• BirBes’te Yazar Olmak İçin
BirBes.com - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği
Araçlarımız
No Result
View All Result
İbrahim Halil Bağış
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
    • Bilimsel Etkinliklerimiz
      • BirBes Seminerleri
        • Diyabette Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • Duchenne Musküler Distrofi (DMD) Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • İklim Krizi, Geleceğin Dünyası ve Diyetisyen
        • 19 Mayıs Sporcu Beslenmesi Webinarı
        • Her Şeyin Başı Sağlık! (Vega Okulları)
        • Sağlıklı Besleniyor Muyuz? (Atabek Koleji)
        • Sağlıklı Beslenme ve Obeziteden Korunma (Toki Mimar Sinan Anaokulu)
        • Diyabet Farkındalığı II (İhlas Koleji)
        • Diyabet Farkındalığı I (İhlas Koleji)
      • Klinik Beslenme Günleri
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21/2
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Semineri ’21
        • III. Ulusal Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
        • III – Enteral ve Parenteral Beslenme
        • II – Diyabet
        • I – Biruni Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
      • Mor Fesleğen Serisi
        • 12. Oturum – 15.05.2020
        • 11. Oturum – 14.05.2020
        • 10. Oturum – 13.05.2020
        • 9. Oturum – 09.05.2020
        • 8. Oturum – 08.05.2020
        • 7. Oturum – 07.05.2020
        • 6. Oturum – 03.03.2020
        • 5. Oturum – 18.02.2020
        • 4. Oturum – 24.12.2019
        • 3. Oturum – 10.12.2019
        • 2. Oturum – 26.11.2019
        • 1. Oturum – 05.11.2019
    • İletişim
  • Araçlarımız
    • Enerji Gereksinimi
      • Günlük Enerji Gereksinimi Hesaplama Araçları BiraradaYENİ!
      • Emziren (Emzikli) Anneler İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Gebe (Hamile) Anne Adayları İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Amputasyonlu (Ampüte) Bireyler İçin Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Henry 2005 Eşitlikleri ile Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Harris-Benedict Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • FAO, WHO, UN:, 2001 Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Mifflin & St. Jeor Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Schofield Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Estimated Energy Requirement (EER) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
    • Vücut Kompozisyonu
      • Vücut Kompozisyonu Hesaplama Araçları Birarada
      • Beden Kütle İndeksi (BKİ) Hesaplama Aracı
      • Bel Çevresi Ölçümünde Risk Değerlendirmesi Aracı
      • Vücut Şekil İndeksi (VŞİ) Hesaplama Aracı
      • Yağsız Vücut Kütlesi (Fatt Free Mass) Hesaplama Aracı
      • İdeal Ağırlık Hesaplama Aracı
      • Vücut Yüzey Alanı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Yağı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Suyu Hesaplama Aracı
  • Sporcular
  • Fit Tarifler
  • BirBesPedi
  • Diğer
    • Aylara Göre Besin Listeleri
    • Mevsimine Göre Balıklar
    • Mevsimine Göre Sebzeler
    • Mevsimine Göre Meyveler
BirBes.com - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
    • Bilimsel Etkinliklerimiz
      • BirBes Seminerleri
        • Diyabette Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • Duchenne Musküler Distrofi (DMD) Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • İklim Krizi, Geleceğin Dünyası ve Diyetisyen
        • 19 Mayıs Sporcu Beslenmesi Webinarı
        • Her Şeyin Başı Sağlık! (Vega Okulları)
        • Sağlıklı Besleniyor Muyuz? (Atabek Koleji)
        • Sağlıklı Beslenme ve Obeziteden Korunma (Toki Mimar Sinan Anaokulu)
        • Diyabet Farkındalığı II (İhlas Koleji)
        • Diyabet Farkındalığı I (İhlas Koleji)
      • Klinik Beslenme Günleri
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21/2
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Semineri ’21
        • III. Ulusal Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
        • III – Enteral ve Parenteral Beslenme
        • II – Diyabet
        • I – Biruni Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
      • Mor Fesleğen Serisi
        • 12. Oturum – 15.05.2020
        • 11. Oturum – 14.05.2020
        • 10. Oturum – 13.05.2020
        • 9. Oturum – 09.05.2020
        • 8. Oturum – 08.05.2020
        • 7. Oturum – 07.05.2020
        • 6. Oturum – 03.03.2020
        • 5. Oturum – 18.02.2020
        • 4. Oturum – 24.12.2019
        • 3. Oturum – 10.12.2019
        • 2. Oturum – 26.11.2019
        • 1. Oturum – 05.11.2019
    • İletişim
  • Araçlarımız
    • Enerji Gereksinimi
      • Günlük Enerji Gereksinimi Hesaplama Araçları BiraradaYENİ!
      • Emziren (Emzikli) Anneler İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Gebe (Hamile) Anne Adayları İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Amputasyonlu (Ampüte) Bireyler İçin Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Henry 2005 Eşitlikleri ile Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Harris-Benedict Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • FAO, WHO, UN:, 2001 Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Mifflin & St. Jeor Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Schofield Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Estimated Energy Requirement (EER) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
    • Vücut Kompozisyonu
      • Vücut Kompozisyonu Hesaplama Araçları Birarada
      • Beden Kütle İndeksi (BKİ) Hesaplama Aracı
      • Bel Çevresi Ölçümünde Risk Değerlendirmesi Aracı
      • Vücut Şekil İndeksi (VŞİ) Hesaplama Aracı
      • Yağsız Vücut Kütlesi (Fatt Free Mass) Hesaplama Aracı
      • İdeal Ağırlık Hesaplama Aracı
      • Vücut Yüzey Alanı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Yağı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Suyu Hesaplama Aracı
  • Sporcular
  • Fit Tarifler
  • BirBesPedi
  • Diğer
    • Aylara Göre Besin Listeleri
    • Mevsimine Göre Balıklar
    • Mevsimine Göre Sebzeler
    • Mevsimine Göre Meyveler
No Result
View All Result
BirBes.com - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği

BirBes > Beslenme İlkeleri > Lutein Nedir? Hangi Besinlerde Bulunur? Göz Sağlığı Üzerine Etkileri Nelerdir?

Lutein Nedir? Hangi Besinlerde Bulunur? Göz Sağlığı Üzerine Etkileri Nelerdir?

Dyt. Yonca Uzun by Dyt. Yonca Uzun
in Beslenme İlkeleri
0
Lutein Nedir? Hangi Besinlerde Bulunur? Göz Sağlığı Üzerine Etkileri Nelerdir?

Karotenoid grubu, lutein ve zeaksantin içerir, yaklaşık 600 farklı yapısal olarak ilişkili molekül içeren bir grup maddeye sahiptirler. Karotenoidler, yapıları gereği ksantofiller olarak adlandırılan, oksijensiz maddelere ve oksijene (okside) ayrılırlar. Gıdalarda yaklaşık 50 çeşit karotenoid vardır. Ksantofiller arasında yer alan lutein ve zeaksantin, esas olarak koyu yeşil yapraklı sebzelerde bulunurlar. Lutein ve zeaksantin günlük 2 mg diyet ile alınmaktadır. İnsan organizması karotenoid sentezleyemediğinden, besin yoluyla sağlanması gerekir.

Temel olarak insan plazması tarafından tanımlanan birkaç farklı karotenoid molekülü vardır:

  • a -ß karotenoid (havuç)
  • ß-Krptokstantin (turunçgiller)
  • Likopen (domates)
  • Lutein (ıspanak)
  • Zeaksantin (mısır)

Sadece iki madde retinaya taşınır, bunlar ksantofit leutein ve zeaksantin olup, yaklaşık 1 mm konsantrasyonda (vücut karotenoid konsantrasyonunda en yüksek gözlenen) ksantofiller yaklaşık 450 nm mavi ışık filtresidir ve maksimum emme ile tamamlayıcı renkte sarı ışığı absorbe ederler.

Gıdaların Karotenoid İçeriği

Diyette karotenoidler besleyici olarak önemli bir bileşendir ve raf ömrü, aromaların öncüsü olarak görünüme sahip ürünleri ve önemi çok fazladır. Bitki boyalarının büyük kısmı ve temel maddeler olarak örneğin, provitamin A veya bir antioksidan olarak önemli bir rol oynarlar, bu nedenle karotenoidler oluşur. Bitkilerde ve diğer birkaç organizmada bulunan karotenoidlerin gıda ile alınması gerekir.

Karotenoidler, karoten adı verilen karbon ve hidrojenden üretilir ve oksijenin eklenmesiyle ksantofiller meydana gelir. Çoğu karetenoid dengeleyici al-trans formundadır. Bununla birlikte, cis-izomerleri de vardır. Genel olarak bitkilerin karotenoidleri ve diğer fotosentez yetenekleri bulunur ve bunlar organizmalar tarafından sentezlenir.

Lutein; yapraklarda, yeşil sebzelerde ve sarı çiçeklerde baskın karotenoidlerdir. Mısırın ana karotenoidi olan bir karotenoid’den çok daha yüksek konsantrasyonlarda zeaksanten oluşur.

A vitamini vücutta yağda çözünen önemli bir vitamindir. Büyüme, embriyonik gelişimi ve vizyondaki işlevleri bulunur. Zeaksantin ve lutein aynı zamanda, yaşa bağlı maküler dejenerasyon üzerinde önleyici bir etkiye sahiptir. Karotenoid kaynaklı biyolojik etkiler, provitamin A’nın aktivitesine bağlı olmayıp, karotenoidlerin antioksidan aktivetisine bağlıdır. Çünkü karotenoidler ayrı ayrı oksijeni nötrleştirme ve serbest radikalleri nötralize etme kabiliyetine sahiptirler.

  • Metabolik işlemler ve diğer radikallerin etkisiz hale getirilememesi durumunda, çeşitli dejeneratif hastalıklara yol açabilen lipidler, DNA ve proteinler gibi biyolojik olarak önemli moleküllere zarar verebilirler.

Luteinin Göz Üzerine Etkisi

Ksantofillerden lutein ve zeaksantin, karotenoid grubuna dahildir. Seçici olarak (sarı nokta) retinal makulada biriktirilirler. Beta karoten dışındaki diğer karotenoidler burada depolanmaz ve makulanın korunmasında rol oynamazlar.

Mavi kısa dalga ışığının, uzun dalga ışığına (örneğin kırmızı ışık) kıyasla yüksek yansıma etkileri vardır. Renk sapmaları, gözde farklı derecelerde netliğe neden olur ve bu da kontrast aralığını azaltır. Lutein ve zeaksantin, kısa dalga radyasyon bileşenlerini filtreler ve böylece kontrast görünürlüğü gelişir. Kontrast duyarlılığı, özellikle yaşlı hastalarda ve özellikle AMD hastalarında azalmaktadır.

Beslenmeye bağlı maküler pigment yoğunluğu, lutein veya zeaksantin yönünden zengin bir diyetle arttırılabilir. İyi besin kaynakları lahana, ıspanak, brokoli ve mısırdır.

Fitokimyasalların son yıllarda faydalı oldukları kanıtlanmıştır. Bitkilerde savunma mekanizmaları, büyüme düzenleyicileri, zararlı böcekler ve hastalıklar boya olarak bulunur. Patates içindeki karotenoid içeriği, 38 ile 175 µg/100 g arasındadır. Patateste; violaxanthin, anthexanthin, lutein ve zeaksantin özellikle dikkat çekicidir. Lutein ve zeaksantinin, retinayı kısa dalga ışığı ile oksidatif hasardan koruduğu düşünülmektedir.


KAYNAKLAR

Aid: Auswertungs- und Informationsdienst für Ernährung , Landwirtschaft und Forsten (2002): Lebensmittelkunde. Kartoffeln und Kartoffelerzeugnisse. Ernährung im Fokus 2, 46-50

Bone R A, Landrum J T, Dixon Z et al. Lutein and zeaxanthin in the eyes, serum and diet human subject. EXP Eye Res. 2000; 71 239-245

Kvansakul J, Rodriguez-Carmona M, Edgar D F et al. Supplemantation with the carotenoids lutein or zeaxanthin improves human visual performance. Ophtalmic Physiol. 2006; 26 (4) 362-371

Lıu S.C., Lın J.T., Yang D.J.: Determination of cis- and trans- a- and ß- carotenoids in Taiwanese sweet potatoes (Ipomoea batatas (L.) Lam.) harvested at der various times.Food Chem, 2009, 116: 605-610

Maıanı G., Perıago Caston M.J., Catasta  G, Totı E., Gonı Cambrodon I., Bysted A., Granado-Loroencıo F., Olmedılla-Alanso  B., Knuthsen P., Valotı M., Böhm V., Mayer-Mıebache E., Beshnılıan D., Schlemmer U.: Review: Catoteniods. Aktuel knowledge on food sources, intakes stability and bioavaliability and their protective role in humans. Mol Nutur Foods Res, 2009, 53: 194-218

Olmedilla B, Granado F, Blanco I, et al. Lutein in patients with cataracts and age-related macular degeneration: a long-term supplemantation study. J Sci Food Agric. 2001; 81 904-909

Perry A., Ramussen H., Johnson E.J: Xanthophyll (lutein, zeaxanthin) content in fruits, vegetables and corn and eggs products. J Food Compos Anal, 2009 22: 9-15

Schalch, W. Lutein und zeaxanthin, die xanthophylle der macula, die Kontaktlinse, 2002; 5: 4-12

Sommerburg, O.G., Siems W.G.et al. Lutein and zeaxanthin are associated with photoreceptors in the human retina. Current Eye Resarch 1999; 19 (6): 495-5


Tags: göz hastalıklarılutein
Uyarı! Referans gösterimi için aşağıdaki şablonu kullanınız.
Uzun, Y. (2019). Lutein Nedir? Hangi Besinlerde Bulunur? Göz Sağlığı Üzerine Etkileri Nelerdir?. Beslenme İlkeleri. URL: https://www.birbes.com/?p=15350. Erişim Tarihi: 14 Mayıs 2025.
Warning! Use the template below for reference representation.
Uzun, Y. (2019). Lutein Nedir? Hangi Besinlerde Bulunur? Göz Sağlığı Üzerine Etkileri Nelerdir?. Beslenme İlkeleri. URL: https://www.birbes.com/?p=15350. Date of Access: May 14 2025.

Related Posts

Manganez (Mn) Nedir? Hangi Besinlerde Bulunur? Faydaları Ve Zararları Nelerdir?

Manganez (Mn) Nedir? Hangi Besinlerde Bulunur? Faydaları Ve Zararları Nelerdir?

by Zeynep Gökçe

İnsan vücudunun yaklaşık %5‘i minerallerden oluşur. Bazıları diş ve kemik gibi sert dokuların yapılarında bulunur. Hücrelerin çalışması için çoğu mineral...

Besin İnsülin İndeksi (Bİİ) Nedir? Glisemik İndeks İle Farkı Nedir?

Besin İnsülin İndeksi (Bİİ) Nedir? Glisemik İndeks İle Farkı Nedir?

by Dyt. Seren Erdoğan

Günümüzde insülin kullanan diyabetli bireylerde tedavi dozları karbonhidrat sayımı yöntemi ile belirlenmektedir. Karbonhidrat sayımı ve besinlerin glisemik indeks bilgileri, olası...

İyot (I) Nedir? Hangi Besinlerde Bulunur? Eksikliğinde Neler Görülür?

İyot (I) Nedir? Hangi Besinlerde Bulunur? Eksikliğinde Neler Görülür?

by Dyt. Zeynep Avar

İyot Nedir? Besinler ve su ile birlikte dışarıdan temin edilen eser elementlerden biri olan iyot; anne karnından itibaren yaşam boyunca...

Renk Verici Madde: Polifenol Nedir? Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?

Renk Verici Madde: Polifenol Nedir? Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?

by Dyt. İpek Nedirli

Polifenoller bitkisel kaynaklı olup, antioksidan özelliğe sahip biyoaktif bileşiklerdir. Yiyecekler üzerinde renk, lezzet, koku bakımından etkilere sahiptirler. Çoğunluğu bitkilerin metabolitleridir....

Histidin Aminoasiti Nedir? Vücuttaki Etkileri Nelerdir? Hangi Besinlerde Bulunur?

Histidin Aminoasiti Nedir? Vücuttaki Etkileri Nelerdir? Hangi Besinlerde Bulunur?

by Dyt. Ayşegül Şen

Histidin, her bireyin vücudunda bulunması gereken esansiyel bir aminoasittir ve besinler yolu ile vücuda alınır. Bu esansiyel aminoasiti farklı tür...

Bir yanıt yazın Yanıtı iptal et

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Son Yazılar

Kurkumin Nasıl Elde Edilir? Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?
Bir Besin Ansiklopedisi

Kurkumin Nasıl Elde Edilir? Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?

by Dyt. Aysun Güler Godri
Geçirgen Bağırsak Sendromu Nedir? Belirtileri Nelerdir? Beslenme Tedavisi Nasıldır?
Yetişkin Hastalıklarında Beslenme

Geçirgen Bağırsak Sendromu Nedir? Belirtileri Nelerdir? Beslenme Tedavisi Nasıldır?

by Dyt. Neslihan Yeşilotalı
Kırmızı Pancarın Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalığa İyi Gelir?
BirBesPedi

Kırmızı Pancarın Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalığa İyi Gelir?

by Dyt. Cemre Kamalı
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
  • Araçlarımız
  • Kullanıcı Sözleşmesi
  • Telif Hakkı

2018 © BirBes - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği. Tüm Hakları Saklıdır. | Powered by Spreadon

No Result
View All Result
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
    • Bilimsel Etkinliklerimiz
      • BirBes Seminerleri
      • Klinik Beslenme Günleri
      • Mor Fesleğen Serisi
    • İletişim
  • Araçlarımız
    • Enerji Gereksinimi
      • Günlük Enerji Gereksinimi Hesaplama Araçları Birarada
      • Emziren (Emzikli) Anneler İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Gebe (Hamile) Anne Adayları İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Amputasyonlu (Ampüte) Bireyler İçin Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Henry 2005 Eşitlikleri ile Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Harris-Benedict Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • FAO, WHO, UN:, 2001 Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Mifflin & St. Jeor Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Schofield Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Estimated Energy Requirement (EER) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
    • Vücut Kompozisyonu
      • Vücut Kompozisyonu Hesaplama Araçları Birarada
      • Beden Kütle İndeksi (BKİ) Hesaplama Aracı
      • Bel Çevresi Ölçümünde Risk Değerlendirmesi Aracı
      • Vücut Şekil İndeksi (VŞİ) Hesaplama Aracı
      • Yağsız Vücut Kütlesi (Fatt Free Mass) Hesaplama Aracı
      • İdeal Ağırlık Hesaplama Aracı
      • Vücut Yüzey Alanı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Yağı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Suyu Hesaplama Aracı
  • Sporcular
  • Fit Tarifler
  • BirBesPedi
  • Diğer
    • Aylara Göre Besin Listeleri
    • Mevsimine Göre Balıklar
    • Mevsimine Göre Sebzeler
    • Mevsimine Göre Meyveler

2018 © BirBes - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği. Tüm Hakları Saklıdır. | Powered by Spreadon

Go to mobile version