• BirBes’te Yazar Olmak İçin
BirBes.com - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği
Araçlarımız
Bulunamadı
Tüm Sonuçları Gör
İbrahim Halil Bağış
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
    • Bilimsel Etkinliklerimiz
      • BirBes Seminerleri
        • Diyabette Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • Duchenne Musküler Distrofi (DMD) Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • İklim Krizi, Geleceğin Dünyası ve Diyetisyen
        • 19 Mayıs Sporcu Beslenmesi Webinarı
        • Her Şeyin Başı Sağlık! (Vega Okulları)
        • Sağlıklı Besleniyor Muyuz? (Atabek Koleji)
        • Sağlıklı Beslenme ve Obeziteden Korunma (Toki Mimar Sinan Anaokulu)
        • Diyabet Farkındalığı II (İhlas Koleji)
        • Diyabet Farkındalığı I (İhlas Koleji)
      • Klinik Beslenme Günleri
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21/2
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Semineri ’21
        • III. Ulusal Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
        • III – Enteral ve Parenteral Beslenme
        • II – Diyabet
        • I – Biruni Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
      • Mor Fesleğen Serisi
        • 12. Oturum – 15.05.2020
        • 11. Oturum – 14.05.2020
        • 10. Oturum – 13.05.2020
        • 9. Oturum – 09.05.2020
        • 8. Oturum – 08.05.2020
        • 7. Oturum – 07.05.2020
        • 6. Oturum – 03.03.2020
        • 5. Oturum – 18.02.2020
        • 4. Oturum – 24.12.2019
        • 3. Oturum – 10.12.2019
        • 2. Oturum – 26.11.2019
        • 1. Oturum – 05.11.2019
    • İletişim
  • Araçlarımız
    • Enerji Gereksinimi
      • Günlük Enerji Gereksinimi Hesaplama Araçları BiraradaYENİ!
      • Emziren (Emzikli) Anneler İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Gebe (Hamile) Anne Adayları İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Amputasyonlu (Ampüte) Bireyler İçin Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Henry 2005 Eşitlikleri ile Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Harris-Benedict Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • FAO, WHO, UN:, 2001 Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Mifflin & St. Jeor Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Schofield Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Estimated Energy Requirement (EER) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
    • Vücut Kompozisyonu
      • Vücut Kompozisyonu Hesaplama Araçları Birarada
      • Beden Kütle İndeksi (BKİ) Hesaplama Aracı
      • Bel Çevresi Ölçümünde Risk Değerlendirmesi Aracı
      • Vücut Şekil İndeksi (VŞİ) Hesaplama Aracı
      • Yağsız Vücut Kütlesi (Fatt Free Mass) Hesaplama Aracı
      • İdeal Ağırlık Hesaplama Aracı
      • Vücut Yüzey Alanı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Yağı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Suyu Hesaplama Aracı
  • Sporcular
  • Fit Tarifler
  • BirBesPedi
  • Diğer
    • Aylara Göre Besin Listeleri
    • Mevsimine Göre Balıklar
    • Mevsimine Göre Sebzeler
    • Mevsimine Göre Meyveler
BirBes.com - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
    • Bilimsel Etkinliklerimiz
      • BirBes Seminerleri
        • Diyabette Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • Duchenne Musküler Distrofi (DMD) Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • İklim Krizi, Geleceğin Dünyası ve Diyetisyen
        • 19 Mayıs Sporcu Beslenmesi Webinarı
        • Her Şeyin Başı Sağlık! (Vega Okulları)
        • Sağlıklı Besleniyor Muyuz? (Atabek Koleji)
        • Sağlıklı Beslenme ve Obeziteden Korunma (Toki Mimar Sinan Anaokulu)
        • Diyabet Farkındalığı II (İhlas Koleji)
        • Diyabet Farkındalığı I (İhlas Koleji)
      • Klinik Beslenme Günleri
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21/2
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Semineri ’21
        • III. Ulusal Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
        • III – Enteral ve Parenteral Beslenme
        • II – Diyabet
        • I – Biruni Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
      • Mor Fesleğen Serisi
        • 12. Oturum – 15.05.2020
        • 11. Oturum – 14.05.2020
        • 10. Oturum – 13.05.2020
        • 9. Oturum – 09.05.2020
        • 8. Oturum – 08.05.2020
        • 7. Oturum – 07.05.2020
        • 6. Oturum – 03.03.2020
        • 5. Oturum – 18.02.2020
        • 4. Oturum – 24.12.2019
        • 3. Oturum – 10.12.2019
        • 2. Oturum – 26.11.2019
        • 1. Oturum – 05.11.2019
    • İletişim
  • Araçlarımız
    • Enerji Gereksinimi
      • Günlük Enerji Gereksinimi Hesaplama Araçları BiraradaYENİ!
      • Emziren (Emzikli) Anneler İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Gebe (Hamile) Anne Adayları İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Amputasyonlu (Ampüte) Bireyler İçin Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Henry 2005 Eşitlikleri ile Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Harris-Benedict Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • FAO, WHO, UN:, 2001 Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Mifflin & St. Jeor Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Schofield Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Estimated Energy Requirement (EER) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
    • Vücut Kompozisyonu
      • Vücut Kompozisyonu Hesaplama Araçları Birarada
      • Beden Kütle İndeksi (BKİ) Hesaplama Aracı
      • Bel Çevresi Ölçümünde Risk Değerlendirmesi Aracı
      • Vücut Şekil İndeksi (VŞİ) Hesaplama Aracı
      • Yağsız Vücut Kütlesi (Fatt Free Mass) Hesaplama Aracı
      • İdeal Ağırlık Hesaplama Aracı
      • Vücut Yüzey Alanı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Yağı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Suyu Hesaplama Aracı
  • Sporcular
  • Fit Tarifler
  • BirBesPedi
  • Diğer
    • Aylara Göre Besin Listeleri
    • Mevsimine Göre Balıklar
    • Mevsimine Göre Sebzeler
    • Mevsimine Göre Meyveler
Bulunamadı
Tüm Sonuçları Gör
BirBes.com - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği

BirBes > BirBesPedi > Bezelye Nedir? Faydaları Ve Zararları Nelerdir?

Bezelye Nedir? Faydaları Ve Zararları Nelerdir?

Dyt. Büşra Öncü Dyt. Büşra Öncü
― BirBesPedi, Uzman Görüşü
0
Bezelye Nedir? Faydaları Ve Zararları Nelerdir?

Besinin Adı
Türkçe: Bezelye
İngilizce: Pea
Latince: Pisum sativum L.

Vatanı ve İklimi:
Bezelye, dünyanın birçok bölgesinde geleneksel olarak yetiştirilmekte olan, tarih öncesi çağlardan beri bilinen ve besin olarak tüketilen bir baklagildir. Bezelye, serin ve ılıman iklimde yetişmektedir. Ana vatanı Batı Asya olmakla beraber, en geniş ekim alanı ve üretimi Asya kıtasında yapılmaktadır. Buna rağmen, en fazla verim Avrupa kıtasından sağlanmaktadır.

Dünya’da bezelye üretimi 2009 yılında 10 milyon tondan fazla olarak kaydedilmiştir. En büyük üreticileri ise; Kanada, Rusya, Çin, Amerika ve Hindistan’dır. Bezelye, yemeklik tane baklagiller arasında, fasulyeden sonra ikinci sırada yer almasına rağmen, ülkemizde 2500 tonluk üretimi ile; nohut, mercimek, fasulye ve bakladan sonra beşinci sırada yer almaktadır.

Bitkisel Özellikleri:
Bezelye köklerinin %70-80’i 20 cm’lik toprak derinliğinde, 50-80 cm yanlara doğru yayılmış şekildedir. Toprak yapısına ve rutubet durumuna göre 150 cm’e kadar inebilmektedir. Gövdenin içi boş ve dayanıksız olup, boyu 15-200 cm arasında değişmektedir. Bezelye yaprağı bileşik yaprak yapısındadır. Yaprak ekseni (sapı), kulakçıklar, yaprakçıklar ve sülüklerden oluşur. Yaprak uzunlukları 4-6 cm, genişlikleri ise 2-5 cm arasında değişir. Bezelyede çiçekler tek tek oluşabileceği gibi, salkım şeklinde de oluşabilmektedir. Salkımdaki çiçek sayısı, kalıtsal özelliklere veya çevresel faktörlere göre çeşitlilik göstermektedir. Bezelye meyveleri, bakla şeklinde olup, boyu 3-15 cm, eni ise 0,5-2,5 cm arasında değişir. Bezelye meyvesinde tohumlar 1-10 adet arasında değişir. Tohumlar, meyve içerisindeki dizilişlerine göre ve olgunlaşma düzeylerine göre çeşitlilik gösterir.

Faydaları ve/veya Zararları:
Bezelyenin de dâhil olduğu bakliyatların insan beslenmesinde önemli bir rolü vardır.

  • Son yıllarda birçok çalışma; temel besin gereksinimlerini karşılamaktan öte; baklagillerin potansiyel sağlık yararlarını vurgulamaktadır.

Bezelye, %20-30 gibi yüksek oranda protein içermesi, karbonhidrat bakımından yeterli, kalsiyum, demir ve özellikle fosfor bakımından zengin olması, ayrıca çeşitli vitaminleri de bulundurmasından dolayı iyi bir bitkisel protein kaynağıdır. Bezelye, içerisindeki nişasta ve liflerin özelliklerinden dolayı düşük glisemik indekse sahiptir.

  • Sarı bezelye unu ve kepekli un karşılaştırıldığı bir çalışmada; sarı bezelye unu ile yapılan gıdaların bireylerde postprandiyal glukoz yanıtlarını azalttığı ve bu nedenle tip 2 diyabetin yönetiminde rol oynayabileceği gösterilmiştir.
  • Yapılan başka bir çalışmada ise; bezelye lifiyle zenginleştirilmiş ekmeğin, düzenli ekmek alımıyla karşılaştırıldığında, tokluk süresini arttırdığı gözlenmiştir.

Ayrıca, bezelye diğer baklagiller gibi prebiyotik etkilere de sahiptir. Kanser ve çeşitli inflamatuar ilişkili hastalıklarda; hastalıklara karşı korunmaya yardımcı olabilecek, doğal antioksidanlar olarak kabul edilen fenolik bileşikler bakımından da zengindir. Fenolik bileşikler, bezelye de en iyi karakterize edilen fitokimyasallardır.

Bilgilendirme:
Bezelye çeşitleri, yer ve sırık bezelyeleri olmak üzere iki büyük grupta toplanmaktadır. Sırık bezelyeleri daha uzun ömürlü ve daha verimlidir. Yer bezelyeleri; bodur ve erkenci olup, daha az ürün verir. Genellikle konserve yapımında kullanılır.

  • Bezelyeler 0-1°C’de %85-90 nemde, baklalı olarak 4-6 hafta muhafaza edilebilir. Kuru tanelerin süresi ise daha uzundur.

100 gram Bezelye’nin besin değerleri:

CHO
(g)
Na
(mg)

I
(µg)

Vit. A
(µg)
12,3 2 4,2 70
Protein
(g)
K
(mg)
F
(µg)
Vit. C
(mg)
6,6 252 27 25
Yağ
(g)
P
(mg)
Fe
(mg)
Vit. B³
(mg)
0,5 118 1,6 4
Kalori
(kkal)
Ca
(mg)
Mg
(mg)
Lif
(g)
81,7 26 36 5

 


KAYNAKLAR

Chahbani A, Fakhfakh N, Balti M. Microwave drying effects on drying kinetics, bioactive compounds and antioxidant activity of green peas (Pisum sativum L.), Food Bioscience, (25) 32-38, 2018

Dahl W, Foster L, Tyler R. Review of the health benefits of peas (Pisum sativum L.), British Journal of Nutrition, 108, S3–S10, 2012

Jelali N, Salah I, M’sehli W, Donnini S, Zocchi G. Comparison of three pea cultivars (Pisum sativum) regarding their responses to direct and bicarbonate induced iron deficiency, Scientia Horticulturae, 129, 548–553, 2011.

Ceyhan E, Avcı M, MCPHEE K. KONYA EKOLOJİK ŞARTLARINDA KIŞLIK OLARAK YETİŞTİRİLEN BEZELYE

GENOTİPLERİNİN VERİM VE BAZI TARIMSAL ÖZELLİKLERİ, S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 19 (37):6-12, 2005.

Tonguç M, Şanlı A, Kaya M, Bezelye (Pisum sativum L.)’de Külleme Hastalığı,

Kontrolü ve Dayanıklılık Kaynakları, Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 18 (1-2):55-59, 2009.

Yemeklik Dane Baklagiller Yetiştiriciliği (Bakla ve Bezelye), TC Milli Eğitim Bakanlığı, 2013, Ankara.


 

Etiketler: baklagillerbezelye
Uyarı! Referans gösterimi için aşağıdaki şablonu kullanınız.
Öncü, B. (2018). Bezelye Nedir? Faydaları Ve Zararları Nelerdir?. BirBesPedi. URL: https://www.birbes.com/?p=5109. Erişim Tarihi: 30 Mayıs 2023.
Warning! Use the template below for reference representation.
Öncü, B. (2018). Bezelye Nedir? Faydaları Ve Zararları Nelerdir?. BirBesPedi. URL: https://www.birbes.com/?p=5109. Date of Access: May 30 2023.

Benzer Yazılar

Kırmızı Pancarın Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalığa İyi Gelir?

Kırmızı Pancarın Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalığa İyi Gelir?

Dyt. Cemre Kamalı

Besinin adı Türkçe: Kırmızı Pancar İngilizce: Red Beet Latince: Beta Vulgaris Vatanı ve İklimi: Chenopodiaceae (ıspanakgiller) familyasına ait olan kırmızı...

Yaban Turpu Nedir? Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalıklara İyi Gelir?

Yaban Turpu Nedir? Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalıklara İyi Gelir?

Dyt. Meryem Yaprak

Besinin Adı Türkçe: Yaban turpu İngilizce: Horseradish Latince: Armoracia rusticana Vatanı ve İklimi: Yaban turpunun ilk olarak Doğu Avrupa'da ortaya...

Siyah Kuş Kirazı (Aronia Melanocarpa) Nedir? Sağlığa Etkileri Nelerdir?

Siyah Kuş Kirazı (Aronia Melanocarpa) Nedir? Sağlığa Etkileri Nelerdir?

Dyt. Betül Karaaslan

Besinin Adı Türkçe: Siyah Kuş Kirazı İngilizce: Black Chokeberry Latince: Aronia melanocarpa Vatanı ve İklimi: Ana vatanı Kuzey Amerika olup,...

Alıç Nedir? Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalıklara İyi Gelir?

Alıç Nedir? Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalıklara İyi Gelir?

Dyt. Betül Ebrar Gülcan

Besinin Adı Türkçe: Alıç İngilizce: Hawthorn Latince: Crataegus monogyna Vatanı ve İklimi: Bir Crataegus türü olan alıç; Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika'da...

Çam Fıstığı Nedir? Faydaları Ve Zararları Nelerdir?

Çam Fıstığı Nedir? Faydaları Ve Zararları Nelerdir?

Dyt. Zeynep Kotil

Besinin Adı Türkçe: Çam Fıstığı/Dolmalık Fıstık İngilizce:  Pine Nuts Latince:  Pignolia, Pinus pinea Vatanı ve iklimi: Genel olarak Akdeniz ikliminin...

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Son Yazılar

Kurkumin Nasıl Elde Edilir? Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?
Bir Besin Ansiklopedisi

Kurkumin Nasıl Elde Edilir? Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?

Dyt. Aysun Güler Godri
Geçirgen Bağırsak Sendromu Nedir? Belirtileri Nelerdir? Beslenme Tedavisi Nasıldır?
Yetişkin Hastalıklarında Beslenme

Geçirgen Bağırsak Sendromu Nedir? Belirtileri Nelerdir? Beslenme Tedavisi Nasıldır?

Dyt. Neslihan Yeşilotalı
Kırmızı Pancarın Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalığa İyi Gelir?
BirBesPedi

Kırmızı Pancarın Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalığa İyi Gelir?

Dyt. Cemre Kamalı
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
  • Araçlarımız
  • Kullanıcı Sözleşmesi
  • Telif Hakkı

2018 © BirBes - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği. Tüm Hakları Saklıdır.

Bulunamadı
Tüm Sonuçları Gör
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
    • Bilimsel Etkinliklerimiz
      • BirBes Seminerleri
      • Klinik Beslenme Günleri
      • Mor Fesleğen Serisi
    • İletişim
  • Araçlarımız
    • Enerji Gereksinimi
      • Günlük Enerji Gereksinimi Hesaplama Araçları Birarada
      • Emziren (Emzikli) Anneler İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Gebe (Hamile) Anne Adayları İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Amputasyonlu (Ampüte) Bireyler İçin Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Henry 2005 Eşitlikleri ile Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Harris-Benedict Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • FAO, WHO, UN:, 2001 Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Mifflin & St. Jeor Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Schofield Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Estimated Energy Requirement (EER) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
    • Vücut Kompozisyonu
      • Vücut Kompozisyonu Hesaplama Araçları Birarada
      • Beden Kütle İndeksi (BKİ) Hesaplama Aracı
      • Bel Çevresi Ölçümünde Risk Değerlendirmesi Aracı
      • Vücut Şekil İndeksi (VŞİ) Hesaplama Aracı
      • Yağsız Vücut Kütlesi (Fatt Free Mass) Hesaplama Aracı
      • İdeal Ağırlık Hesaplama Aracı
      • Vücut Yüzey Alanı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Yağı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Suyu Hesaplama Aracı
  • Sporcular
  • Fit Tarifler
  • BirBesPedi
  • Diğer
    • Aylara Göre Besin Listeleri
    • Mevsimine Göre Balıklar
    • Mevsimine Göre Sebzeler
    • Mevsimine Göre Meyveler

2018 © BirBes - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği. Tüm Hakları Saklıdır.