• BirBes’te Yazar Olmak İçin
BirBes.com - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği
Araçlarımız
Bulunamadı
Tüm Sonuçları Gör
İbrahim Halil Bağış
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
    • Bilimsel Etkinliklerimiz
      • BirBes Seminerleri
        • Diyabette Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • Duchenne Musküler Distrofi (DMD) Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • İklim Krizi, Geleceğin Dünyası ve Diyetisyen
        • 19 Mayıs Sporcu Beslenmesi Webinarı
        • Her Şeyin Başı Sağlık! (Vega Okulları)
        • Sağlıklı Besleniyor Muyuz? (Atabek Koleji)
        • Sağlıklı Beslenme ve Obeziteden Korunma (Toki Mimar Sinan Anaokulu)
        • Diyabet Farkındalığı II (İhlas Koleji)
        • Diyabet Farkındalığı I (İhlas Koleji)
      • Klinik Beslenme Günleri
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21/2
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Semineri ’21
        • III. Ulusal Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
        • III – Enteral ve Parenteral Beslenme
        • II – Diyabet
        • I – Biruni Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
      • Mor Fesleğen Serisi
        • 12. Oturum – 15.05.2020
        • 11. Oturum – 14.05.2020
        • 10. Oturum – 13.05.2020
        • 9. Oturum – 09.05.2020
        • 8. Oturum – 08.05.2020
        • 7. Oturum – 07.05.2020
        • 6. Oturum – 03.03.2020
        • 5. Oturum – 18.02.2020
        • 4. Oturum – 24.12.2019
        • 3. Oturum – 10.12.2019
        • 2. Oturum – 26.11.2019
        • 1. Oturum – 05.11.2019
    • İletişim
  • Araçlarımız
    • Enerji Gereksinimi
      • Günlük Enerji Gereksinimi Hesaplama Araçları BiraradaYENİ!
      • Emziren (Emzikli) Anneler İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Gebe (Hamile) Anne Adayları İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Amputasyonlu (Ampüte) Bireyler İçin Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Henry 2005 Eşitlikleri ile Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Harris-Benedict Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • FAO, WHO, UN:, 2001 Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Mifflin & St. Jeor Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Schofield Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Estimated Energy Requirement (EER) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
    • Vücut Kompozisyonu
      • Vücut Kompozisyonu Hesaplama Araçları Birarada
      • Beden Kütle İndeksi (BKİ) Hesaplama Aracı
      • Bel Çevresi Ölçümünde Risk Değerlendirmesi Aracı
      • Vücut Şekil İndeksi (VŞİ) Hesaplama Aracı
      • Yağsız Vücut Kütlesi (Fatt Free Mass) Hesaplama Aracı
      • İdeal Ağırlık Hesaplama Aracı
      • Vücut Yüzey Alanı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Yağı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Suyu Hesaplama Aracı
  • Sporcular
  • Fit Tarifler
  • BirBesPedi
  • Diğer
    • Aylara Göre Besin Listeleri
    • Mevsimine Göre Balıklar
    • Mevsimine Göre Sebzeler
    • Mevsimine Göre Meyveler
BirBes.com - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
    • Bilimsel Etkinliklerimiz
      • BirBes Seminerleri
        • Diyabette Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • Duchenne Musküler Distrofi (DMD) Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • İklim Krizi, Geleceğin Dünyası ve Diyetisyen
        • 19 Mayıs Sporcu Beslenmesi Webinarı
        • Her Şeyin Başı Sağlık! (Vega Okulları)
        • Sağlıklı Besleniyor Muyuz? (Atabek Koleji)
        • Sağlıklı Beslenme ve Obeziteden Korunma (Toki Mimar Sinan Anaokulu)
        • Diyabet Farkındalığı II (İhlas Koleji)
        • Diyabet Farkındalığı I (İhlas Koleji)
      • Klinik Beslenme Günleri
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21/2
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Semineri ’21
        • III. Ulusal Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
        • III – Enteral ve Parenteral Beslenme
        • II – Diyabet
        • I – Biruni Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
      • Mor Fesleğen Serisi
        • 12. Oturum – 15.05.2020
        • 11. Oturum – 14.05.2020
        • 10. Oturum – 13.05.2020
        • 9. Oturum – 09.05.2020
        • 8. Oturum – 08.05.2020
        • 7. Oturum – 07.05.2020
        • 6. Oturum – 03.03.2020
        • 5. Oturum – 18.02.2020
        • 4. Oturum – 24.12.2019
        • 3. Oturum – 10.12.2019
        • 2. Oturum – 26.11.2019
        • 1. Oturum – 05.11.2019
    • İletişim
  • Araçlarımız
    • Enerji Gereksinimi
      • Günlük Enerji Gereksinimi Hesaplama Araçları BiraradaYENİ!
      • Emziren (Emzikli) Anneler İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Gebe (Hamile) Anne Adayları İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Amputasyonlu (Ampüte) Bireyler İçin Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Henry 2005 Eşitlikleri ile Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Harris-Benedict Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • FAO, WHO, UN:, 2001 Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Mifflin & St. Jeor Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Schofield Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Estimated Energy Requirement (EER) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
    • Vücut Kompozisyonu
      • Vücut Kompozisyonu Hesaplama Araçları Birarada
      • Beden Kütle İndeksi (BKİ) Hesaplama Aracı
      • Bel Çevresi Ölçümünde Risk Değerlendirmesi Aracı
      • Vücut Şekil İndeksi (VŞİ) Hesaplama Aracı
      • Yağsız Vücut Kütlesi (Fatt Free Mass) Hesaplama Aracı
      • İdeal Ağırlık Hesaplama Aracı
      • Vücut Yüzey Alanı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Yağı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Suyu Hesaplama Aracı
  • Sporcular
  • Fit Tarifler
  • BirBesPedi
  • Diğer
    • Aylara Göre Besin Listeleri
    • Mevsimine Göre Balıklar
    • Mevsimine Göre Sebzeler
    • Mevsimine Göre Meyveler
Bulunamadı
Tüm Sonuçları Gör
BirBes.com - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği

BirBes > Hastalıklarda Beslenme > Yetişkin Hastalıklarında Beslenme > Kronik Böbrek Yetmezliği (KBY) Nedir? Neden Oluşur? Beslenme Tedavisi Nasıl Planlanmalıdır?

Kronik Böbrek Yetmezliği (KBY) Nedir? Neden Oluşur? Beslenme Tedavisi Nasıl Planlanmalıdır?

Uzm. Dyt. Beril Coşkun Uzm. Dyt. Beril Coşkun
― Yetişkin Hastalıklarında Beslenme
0
Kronik Böbrek Yetmezliği (KBY) Nedir? Neden Oluşur? Beslenme Tedavisi Nasıl Planlanmalıdır?

Kronik böbrek yetmezliği (KBY); sık görülen, genellikle semptom (belirti) göstermeyen ve çoğunlukla fark edilmeyen bir hastalıktır. Hastanın uygun takip edilmeyişi ve hastanın uzmana geç gitmesinden dolayı hastalık ilerler ve böbrek yetmezliğine gider. KBY, böbreklerde ilerleyici fonksiyon kaybı olarak nitelendirilir.

Birçok böbrek hastalığı çeşidi, böbrek fonksiyonlarının yavaş ve sürekli olarak azalması ile kendini göstermekte olup; bazı hastaların durumu böbrek yetmezliğine doğru ilerlerken, bazı hastaların durumu böbrekte fonksiyon kaybı olmadan benign (iyi huylu) olarak seyreder. Hastalığın seyrindeki farklılığın sebebi hala net bir şekilde açıklanamamıştır.

Hastalığın Patofizyolojisi

Kronik böbrek yetmezliği için diyabet başta gelen risk faktörüdür. Diğer risk faktörleri arasında ise hipertansiyon ve glomerülonefrit (böbrek glomerül zarının iltihabı) sayılabilir.

  • Ulusal Böbrek Vakfı; KBY’yi, GFR (glomerül filtrasyon hızı) oranına ve böbreklerin filtrasyon kabiliyetine göre değerlendirerek 5 evreye ayırmıştır.

Evre 1 ve 2; proteinüri (idrarda protein bulunması), hematüri (idrarda kan bulunması) veya anatomik sorunların görüldüğü erken evrelerdir.

Evre 3 ve 4; hastalığın ileri derecede artmış olduğu evreler iken,

Evre 5’te diyaliz veya transplantasyon yapılmadığı takdirde hastalık ölümle sonuçlanabilmektedir.

Kronik Böbrek Yetmezliğinde Medikal Beslenme Tedavisi

Medikal beslenme tedavisinde ilk amaç; hastalıkla alakalı semptomları (ödem, hipoalbüminemi ve hiperlipidemi gibi) yönetmek, hastalığın ilerleme riskini azaltmak, inflamasyonu (yangıyı) azaltmak ve beslenme depolarını korumaktır.

  • Protein eksikliği olan ve protein kaybetmeye devam eden hastalar için; dikkatle kontrol edilen, uzun süreli bir beslenme tedavisi gerekebilmektedir.

Diyet, pozitif nitrojen dengesini korumak ve doku sentezini desteklemek için, yeterli proteini ve enerjiyi sağlamaya çalışırken, böbreklere aşırı yük vermemelidir. Çoğu vakada, yapım olaylarında kullanılmak üzere, vücutta yedek protein bulunması amacıyla yeterli karbonhidrat ve yağ alımı gereklidir.

  • Protein
  • Araştırmalara göre; protein alımının kısıtlanması (0.8 gr/kg/gün), serum albümini olumsuz etkilemeden proteinüriyi azaltabilmektedir.
  • Klinik çalışmalara göre; hafif-orta böbrek yetmezliğinde yapılan protein kısıtlaması, böbrek fonksiyonlarını koruyucu olarak belirtilmektedir.

Proteinlerden optimum şekilde faydalanabilmek için; proteinin %50-60’ının, vücudun aminoasitlerin kolayca sindirip kullanabileceği, yüksek kaliteli kaynaklardan alınması gerekmektedir. Yüksek biyolojik kalitedeki protein kaynakları; yumurta, et ve süt gibi hayvansal besinlerdir.

Progresif (ilerleyici) böbrek hastalığı veya SDBY (son dönem böbrek yetmezliği) öncesi olan hastaların tedavisi için bazı öneriler geliştirilmiştir. Bu önerilere göre; progresif böbrek yetmezliğinde, GFR’nin 55 ml/dak’dan yüksek olduğu hastalarda, yüksek kalite proteinler %60 oranında ve günde kg başına 0.8 gr olarak verilirken; GFR’si 25-55 ml/dk arasında olan hastalarda, yüksek kalite proteinler %60 oranında ve günde kg başına 0,6 gr olarak verilmelidir.

  • Enerji

Enerji alımı; doku onarımı ve korunmasında kullanılmak amacıyla yedek proteinin olması için, yetişkin bireylerde yaklaşık olarak 35 kcal/kg/gün olmalıdır. Aşırı kilolu olan hastalarda enerji, ihtiyaca göre belirlenmelidir.

  • Sodyum

Vücuttaki aşırı sodyumun en belirgin klinik semptomu ödemdir. Sodyum alımının ciddi şekilde sınırlandırılması veya diüretik kullanımı; belirgin hipotansiyona, koagülopatinin (pıhtılaşma bozukluğu) şiddetlenmesine ve böbrek fonksiyonlarının bozulmasına yol açabilir. Bu nedenle, bu hastalık grubunda ödem kontrolünün sağlanabilmesi için, günlük sodyum alımı 1500 mg olmalıdır.

  • Potasyum

Erken evrede, birçok hasta potasyum kaybına neden olan diüretik kullanmaktadır. Meydana gelen potasyum kaybını düzeltmek için potasyum takviyesi gerekebilmektedir. Hastanın idrar çıkışı günde 1 L’nin altına düştüğünde; besinlerle alınan potasyum, böbrekler tarafından atılamaz hale gelebileceğinden, hastalarda potasyum kısıtlaması gerekebilir. Bu durum genellikle evre 4’ün son aşamalarında görülür.

  • Fosfor

Erken evre hastalarda, fosfat kontrolü genellikle göz ardı edilmektedir. Serum fosfor düzeyi arttıkça, o oranda eGFR azalır. Fosfatı azaltmak için tedaviye erken başlanması, hiperparatiroidizmi ve kemik hastalığını erteleme açısından avantaj sağlamaktadır. eGFR’si 60’dan az olan hastalarda fosfor kısıtlaması yarar sağlayabilmektedir. Hastaların fosfor düzeylerinin sürekli olarak izlenmesi önerilmektedir.

Bu hastaların diyetlerinde, günde 1000 mg’dan fazla fosfora izin verilmemelidir. Bu sınırlama, günlük yaklaşık 1-2 değişim süt ürününe eşdeğerdir. KBY’nin son evrelerinde bulunan hastaların kırmızı ete tolerasyonları oldukça azdır.

  •  Lipitler

Dislipideminin önemli bir sonucu olarak kardiyovasküler hastalıklar (kalp ve damar hastalıkları) gelişebilmektedir. Yetişkin hastalarda protein alımının azaltılması, hayvansal kaynaklardan yağ ve kolesterol alımının azalmasını sağlar. Hastalara lipit düşürücü ajan ve kolesterol düşürücü diyetin kurgulanması ile; total kolesterol, LDL ve trigliseritte düşüş sağlanabilmektedir.

  • Vitaminler

KBY hastalarının, rutin olarak suda eriyebilen vitaminleri takviye alması önerilir. Çünkü diyette; meyve, sebze, süt ve süt ürünlerinin kısıtlanışı ile vitamin düzeylerinde yetersizlik görülebilmektedir.


KAYNAKLAR

National Clinical Guideline Centre. (2014). Early Identification and Management of Chronic Kidney Disease in Adults in Primary and Secondary Care. Chronic kidney disease, s. 215.

Wilkens, K., & Shanaman, E. (2017). Medical Nutrition Therapy for Renal Disorders. K. L. Mahan, & J. L. Raymond içinde, Krause’s Food & The Nutrition Care Process (s. 711-713). Canada: Elsevier Inc.


Etiketler: böbrekböbrek yetmezliği
Uyarı! Referans gösterimi için aşağıdaki şablonu kullanınız.
Coşkun, B. (2018). Kronik Böbrek Yetmezliği (KBY) Nedir? Neden Oluşur? Beslenme Tedavisi Nasıl Planlanmalıdır?. Yetişkin Hastalıklarında Beslenme. URL: https://www.birbes.com/?p=6637. Erişim Tarihi: 30 Mayıs 2023.
Warning! Use the template below for reference representation.
Coşkun, B. (2018). Kronik Böbrek Yetmezliği (KBY) Nedir? Neden Oluşur? Beslenme Tedavisi Nasıl Planlanmalıdır?. Yetişkin Hastalıklarında Beslenme. URL: https://www.birbes.com/?p=6637. Date of Access: May 30 2023.

Benzer Yazılar

Geçirgen Bağırsak Sendromu Nedir? Belirtileri Nelerdir? Beslenme Tedavisi Nasıldır?

Geçirgen Bağırsak Sendromu Nedir? Belirtileri Nelerdir? Beslenme Tedavisi Nasıldır?

Dyt. Neslihan Yeşilotalı

Bağırsak epiteli, vücuda giren zararlı mikroorganizmalara ve antijenlere karşı ilk savunma hattıdır (1). Bağırsakta inflamasyon durumu, mikrobiyota değişimi ve probiyotik...

İnsülin Direnci Nedir? Diyabet İle Arasında Nasıl Bir İlişki Bulunur? Tedavisi Nasıl Olmalıdır?

İnsülin Direnci Nedir? Diyabet İle Arasında Nasıl Bir İlişki Bulunur? Tedavisi Nasıl Olmalıdır?

Dyt. Betül Ebrar Gülcan

Sürekli gelişen dünyada obezite ve diyabet salgın boyutlarına ulaşırken, insülin direncinin rolü ve sonuçları da ön plana çıkmaya başlamıştır. İnsülin,...

Vertigo İle İlişkili Hastalıklar Nelerdir? Hangi Vitamin Eksiklikleri Görülür?

Vertigo İle İlişkili Hastalıklar Nelerdir? Hangi Vitamin Eksiklikleri Görülür?

Dyt. Sevde Yıldız

Vertigo, dengesizlik ve dizziness kliniğe başvuran hastaların yaygın şikayetlerindendir. Denge kliniğinde görülen hastaların çoğunun yineleyen vertigosu bulunmaktadır. Bu durum çoğu...

Vertigo Nedir? D Vitamini İle Arasındaki İlişki Nasıldır?

Vertigo Nedir? D Vitamini İle Arasındaki İlişki Nasıldır?

Dyt. Sevde Yıldız

Hastalar kliniğe sıklıkla vertigo, dengesizlik ve dizzeness (sersemleme) şikayetleri ile başvururlar. Bu terimlerin tümü hastalar tarafından birbirlerinin yerine kullanılabilir. Denge...

Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) Nedir? Beslenme Tedavisi Nasıl Olmalıdır?

Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı (KOAH) Nedir? Beslenme Tedavisi Nasıl Olmalıdır?

Uzm. Dyt. Zelal Tandoğan

Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), dünya çapında morbidite ve mortalitenin önde gelen sebeplerinden biridir. Kırk yaş ve üstü yetişkin popülasyonlarının...

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Son Yazılar

Kurkumin Nasıl Elde Edilir? Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?
Bir Besin Ansiklopedisi

Kurkumin Nasıl Elde Edilir? Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?

Dyt. Aysun Güler Godri
Geçirgen Bağırsak Sendromu Nedir? Belirtileri Nelerdir? Beslenme Tedavisi Nasıldır?
Yetişkin Hastalıklarında Beslenme

Geçirgen Bağırsak Sendromu Nedir? Belirtileri Nelerdir? Beslenme Tedavisi Nasıldır?

Dyt. Neslihan Yeşilotalı
Kırmızı Pancarın Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalığa İyi Gelir?
BirBesPedi

Kırmızı Pancarın Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalığa İyi Gelir?

Dyt. Cemre Kamalı
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
  • Araçlarımız
  • Kullanıcı Sözleşmesi
  • Telif Hakkı

2018 © BirBes - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği. Tüm Hakları Saklıdır.

Bulunamadı
Tüm Sonuçları Gör
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
    • Bilimsel Etkinliklerimiz
      • BirBes Seminerleri
      • Klinik Beslenme Günleri
      • Mor Fesleğen Serisi
    • İletişim
  • Araçlarımız
    • Enerji Gereksinimi
      • Günlük Enerji Gereksinimi Hesaplama Araçları Birarada
      • Emziren (Emzikli) Anneler İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Gebe (Hamile) Anne Adayları İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Amputasyonlu (Ampüte) Bireyler İçin Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Henry 2005 Eşitlikleri ile Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Harris-Benedict Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • FAO, WHO, UN:, 2001 Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Mifflin & St. Jeor Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Schofield Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Estimated Energy Requirement (EER) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
    • Vücut Kompozisyonu
      • Vücut Kompozisyonu Hesaplama Araçları Birarada
      • Beden Kütle İndeksi (BKİ) Hesaplama Aracı
      • Bel Çevresi Ölçümünde Risk Değerlendirmesi Aracı
      • Vücut Şekil İndeksi (VŞİ) Hesaplama Aracı
      • Yağsız Vücut Kütlesi (Fatt Free Mass) Hesaplama Aracı
      • İdeal Ağırlık Hesaplama Aracı
      • Vücut Yüzey Alanı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Yağı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Suyu Hesaplama Aracı
  • Sporcular
  • Fit Tarifler
  • BirBesPedi
  • Diğer
    • Aylara Göre Besin Listeleri
    • Mevsimine Göre Balıklar
    • Mevsimine Göre Sebzeler
    • Mevsimine Göre Meyveler

2018 © BirBes - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği. Tüm Hakları Saklıdır.