi olan bebeklerin bu faktörleri taşımayan bebeklere kıyasla yumurta alerjisine yakalanma riski daha yüksek saptanmıştır.

Yumurtanın bebeğin diyetine giriş zamanı ve yumurtanın pişirilme durumu, yumurta alerjisi riskini önemli ölçüde düşürecek olan faktörlerdir. Tam pişirilmiş ya da fırınlanmış yumurtayı bebeğin diyetine 4-6 aylıkken eklemenin, yumurta alerjisi riskini önemli ölçüde düşürdüğü tespit edilmiştir.

• Yapılan çalışmada yumurtanın pişirilme durumu ve yumurtanın bebeğin diyetine giriş zamanına karşılık bebeğin diyetine katı madde giriş yaşının ve bebeğin emzirilme süresinin yumurta alerjisi ile herhangi bir ilişkisi bulunamamıştır.

Yumurta alerjisi olan çocuklarda dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta, kızamık ve kabakulak aşılarıdır. Tavuk embriyosundan hazırlanan bu aşılar, alerjik bebeklere kontrol altında yapılmalıdır. Alerjik bebeklerde alerji oluşturan besin (yumurta ve yumurta içeren tüm gıdalar) hızlı bir şekilde tespit edilip, bebeğin beslenmesinden çıkarılmalıdır. Yumurta alerjisi olan bebeklere 12 aydan önce yumurtanın beyaz kısmı verilmemelidir. 12 aydan sonra pişmiş yumurtanın beyazı yavaş yavaş arttırılarak verilmelidir.