• BirBes’te Yazar Olmak İçin
BirBes.com - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği
Araçlarımız
Bulunamadı
Tüm Sonuçları Gör
İbrahim Halil Bağış
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
    • Bilimsel Etkinliklerimiz
      • BirBes Seminerleri
        • Diyabette Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • Duchenne Musküler Distrofi (DMD) Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • İklim Krizi, Geleceğin Dünyası ve Diyetisyen
        • 19 Mayıs Sporcu Beslenmesi Webinarı
        • Her Şeyin Başı Sağlık! (Vega Okulları)
        • Sağlıklı Besleniyor Muyuz? (Atabek Koleji)
        • Sağlıklı Beslenme ve Obeziteden Korunma (Toki Mimar Sinan Anaokulu)
        • Diyabet Farkındalığı II (İhlas Koleji)
        • Diyabet Farkındalığı I (İhlas Koleji)
      • Klinik Beslenme Günleri
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21/2
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Semineri ’21
        • III. Ulusal Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
        • III – Enteral ve Parenteral Beslenme
        • II – Diyabet
        • I – Biruni Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
      • Mor Fesleğen Serisi
        • 12. Oturum – 15.05.2020
        • 11. Oturum – 14.05.2020
        • 10. Oturum – 13.05.2020
        • 9. Oturum – 09.05.2020
        • 8. Oturum – 08.05.2020
        • 7. Oturum – 07.05.2020
        • 6. Oturum – 03.03.2020
        • 5. Oturum – 18.02.2020
        • 4. Oturum – 24.12.2019
        • 3. Oturum – 10.12.2019
        • 2. Oturum – 26.11.2019
        • 1. Oturum – 05.11.2019
    • İletişim
  • Araçlarımız
    • Enerji Gereksinimi
      • Günlük Enerji Gereksinimi Hesaplama Araçları BiraradaYENİ!
      • Emziren (Emzikli) Anneler İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Gebe (Hamile) Anne Adayları İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Amputasyonlu (Ampüte) Bireyler İçin Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Henry 2005 Eşitlikleri ile Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Harris-Benedict Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • FAO, WHO, UN:, 2001 Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Mifflin & St. Jeor Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Schofield Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Estimated Energy Requirement (EER) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
    • Vücut Kompozisyonu
      • Vücut Kompozisyonu Hesaplama Araçları Birarada
      • Beden Kütle İndeksi (BKİ) Hesaplama Aracı
      • Bel Çevresi Ölçümünde Risk Değerlendirmesi Aracı
      • Vücut Şekil İndeksi (VŞİ) Hesaplama Aracı
      • Yağsız Vücut Kütlesi (Fatt Free Mass) Hesaplama Aracı
      • İdeal Ağırlık Hesaplama Aracı
      • Vücut Yüzey Alanı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Yağı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Suyu Hesaplama Aracı
  • Sporcular
  • Fit Tarifler
  • BirBesPedi
  • Diğer
    • Aylara Göre Besin Listeleri
    • Mevsimine Göre Balıklar
    • Mevsimine Göre Sebzeler
    • Mevsimine Göre Meyveler
BirBes.com - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
    • Bilimsel Etkinliklerimiz
      • BirBes Seminerleri
        • Diyabette Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • Duchenne Musküler Distrofi (DMD) Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • İklim Krizi, Geleceğin Dünyası ve Diyetisyen
        • 19 Mayıs Sporcu Beslenmesi Webinarı
        • Her Şeyin Başı Sağlık! (Vega Okulları)
        • Sağlıklı Besleniyor Muyuz? (Atabek Koleji)
        • Sağlıklı Beslenme ve Obeziteden Korunma (Toki Mimar Sinan Anaokulu)
        • Diyabet Farkındalığı II (İhlas Koleji)
        • Diyabet Farkındalığı I (İhlas Koleji)
      • Klinik Beslenme Günleri
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21/2
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Semineri ’21
        • III. Ulusal Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
        • III – Enteral ve Parenteral Beslenme
        • II – Diyabet
        • I – Biruni Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
      • Mor Fesleğen Serisi
        • 12. Oturum – 15.05.2020
        • 11. Oturum – 14.05.2020
        • 10. Oturum – 13.05.2020
        • 9. Oturum – 09.05.2020
        • 8. Oturum – 08.05.2020
        • 7. Oturum – 07.05.2020
        • 6. Oturum – 03.03.2020
        • 5. Oturum – 18.02.2020
        • 4. Oturum – 24.12.2019
        • 3. Oturum – 10.12.2019
        • 2. Oturum – 26.11.2019
        • 1. Oturum – 05.11.2019
    • İletişim
  • Araçlarımız
    • Enerji Gereksinimi
      • Günlük Enerji Gereksinimi Hesaplama Araçları BiraradaYENİ!
      • Emziren (Emzikli) Anneler İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Gebe (Hamile) Anne Adayları İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Amputasyonlu (Ampüte) Bireyler İçin Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Henry 2005 Eşitlikleri ile Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Harris-Benedict Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • FAO, WHO, UN:, 2001 Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Mifflin & St. Jeor Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Schofield Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Estimated Energy Requirement (EER) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
    • Vücut Kompozisyonu
      • Vücut Kompozisyonu Hesaplama Araçları Birarada
      • Beden Kütle İndeksi (BKİ) Hesaplama Aracı
      • Bel Çevresi Ölçümünde Risk Değerlendirmesi Aracı
      • Vücut Şekil İndeksi (VŞİ) Hesaplama Aracı
      • Yağsız Vücut Kütlesi (Fatt Free Mass) Hesaplama Aracı
      • İdeal Ağırlık Hesaplama Aracı
      • Vücut Yüzey Alanı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Yağı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Suyu Hesaplama Aracı
  • Sporcular
  • Fit Tarifler
  • BirBesPedi
  • Diğer
    • Aylara Göre Besin Listeleri
    • Mevsimine Göre Balıklar
    • Mevsimine Göre Sebzeler
    • Mevsimine Göre Meyveler
Bulunamadı
Tüm Sonuçları Gör
BirBes.com - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği

BirBes > BirBesPedi > Mate Nedir? Faydaları Ve Zararları Nelerdir?

Mate Nedir? Faydaları Ve Zararları Nelerdir?

Dyt. Saliha Merve Andiç Dyt. Saliha Merve Andiç
― BirBesPedi, Uzman Görüşü
0
Mate Nedir? Faydaları Ve Zararları Nelerdir?

Besinin Adı
Türkçe: Mate
İngilizce: Mate
Latince: Ilex paraguariensis

Vatanı ve İklimi:
Mate bitkisi; Çin’in güneyinde ve doğusunda, Şili, Peru, Brezilya ve Arjantin’de doğal olarak yetişen 200’den çok türü olan bir bitkidir. Subtropik iklimde yetişir. Türkiye’de ise Karadeniz’in Trabzon-Maçka bölgesinde yetiştirilmektedir.

Bitkisel Özellikleri:
Latin Amerika ülkelerinde sıklıkla çay formunda tüketilen mate, Aquifoliaceae familyasına ait bir bitkidir. Ilex paraguariensis; 18 m yüksekliğe ulaşabilen, yaprak dökmeyen, çiçek ve meyve üreten bir ağaçtır. Ekim ayından kasım ayına kadar çiçeklenme olurken, mart ayından itibaren haziran ayına kadar meyve vermektedir.

Faydaları ve/veya Zararları:
Mate bitkisinin sağlık üzerine etkileri tartışma konusu olmaya devam etmektedir. Ancak çalışmalarda, matenin içeriğindeki kafein benzeri metil ksantin alkaloidleri nedeniyle; merkezi sinir sistemini uyardığı, aynı zamanda antioksidan özelliklere sahip bileşikler içerdiği bildirilmiştir. Ayrıca; hepatoprotektif*, koleretik*, diüretik, hipokolesterolemik*, antiromatizmal, antitrombotik*, antiinflamatuar, antiobezite ve kardiyoprotektif* etkileri olduğu bildirilmiştir. İçerdiği biyoaktif bileşikler arasında; ksantanlar*, fenolikler, klorojenik asit*, teobromin*, kafein, klorofil, yoğunlaştırılmış tanenler ve saponinler bulunmaktadır.

  • Yapılan bir vaka-kontrol çalışmasında; Parkinson hastalığı ile yerba mate tüketimi arasında zıt bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuçlar, yerba matenin Parkinson hastalığının gelişiminde koruyucu bir role sahip olabileceğini düşündürmüştür. Bu ters ilişki, kafein dışındaki farklı etki mekanizmaları ile örneğin; mate içkisindeki bileşenler ve yerba mateye özgü etkilerle açıklanabilir.

Birçok çalışma; mate içeceğindeki bileşenlerin, santral ve periferal inflamatuar yolaklarında koruyucu rolü olduğunu bildirmiştir. Yerba mate tüketiminin, antioksidan enzim aktivitesini arttırdığı ve PPAR-α’nın*, mRNA ekspresyonunu upregüle* ettiği gösterilmiştir.

I. paraguariensis’in kilo kaybına etkisi tam olarak bilinmemekle birlikte, bu etkinin içerdiği kafeinden kaynaklandığı düşünülmektedir. Ayrıca, içeriğindeki saponinin, vücutta kolesterol metabolizması üzerine etki ederek, yağın bağırsağa geçişini geciktirdiği düşünülmektedir.

  • Yüksek yağlı besin alımı ile obezite görülmesi üzerine mate ekstraktının etkisinin incelendiği başka bir çalışmada; mate ile birlikte yüksek yağlı diyet verilen grubun (YYD+mate) ve mate verilmeyen ancak yüksek yağlı diyet ile beslenen gruba göre (YYD) kilo artışının az olduğu görülmüştür. Aynı çalışmada; kontrol grubu ile YYD grubu arasında kan ALT, ALP, GGT ve AST değerleri incelendiğinde; yüksek yağlı diyet grubunda istatistiksel olarak yüksek değerler görülmüştür. YYD+mate grubunda ise kontrol grubuna benzer, YYD grubundan daha düşük değerler olduğu görülmüştür. Ayrıca matenin lipit profili markerlarından; trigliserid, total kolesterol, HDL, LDL üzerindeki olumlu etkileri matenin hepatoprotektif* ve antihiperlipidemik etkileri ile açıklanabilir.
  • Yapılan bir başka çalışmada; saflaştırılmış yerba mate polisakkaridinin, çeşitli bakteriyel ve fungal suşlara karşı yüksek antimikrobiyal aktivite gösterdiği rapor edilmiştir. Ayrıca Ilex paraguariensis‘in, nutrasötik endüstride, biyolojik bileşiklerin kaynağı olabilme potansiyeli kapsamlı bir şekilde değerlendirilmektedir.

Bilgilendirme:
Yerba mate veya mate kurutulmuş, öğütülmüş bir Ilex paraguariensis ağacının yaprakları ve saplarından elde edilir. Arjantin, Paraguay ve Uruguay gibi Güney Amerika ülkelerinde tüketimi yaygındır. Latin Amerika’da genellikle kuru bir kabak kullanılarak, “bombilla” olarak adlandırılan bir metal pipet ile tüketilir. Kuru yapraklar, kabak içerisine konur ve sıcak su eklenerek mate içkisi hazırlanır.

Mate içkisinin, Kolombiya’da yerli Guarani ve Tupi insanlar arasında yaygın olarak tüketildiği bilinmektedir. Her ne kadar yerba mate uzun süre Güney Amerika ile sınırlı kalsa da, son yıllarda diğer pazarlara da yayılmıştır. Diğer çaylarda bulunmayan birçok bileşiği yüksek oranda içermektedir. Buna rağmen; kateşin içeriği yeşil çaydaki kadar ve flavonoid içeriği siyah çaydaki kadar yüksek değildir. Çeşitli amaçlarla tüketilen matenin kafein içeriğinden dolayı, kontrollü tüketimi önerilmektedir.

100 gram Mate’nin besin değerleri:

CHO
(g)
Na
(mg)

I
(µg)

Vit. A
(µg)
33 0 – –
Protein
(g)
K
(mg)
F
(µg)
Vit. C
(mg)
0 – – –
Yağ
(g)
P
(mg)
Fe
(mg)
Vit. B³
(mg)
0 – – –
Kalori
(kkal)
Ca
(mg)
Mg
(mg)
Lif
(g)
167 – – –

 


SÖZLÜK

Hepatoprotektif: Karaciğer koruyucu
Koleretik: Safra salgılanmasını arttırıcı maddeler.
Antitrombotik: Pıhtılaşma karşıtı
Kardiyoprotektif: Kalp koruyucu
Ksantan gam: Doğal olarak elde edilen kıvam arttırıcıdır.
Klorojenik asit: Çoğunlukla kahvede ve birçok bitki bileşiminde bulunan fiokimyasal maddedir. Kafein benzeri etki gösterir.
Teobromin: Kafein benzeri ancak daha az etki gösteren fitokimyasal maddedir.
PPAR-alfa : Karbohidrat metabolizmasını ve yağ asidi metabolizmasını düzenleyen güçlü transkripsiyon faktörleri ve diyetsel lipid sensörleridir.
Upregüle: Arttırarak düzenleme

KAYNAKLAR

Esim, E. (2017, Kasım 30). Ratlarda Yüksek Yağlı Diyet İle Obezite Oluşumu Üzerine Mate Yaprağı (Ilex Paraguariensis) Ekstraktı Etkisinin Histopatolojik Ve Biyokimyasal Olarak Araştırılması. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi . Van, Van, Türkiye: Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
Gatto, E. M., Melcon, C., Parisi, V. L., Bartoloni, L., & Gonzalez, C. D. (2015). Inverse Association Between Yerba Mate Consumption And Idiopathic Parkinson’s Disease A Case–Control Study. Journal of the Neurological Sciences, 01-05.
Heck, C. I., & Mejia, E. D. (2007). Yerba Mate Tea (Ilexparaguariensis): A Comprehensive Reviewon Chemistry,Health Implications and Technological Considerations. Journal Of Food Science, 138-150.
Kungel, P. T., Correa, V. G., Correa, R. C., Peralta, R. A., Sokovic, M., Calhelha, R. C., . . . Peralta, R. M. (2018). Antioxidant And Antimicrobial Activities Of A Purified Polysaccharide From Yerba Mate (Ilex Paraguariensis). Biological Macromolecules Journal, 01-31.

Etiketler: içecekmate
Uyarı! Referans gösterimi için aşağıdaki şablonu kullanınız.
Andiç, S. (2018). Mate Nedir? Faydaları Ve Zararları Nelerdir?. BirBesPedi. URL: https://www.birbes.com/?p=7238. Erişim Tarihi: 4 Haziran 2023.
Warning! Use the template below for reference representation.
Andiç, S. (2018). Mate Nedir? Faydaları Ve Zararları Nelerdir?. BirBesPedi. URL: https://www.birbes.com/?p=7238. Date of Access: June 4 2023.

Benzer Yazılar

Kırmızı Pancarın Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalığa İyi Gelir?

Kırmızı Pancarın Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalığa İyi Gelir?

Dyt. Cemre Kamalı

Besinin adı Türkçe: Kırmızı Pancar İngilizce: Red Beet Latince: Beta Vulgaris Vatanı ve İklimi: Chenopodiaceae (ıspanakgiller) familyasına ait olan kırmızı...

Yaban Turpu Nedir? Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalıklara İyi Gelir?

Yaban Turpu Nedir? Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalıklara İyi Gelir?

Dyt. Meryem Yaprak

Besinin Adı Türkçe: Yaban turpu İngilizce: Horseradish Latince: Armoracia rusticana Vatanı ve İklimi: Yaban turpunun ilk olarak Doğu Avrupa'da ortaya...

Siyah Kuş Kirazı (Aronia Melanocarpa) Nedir? Sağlığa Etkileri Nelerdir?

Siyah Kuş Kirazı (Aronia Melanocarpa) Nedir? Sağlığa Etkileri Nelerdir?

Dyt. Betül Karaaslan

Besinin Adı Türkçe: Siyah Kuş Kirazı İngilizce: Black Chokeberry Latince: Aronia melanocarpa Vatanı ve İklimi: Ana vatanı Kuzey Amerika olup,...

Alıç Nedir? Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalıklara İyi Gelir?

Alıç Nedir? Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalıklara İyi Gelir?

Dyt. Betül Ebrar Gülcan

Besinin Adı Türkçe: Alıç İngilizce: Hawthorn Latince: Crataegus monogyna Vatanı ve İklimi: Bir Crataegus türü olan alıç; Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika'da...

Çam Fıstığı Nedir? Faydaları Ve Zararları Nelerdir?

Çam Fıstığı Nedir? Faydaları Ve Zararları Nelerdir?

Dyt. Zeynep Kotil

Besinin Adı Türkçe: Çam Fıstığı/Dolmalık Fıstık İngilizce:  Pine Nuts Latince:  Pignolia, Pinus pinea Vatanı ve iklimi: Genel olarak Akdeniz ikliminin...

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Son Yazılar

Kurkumin Nasıl Elde Edilir? Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?
Bir Besin Ansiklopedisi

Kurkumin Nasıl Elde Edilir? Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?

Dyt. Aysun Güler Godri
Geçirgen Bağırsak Sendromu Nedir? Belirtileri Nelerdir? Beslenme Tedavisi Nasıldır?
Yetişkin Hastalıklarında Beslenme

Geçirgen Bağırsak Sendromu Nedir? Belirtileri Nelerdir? Beslenme Tedavisi Nasıldır?

Dyt. Neslihan Yeşilotalı
Kırmızı Pancarın Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalığa İyi Gelir?
BirBesPedi

Kırmızı Pancarın Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalığa İyi Gelir?

Dyt. Cemre Kamalı
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
  • Araçlarımız
  • Kullanıcı Sözleşmesi
  • Telif Hakkı

2018 © BirBes - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği. Tüm Hakları Saklıdır.

Bulunamadı
Tüm Sonuçları Gör
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
    • Bilimsel Etkinliklerimiz
      • BirBes Seminerleri
      • Klinik Beslenme Günleri
      • Mor Fesleğen Serisi
    • İletişim
  • Araçlarımız
    • Enerji Gereksinimi
      • Günlük Enerji Gereksinimi Hesaplama Araçları Birarada
      • Emziren (Emzikli) Anneler İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Gebe (Hamile) Anne Adayları İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Amputasyonlu (Ampüte) Bireyler İçin Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Henry 2005 Eşitlikleri ile Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Harris-Benedict Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • FAO, WHO, UN:, 2001 Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Mifflin & St. Jeor Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Schofield Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Estimated Energy Requirement (EER) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
    • Vücut Kompozisyonu
      • Vücut Kompozisyonu Hesaplama Araçları Birarada
      • Beden Kütle İndeksi (BKİ) Hesaplama Aracı
      • Bel Çevresi Ölçümünde Risk Değerlendirmesi Aracı
      • Vücut Şekil İndeksi (VŞİ) Hesaplama Aracı
      • Yağsız Vücut Kütlesi (Fatt Free Mass) Hesaplama Aracı
      • İdeal Ağırlık Hesaplama Aracı
      • Vücut Yüzey Alanı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Yağı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Suyu Hesaplama Aracı
  • Sporcular
  • Fit Tarifler
  • BirBesPedi
  • Diğer
    • Aylara Göre Besin Listeleri
    • Mevsimine Göre Balıklar
    • Mevsimine Göre Sebzeler
    • Mevsimine Göre Meyveler

2018 © BirBes - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği. Tüm Hakları Saklıdır.