Hünnap; nisan ve mayıs aylarında canlanan, güzel kokulu, sarı çiçekler açan bir ağaççıktır. Meyveleri iğde ile benzerlik göstermektedir. Tadı ise tatlı ve suludur. Hünnap meyvesi; öncelikle zeytin yeşili rengini alır, ardından da koyu kırmızı-siyah rengini alır. Tek tohumu vardır. Hünnabın anavatanı yurdumuz olmamasına rağmen; Güney Anadolu, Batı Anadolu ve Marmara Bölgesi’nde yetiştirilebilmektedir. “Ünnap” ve “çiğde” olarak adlandırıldığı yöreler de mevcuttur. Hünnap aslen Çin kültürüne özgü bir meyvedir. 3000 yılı aşkın süredir Çin’de, gıda olarak ve bitkisel ilaç olarak kullanılmaktadır.
Hünnap (Ziziphus Jujuba Mill)’ın İçeriği ve Faydaları
Hünnap, flavonoid ve polisakkarit içeriğinden dolayı antioksidan özellik gösteren bir meyvedir. Hünnabın içeriğindeki polisakkaritler immün sistemi modüle edici olup, hematopoetik* fonksiyonlara katkıda bulunur. İçeriğindeki triterpenik asitlerin, antiinflamatuar ve antikanser etkili olduğu söylenmektedir. Hünnabın ana işlevlerinden biri de sakinleştirici etkisinin olmasıdır. Aynı zamanda uyku kalitesini arttırarak beyin sağlığına olumlu etki sağlamaktadır. Nörolojik bozukluklarda, uykusuzlukta, depresyonda, oksidatif streste ve bunun gibi durumlarda olumlu etkisi bulunmaktadır. Çin’de hünnap bitkisi çayı hazırlanıp, uykusuzluğa karşı ilaç olarak kullanılmıştır. Kültürlenmiş hücrelerde; hünnap suyu ekstresinin, nöronal hücreleri oksidatif hasara karşı koruduğu bildirilmiştir.
Hünnap meyvesinin kurutulmuş posası, temel doymamış yağ asitlerinden zengindir. İçeriğindeki başlıca yağ asitleri; linoleik asit, oleik asit, palmitoleik ve palmitik asittir. Bünyesinde barındırdığı diyet lifi ve fruktoz; sindirimi yavaşlatır, kan şekeri seviyesinin düzenlenmesine yardımcı olur. Bu meyvedeki başlıca şekerler; glikoz, früktoz, sükroz, ramnoz ve sorbitoldür. Aynı zamanda C vitamininden zengindir. Hünnap; glutamik asit, mineral madde, sterol, vitamin, tokoferol, lif, aminoasit, triaçilgliserol, yağ asidi, karbonhidrat ve antioksidan bileşikleri (fenoller, flavonoidler gibi) içerdiğinden dolayı gastroprotektif*, immünomodülatör* ve antioksidandır.
Hünnap, giderek artan üretime bağlı olarak yeni yeni depolanmaya başlanan bir meyvedir. Fakat, uygun bir depolama için; hasattan önce ve sonra birtakım uygulamaların, hünnap meyvesinin depolanabilirliğine olan etkisinin ortaya konulması gerekmektedir. Fizyolojik kayıplarla meyve etinin sertliğindeki azalış, hünnap meyvesinin depolama süresini azaltan en önemli faktördür. Ülkemizde 2013 senesinde 142 ton hünnap üretilmişken, bir sonraki yıl bu rakam 248 tona çıkmıştır.
100 gram Hünnap’ın besin değerleri:
CHO (g) | Na (mg) | I | Vit. A (µg) |
24,1 | 3 | 2 | 2 |
Protein (g) | K (mg) | F (µg) | Vit. C (mg) |
1,4 | 278 | 20 | 58 |
Yağ (g) | P (mg) | Fe (mg) | Vit. B³ (mg) |
0,3 | 30 | 0,8 | 0,1 |
Kalori (kkal) | Ca (mg) | Mg (mg) | Lif (g) |
107,8 | 33 | 10 | 4,2 |
Gastroprotektif: Sindirim sistemi koruyucu özellikte olan.
İmmunomodülatör: Bağışıklık sisteminin gücünü artırma veya azaltma yoluyla bağışık yanıtı değiştiren madde
Chen, J. L. (2017). A Review of Dietary Ziziphus jujuba Fruit (Jujube):Developing Health Food Supplements for Brain Protection. Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine , 1-10.
Deligöz, A. G. (2007). KARAÇALI (Paliurus spina-christi Mill.) ve HÜNNAP (Zizyphus jujuba Mill.) TOHUMLARININ ÇİMLENDİRİLMESİ ÜZERİNE GA3, ÇITLATMA VE EKİM ZAMANININ ETKİLERİ. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi , 51-60.
Gök, Z. T. (2016). Hasat Sonrası Sıcak Su Uygulamalarının Hünnap (Ziziphus Jujuba Mill) Meyvelerinin Kalite ve Depolanabilirliğine Etkileri. VII. Bahçe Ürünlerinde Muhafaza ve Pazarlama Sempozyumu , 63-69.
Tahergorabi, Z. A. (2015). “Ziziphus jujuba”: A red fruit with promising anticancer activities. Pharmacognosy Reviews , 99-106.