Yemeklerden sonra hazmı kolaylaştırıcı bir etkiye sahip olan doğal maden suyu, ilk çağlardan günümüze dek şifa bulmak amacıyla tüketilmiştir.
Maden Suyu ile Soda Arasındaki Fark
Katkı maddesi içermeyen doğal maden suları; içerdiği karbondioksit gazı ve tüm minerallerle birlikte yer altından çıkan doğal su, soda ise; suya karbondioksit gazı eklenmesiyle elde edilen yapay bir içecek olarak tanımlanmaktadır. İçerisine rafine şeker ve meyve aroması katılarak elde edilen maden sularının, gazlı içecekler olduğu unutulmamalıdır.
Vücut ağırlığının %60’ını oluşturan su; besin ve maddelerin dolaşım sisteminde taşınmasında ve toksinlerin vücuttan uzaklaştırılmasında önemli bir rol oynamaktadır. Ayrıca, vücutta su depolanması için bir mekanizma bulunmadığından, vücudun su içeriğini korumak adına sürekli su alımı gerekmektedir. Maden suyu, aşırı terleme ve diyare* gibi problemlerde, kaybedilen suyun vücuda geri kazandırılmasına yardımcı olmaktadır. Ayrıca içerdiği mineraller, ciltte kan dolaşımını uyararak gergin ve canlı bir cilt görünümü sağlamaktadır.
- Hayvanlar üzerinde yapılan bir deneyde; bir gruba musluk suyu, bir gruba ise maden suyu verilmiştir. Çalışma sonucunda; maden suyu alan deneklerin karaciğer dokularında, insülin sinyalini ileten substratın aktif formu olan insülin reseptör substratı (IRS) miktarında artış gözlenmiştir. Bu durum, artmış insülin duyarlılığı anlamına gelmektedir. Yapılan bu deney; metabolik sendrom, pre-diyabet ve tip 2 diyabetli hastalarda mineralli su alımının olumlu etki sağlayabileceğini düşündürmektedir.
Mineraller
Vücutta üretilemediğinden su ve besinler ile vücuda alınan mineraller; gıdalarda, emilimlerini sınırlandıran kompleks moleküllere bağlanırken, suyun içerisinde ise serbest iyon halinde bulunmaktadır.
Bikarbonat ve klorür içeren doğal maden suları, gastrointestinal sistemi* etkilemektedir. Gastrik lümende asitliği nötralize ederek, sindirim sisteminde hormon salınımını uyaran maden sularının; fazla mide asidini baskılayıcı ve kan basıncını düzenleyici etkisi bulunmaktadır.
- Yüksek magnezyum mineralli maden sularının; kabızlık ve bağırsak hareketlerinin iyileştirilmesinde etkili olduğu, safra yollarının metabolik bozukluğunda tedavi edici aktiviteye sahip olduğu bildirilmiştir.
Florürlü maden suları, çocuklarda dişlerin çürüme hızını azaltabilmektedir. Ancak yüksek florür, diş florozisi* gibi toksik etkilere sebep olabileceğinden tüketimi düşük tutulmalıdır.
Kalsiyumdan zengin maden suları; çocuklarda, boy uzaması ve kemik/diş yapısının güçlenmesine katkı sağlamaktadır. Ayrıca, sinirsel uyarıların iletimini sağladığı, kas kasılmasının düzenlenmesinde etkin rol oynadığı, böbrek taşı oluşma riskini azalttığı ve kadınlarda osteoporozu* hafiflettiği bilinmektedir.
- EFSA*; kalsiyum bakımından zengin doğal maden sularını, ‘fonksiyonel gıda’ olarak kabul edebileceğini belirtmiştir.
- Yapılan bir çalışmada; maden sularının, LDL kolesterolü (düşük yoğunluklu lipoprotein/kötü kolesterol) ve postmenopozal kadınlarda açlık glikozunu düşürdüğü, kalp ve damar hastalıkları risk faktörlerini azalttığı gözlemlenmiştir.
Vücutta su kaybını önlemek ve yeterli mineral alımını sağlamak için maden suyu tüketimi, yararlı bir tercih olacaktır.
Gastrointestinal sistem: Sindirim sistemi
Diş florozisi: Flor zehirlenmesi, dişlerde gelişim döneminde fazla flor alınması ile karakterize olan renklenmeler
Osteoporoz: Kemik kütlesinde azalma ve kemik yapısının zayıflaması sonucunda, kemik kırılganlığında ve kırık ihtimalinde artışla kendini gösteren bir iskelet hastalığıdır.
EFSA: Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi
Naumann, J., Biehler, D., Lüty , T., & Sadaghiani , C. (2017). Prevention and Therapy of Type 2 Diabetes—What Is the Potential of Daily Water Intake and Its Mineral Nutrients? Nutrients.
Quattrini, S., Pampaloni , B., & Brandi, M. (2016). Natural mineral waters: chemical characteristics and health effects. Clinical Cases in Mineral and Bone Metabolism.
Toxqui, L., & Vaquero, M. (2016). An Intervention with Mineral Water Decreases Cardiometabolic Risk Biomarkers. A Crossover, Randomised, Controlled Trial with Two Mineral Waters in Moderately Hypercholesterolaemic Adults. Nutrients.