Çeşitli hayvanların sütlerinden elde edilen fermente süt ürünleri, dünya çapında en yaygın olan fermente gıdalardır. Farklı ülkelerde birçok farklı isimle bilinen yoğurt, insanlar tarafından en çok bilinen fermente süt ürünüdür. Kefir, diğer fermente süt ürünlerinden daha az tanınmış olsa da, içerdiği biyoaktif maddelerden dolayı benzersiz yararlar sağlayarak, önemli bir probiyotik besin olarak raflardaki yerini almaktadır.
Fermente edilmiş bir süt ürünü olan kefir, kefir tanelerinin süte ilave edilmesiyle elde edilmiş ve uzun bir süre Doğu Avrupa’da üretilip, tüketilmiştir. Kefirin kökeni kafkas dağlarından gelmektedir. Ayrıca Arjantin, Tayvan, Portekiz, Türkiye ve Fransa gibi ülkelerde yaygın olarak üretilen kefir; kephir, kiaphur, kefer, knapon, kepi gibi çeşitli isimlerle de anılmaktadır.
Kefir, geleneksel olarak inek sütünden üretilmektedir. Ancak, koyun, keçi ve bufalo sütünden de yapılmıştır. Ayrıca, soya sütü kullanılarak da üretilebilmektedir. Kefirin üretiminde çeşitli yollar izlenebilse de, en yaygın izlenen yol “geleneksel üretim” yoludur. Geleneksel üretimde, kefir tanecikleri doğrudan süte eklenmektedir. Kaynatılmış ve 20-25 °C’ye soğutulmuş ve %5’lik (genellikle% 5’i kefir taneli) bir mayalanma döneminden sonra, 20-25 °C’de 18-24 saat sonra, taneler bir süzgeçle süzülerek oda sıcaklığında bekletilir ve sonraki aşamada kullanılmak üzere soğukta tutulur. Kefir 4 °C’de tüketime hazırdır.
Kefir’in Sağlık Üzerine Etkileri
- Sindirimi kolaylaştırır
- B12 başta olmak üzere, bazı B grubu vitaminlerinin sentezlenmesinde rol oynar.
- Kefirde oluşan antibakteriyal maddelerin; E. coli ve Salmonella gibi patojen (zararlı) bakterilere karşı antibakteriyal (etkisiz) etki yaptığı bildirilmiştir
- Kefirin iştahsızlık, uykusuzluk, verem ve böbrek hastalıklarında, safra bozukluklarında, sarılık, çeşitli enfeksiyon ve egzama gibi hastalıklarda iyi sonuçlar verdiği bilinmektedir.
Araştırmalara göre:
- Kafkasya’ da gençlik içkisi olarak tanınan kefir, su yerine içilmektedir. Ayrıca, bu bölgede; tüberküloz, kanser ve hazım bozukluğu gibi hastalıklara rastlanmaması ve ortalama insan ömrünün 110-130 seneye ulaşması dikkatleri çekmiştir.
- Başka bir araştırmaya göre, kefirin bazı hastalıkların tedavisinde başarılı bir şekilde kullanılabileceği görülmüştür. Mide iltihapları, enfeksiyon, sarılık, iç ve dış urlar, kronik barsak iltihapları, egzama, kalbin atardamar ile ilgili hastalıkları, yüksek tansiyon, ishal, kabızlık bu hastalıklar arasında belirtilmektedir
- Rusya’da yapılan bir araştırmaya göre; pediatri uzmanlarının kefiri, yalnızca besleyici özelliğinden değil, ayrıca diyareye karşı yararlı olmasından dolayı, hem sağlıklı, hem de hastalıklı çocuklarda tercih ettikleri bildirilmiştir.
- 1 su bardağı (200 ml) kefir; 104 kalori ve 6 gram protein içerir.
Otles, S. (2003). In Kefir: A Probiotic Dairy-Composition, Nutritional and Therapeutic Aspects.
Yüksekdağ, Z. (2003). Orlab On-Line Mikrobiyoloji Dergisi .