Su Kefiri Nedir? Nasıl Mayalanır? Su Kefirinin Sağlığa Faydaları Nelerdir?

Su kefiri; bakteri, maya ve polisakkaritlerin kümeleşerek oluşturduğu jel, kristal sağlık tanecikleridir. Su kefiri, süt kefirinden farklı olarak bitkisel kaynaklıdır. Kafkaslardan gelen süt kefirine karşın, su kefiri taneleri Meksika kökenli tatlı bir öz suyu bulunan Opuntia cinsi kaktüslerin çevresinde, simbiyotik ilişki içerisinde olan bakteri ve maya kolonilerinden oluşur.

Anavatanı olan Meksika’da, Tibicus veya Tibi olarak adlandırılırken; bu taneciklerin ananas, tarçın ve esmer şekerle mayalanmış içecek haline Tepache denmektedir. Japonlar ise bu tanecikleri buz kristali diye adlandırmaktadır.

Süt kefirinden oldukça farklı mantar kolonilerine sahip olan su kefiri üretilememektedir. Elde edilmesi ve çoğaltılması gerekmektedir. Süt ve süt ürünlerini tüketemeyenler için tüketilebilecek probiyotik içeren alternatif bir içecektir. Süt kefiri kadar yararlı olmasa da, yoğurttan daha çok probiyotik içerdiğinden daha faydalıdır. Laktoz intoleransı olanlar ve vejetaryen bireylerin tüketebileceği bir içecektir.

• B vitaminleri ile folik asit yönünden zengin olan su kefiri, tansiyon ve kolesterolü düzenler.

Su kefiri, lakto(laktik asit) fermente bir içecektir. Şekerle ya da meyve suları ile fermente edilebilir. Şekerle fermantasyonu sonucu; ethanol, laktik asit ve karbondioksit gibi son ürünler oluşur.

Probiyotik kaynağı olan kefir içeceğinin birçok hastalığa şifa olduğu kanıtlanmıştır. İkinci beynimiz olan bağırsakların faaliyetlerini sağlıklı şekilde sürdürmesini, çoğu fizyolojik ve metabolik rahatsızlıklardan korunmayı sağlar.

• Yapılan deneyler sayesinde; birçok rahatsızlığı düzeltici etkili, probiyotik kaynağı olan kefirin, bağırsak mikrobiyotasını düzenlediği bilinmektedir. Tip 2 Diyabet (T2D) hastalarında var olduğu söylenen olumlu etkileri henüz kanıtlanamamıştır.
• Yapılan çalışmalarla probiyotiklerin insülin direncini düşürdüğü gözlemlenmiş, fakat doğrudan hormon sistemine etki eden bir mekanizma tespit etmediği de bildirilmiştir.
• Bir teoriye göre; bağırsak mikrobiyotaları enerji homeostazisinin düzenlenmesine yardımcı olarak, enerji dengesindeki bozuklukların düzelmesine ve insülin direnci veya T2D gibi metabolik hastalıklarda iyileşmeyi sağlamaktadır. Biyolojik olarak aktif yağ asidi bileşimi kompozisyonunun düzenlenmesi ve bağırsaktan türetilmiş peptit sekresyonunun modülasyonu dahil olmak üzere, birçok mekanizma bağırsak mikrobiyota ve obezite arasındaki bağlantı olarak görülmüştür.
• Yapılan bir başka çalışmada ise, Tip 1 diyabetli çocuklarda; Bifidobacterium, Lactobacillus ve Colostridium miktarlarının bağırsak mikrobiyotasında az miktarda olduğu saptanmıştır.

Su kefiri, tipik olarak Saccharomyces, Candida, Kloeckera ve diğer maya mantarları ile Lactobacillus, Streptococcus, Pediococcus ve Leuconostoc bakterilerinden oluşur.

• Maya Mantarları:
  

Saccharomyces cerevisiae, Lachancea fermentati, Hanseniaospora valbyensis, Zygotorulaspora florentina.

• Bakteriler:

Lactobacillus türleri; L. acidophilus , L. brevis,  L. casei ,L. hilgardii ,L. hordei, L. nagelli

Streptocossus lactis, Leuconostoc citreum, Leuconostoc mesenteroides, Acetobacter fabarum, Acetobacter orientalis

Su kefiri, süt kefirinde bulunan tüm probiyotiklere sahip değildir. Süt kefiri kadar baskın bir tadı olmayan su kefiri; vanilya özü, taze veya kuru meyvelerle tatlandırılmaktadır.

Satın alınan su kefiri taneleri mayalanarak, değişen kültürlere göre farklı şekillerde, farklı meyveler kullanılarak su kefiri içeceği elde edilebilir. Genellikle şekerli su, meyve suları, Hindistan cevizi suyu ile hazırlanmaktadır. Şişelenerek ya da gazoz şeklinde tüketilebilir. Ayrıca, süt içermeyen smoothie yapımında da kullanılabilir.

İkinci fermantasyon sonucunda, karbonatlaşması ve tatlılığı daha fazla olacağı için çocukların çok seveceği sağlıklı bir gazoz haline gelir. Ayrıca karbonatlaşmadan dolayı mide hazımsızlıklarına da iyi gelmektedir. Çocukların çok seveceği bir başka tüketim şekli ise, buzlukta dondurup buzlu dondurma haline getirmek olabilir.

• Su kefiri hazırlanırken dikkat edilmesi gereken noktalar;

Geniş ağızlı cam kavanoz içerisinde, tahta kaşık kullanarak malzemeler birleştirilmelidir. 2-3 gün sürdürülen mayalama işlemi sırasında kavanozun kapağı açık veya kapalı olabilir. İkinci mayalama işlemi sırasında, daha kısa süre bekletilebilir. Eğer kapağı açık şekilde mayalandırma işlemi yapılırsa, hafif bir köpüklenme fark edilebilir.

İlk mayalama işleminden sonra, metal olmayan (kahve filtre kâğıdı veya temiz bir havlu, bez) bir süzgeç yardımı ile kefir taneleri süzülüp, tekrar mayalanmak üzere saklanabilir. Kullanılan suyun ve meyvelerin, temiz ve klorsuz ve ilaçsız olmasına dikkat edilmelidir. Saf bal çeşitleri kefir mayasına zarar verdiğinden, kesinlikle şeker yerine bal kullanılmamalıdır.

Mayalandırmak için kullanılan su, klordan arınmış olmalı ve mümkünse kaynak suları tercih edilmelidir. Musluk suyu kullanılıyorsa; kaynatıp karıştırdıktan sonra havalandırıp, klorundan ayırmak suretiyle kullanılmalıdır.

Malzemeler:

• 1 litre kaynak suyu veya klordan arındırılmış temiz su
• 4-6 yemek kaşığı toz şeker
• 4-6 yemek kaşığı su kefiri tanesi
• 2 adet kuru incir veya 2 adet gün kurusu veya 10 adet kuru üzüm
• 2-3 adet limon dilimi

Hazırlanışı:

• Ağzı geniş cam kavanozun içerisine ilk olarak şekeri ilave edip, üzerine kefir tanelerini ekleyin.
• Şeker ve kefirin üzerine, tercih ettiğiniz kuru meyveleri limon dilimleriyle birlikte ilave edin.
• Oda sıcaklığındaki 1 litre suyu ilave edin.
• Doğrudan güneş almayan bir alanda 24-72 saat arasında bekletin.
• Eğer kabarcıklar çıkıyorsa ve tadına baktığınızda, şeker tadında azalma olmuşsa mayalama işlemi başarılı demektir.
• Mayalanma işleminin sonunda metal olmayan bir süzgeç yardımıyla taneleri süzün.

• Cam şişede muhafaza ediniz.
• Kalan kefir tanelerini ikinci fermantasyonda kullanabilirsiniz.