Tütün Nedir? Faydaları Ve Zararları Nelerdir?

Besinin Adı
Türkçe: Tütün
İngilizce: Tobacco
Latince: Nicotiana tabacum

Vatanı ve İklimi:
Ana vatanının Amerika Kıtası olduğu tahmin edilen tütünün, yapılan coğrafi keşifler sonucunda; Amerika’da Mayalılara ait taşlara çizilmiş olan resimlerde, çeşitli kullanım alanlarına ve pipo şekillerine rastlanmıştır. Tütün; başlangıçta dini törenlerde kullanılmış, daha sonraları farklı şekillerde içilmeye başlanmıştır. Keşiflerle beraber tüm dünyaya yayılmıştır. Avrupa’da başlangıçta ilaç olarak kullanılan tütün, zamanla nargile, pipo, puro, çiğneme tütünü, enfiye ve sigara olarak haz vermek maksatlı kullanılmıştır.

1559 senesinde, Portekiz’de Jean Nicot isimli bir Fransa elçisi tütünü; baş ağrısına, astıma, öksürüğe, kadın hastalıklarına ve mide rahatsızlıklarına iyi geldiğini belirtip, Fransız Kraliçesine sunmuştur. Bu yüzden tütün “Sefir otu” veya “Kraliçe otu” olarak da adlandırılmaktadır.

Tütün Türkiye’ye 17.yüzyılın başlarında gelmiştir. Osmanlı topraklarında da tıpkı Avrupa’da sanıldığı gibi, başlangıçta ilaç niyetine kullanılmıştır. Osmanlı döneminde, ihracatta önemli bir rolü olan tütünün; son zamanlarda sağlığa olan zararlarından dolayı, üretiminde kısıtlamalar olmuştur.

Bitkisel Özellikleri:
Tütün, patlıcangiller familyasına ait tek yıllık bir bitkidir. Aynı zamanda aromatik bitkiler, keyif verici bitkiler ve endüstri bitkileri kategorisinde yer alır.

Tütünün gelişimi; iklime, coğrafi şartlara ve toprak yapısına göre değişiklik gösterir. Vejetasyon dönemi*, iklime bağlı olarak 80 ila 120 gün arasında değişiklik gösterir. Tütünün gelişme döneminde ihtiyacı olan en düşük sıcaklık 13-15ᵒC, ortalama sıcaklık 26-27ᵒC, en yüksek sıcaklık ise 35-38ᵒC’dir. Düşük nikotinli ve iyi kaliteli tütün elde edilebilmesi için, 1800-3500ᵒC toplam sıcaklık gerekmektedir.

Tütün gelişimini etkileyen başka bir etken de; toprağın sıcaklığıdır. Çimlenmenin sağlanabilmesi için, toprağın sıcaklığı minimum 11ᵒC olmalıdır. Gelişme döneminde suya ihtiyaç duyan tütün, olgunlaşma döneminde kuraklık ister.

Faydaları ve/veya Zararları:
Bilimsel çalışmalara göre sigara; inme, kalp hastalıkları, akciğer hastalıkları ve diyabet dahil olmak üzere pek çok kronik hastalığa sebep olmaktadır. Aynı zamanda, en az 15 tür kansere sebep olduğu/tetiklediği de belirtilmiştir.

Sigara tüketim sıklığı 1964’den günümüze %50 oranında azalsa da, dünyada sigara tüketim oranı oldukça yüksektir. Bu oran, ülkeler arasında ve erkek-kadın arasında da değişiklik göstermektedir. Bu azalmaya rağmen tütün kullanımı, ABD’de hastalıkların ve erken ölümlerin en önde gelen nedenidir.

Tütüne maruz kalan canlılarda görülen kimyasal maddeler; karbon monoksit, polisiklik aromatik hidrokarbonlar, nikotin, uçucu organik bileşikler, metaller ve tütün spesifik nitrozamin (TSNA)’lerdir.

• Dünya genelinde sigara tüketim oranları hakkında yapılan bir araştırmaya göre; erkeklerde sigara kullanım yaygınlığının ortalama %24 olduğu görülmüştür. Her etnik grup erkekleri arasında eşdeğer oranlar gözlemlenmiştir. Bu oranlar %25 Karayipler, %21 Afrika, %20 Hint, %29 Pakistan, %40 Bangladeş, %21 İrlanda olarak belirlenmiştir. Kadınlar arasında da oranlar değişiklik göstermektedir. Bu oranlar Afrika’ da %10, Hindistan’da %5, Pakistan’da %5, Bangladeş’te %2, İrlanda’da %8 ve Çin’de %26 olarak belirlenmiştir. Erkeklerin dünya genelinde sigara tüketiminin daha fazla olduğu görülmüştür.

Bilgilendirme:
Tütün veya bilinen ismiyle sigara kullanımı, insan sağlığı üzerinde olumsuz etkilere sahiptir. Bu zararlı etkiler göz önüne alınarak kullanımının yaygınlığı incelendiğinde, ciddi oranlar ve olumsuz tablolar göze çarpmaktadır. Özellikle kalp-damar ve akciğer rahatsızlıklarını tetikleyici etkisi olan tütün; ölüme neden olabilmektedir.

• Tüketiminin azaltılması yönünde çalışmalar yapılmalı ve sigara kullanım oranlarını azaltıcı politikalar izlenmelidir.

100 gram Tütün’ün besin değerleri: