Berrak, sulu ve genellikle ham maddesinin rengini taşıyan, etil alkol ve asetik asit fermantasyonları sonucu meydana gelen; şeker kamışı, şarap, patates, pancar, hurma, sorgum, elma, çilek, bal, akçaağaç şurubu gibi fermente olabilen karbonhidratları içeren bir ürün olan sirke, eski zamanlardan günümüze lezzet artırıcı olarak kullanılmakta ve çoğu hastalığa iyi gelmektedir.
Sirkenin Sağlık Üzerine Etkileri
- Anti-Enfektif Etkisi:
Uzun yıllardır enfeksiyonlardan korunmak için sirke kullanıldığı bilinmektedir. Yapılan bir çalışmada, sirkenin Escherichia coli ve Enterococcus (D grup) bakterilerini inhibe ettiği (baskıladığı) görülmüştür. Yapılan başka bir araştırmada, seyreltilmiş olan sirkenin kulak enfeksiyonuna iyi geldiği saptanmıştır. Ancak, kullanılan seyreltilmiş sirkenin pH’ı düşük olduğu için, iltihaplı cildi tahriş edebilir ve işitmede yardımcı olan dış kıl hücrelerine zarar verebilir. Bu yüzden, kullanımı konusunda dikkatli olmak şarttır. Ayrıca, sirke nematosistleri etkisiz hale getirdiği için denizanası sokmalarında da kullanılmaktadır.
- Anti-Tümör Etkisi:
Bilimsel çalışmalar, sirkenin anti-tümör etkisinin olduğunu gösterse de, anti-tümör etkisinin hangi faktörden kaynaklandığı henüz tanımlanmamıştır. Ancak asetik asidin midede anti tümör etkisine sahip olan asetat iyonlarını oluşturduğu bilindiğinden, sirkeye de önem verilmektedir. Bu özelliğinin en önemli sebeplerinden biri, polifenolleri yapısında bulundurmasıdır.
- Kan Glukozuna Etkisi:
Sirkenin tüketildiği öğünden sonra insülin direncini azalttığı ve kan şekerinin yükselmesini engellediği konusunda birçok bilimsel çalışma mevcuttur. Sirke, kan şekerini düzenleyerek diyabetin önlenmesine yardımcı olabilmektedir.
- Kardiovasküler Etkisi:
Hayvanlar üzerinde yapılan bir araştırmada, sirkenin kan basıncını düşürücü özelliği olduğu görülmüştür. Bunun, sirkenin renin-anjiotensin sistemini inhibe etme özelliğinden kaynaklandığı düşünülmektedir. Ayrıca sirkenin kardiyovasküler hastalıkların risk faktörlerini önlemekte olduğu bilimsel araştırmalar sonucu ortaya çıkmıştır.
Tüm bu özelliklerinin yanı sıra sirke, midenin boşaltımını yavaşlatması sebebiyle doygunluk hissinin uzun süreli olmasını sağlamakta ve böylece fazladan kalori alımının önüne geçmektedir. Bağırsaklarda bulunan yararlı bakterilerin gelişmesinde etken olan sirke, aynı zamanda iyi bir antiseptiktir. Sirke, içerisinde bulunan C vitamini sayesinde de vücut direncinin artmasını sağlar.
Sirke Çeşitlerine Göre Sağlık Üzerine Etkileri
- Üzüm sirkesi sindirimi kolaylaştırır.
- Elma sirkesi anti-tümör etkilidir.
- Hububat sirkesi iştah açar ve kalsiyumun emilimini destekler.
- Pirinç sirkesi kan basıncını dengeler.
- Çilek sirkesi kan glukozunu ve serum insülini düzenler.
By Sayer Ji, F. (2013, Temmuz 28). The Health Benefits of Vinegar: Real or Imagined?
Carol S. Johnston, P. R. (2006). Vinegar: Medicinal Uses and Antiglycemic Effect.
EKİNCİ, M. G. (2017, Ekim 6). DOĞAL ANTİBİYOTİKLER