• BirBes’te Yazar Olmak İçin
BirBes.com - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği
Araçlarımız
Bulunamadı
Tüm Sonuçları Gör
İbrahim Halil Bağış
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
    • Bilimsel Etkinliklerimiz
      • BirBes Seminerleri
        • Diyabette Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • Duchenne Musküler Distrofi (DMD) Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • İklim Krizi, Geleceğin Dünyası ve Diyetisyen
        • 19 Mayıs Sporcu Beslenmesi Webinarı
        • Her Şeyin Başı Sağlık! (Vega Okulları)
        • Sağlıklı Besleniyor Muyuz? (Atabek Koleji)
        • Sağlıklı Beslenme ve Obeziteden Korunma (Toki Mimar Sinan Anaokulu)
        • Diyabet Farkındalığı II (İhlas Koleji)
        • Diyabet Farkındalığı I (İhlas Koleji)
      • Klinik Beslenme Günleri
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21/2
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Semineri ’21
        • III. Ulusal Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
        • III – Enteral ve Parenteral Beslenme
        • II – Diyabet
        • I – Biruni Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
      • Mor Fesleğen Serisi
        • 12. Oturum – 15.05.2020
        • 11. Oturum – 14.05.2020
        • 10. Oturum – 13.05.2020
        • 9. Oturum – 09.05.2020
        • 8. Oturum – 08.05.2020
        • 7. Oturum – 07.05.2020
        • 6. Oturum – 03.03.2020
        • 5. Oturum – 18.02.2020
        • 4. Oturum – 24.12.2019
        • 3. Oturum – 10.12.2019
        • 2. Oturum – 26.11.2019
        • 1. Oturum – 05.11.2019
    • İletişim
  • Araçlarımız
    • Enerji Gereksinimi
      • Günlük Enerji Gereksinimi Hesaplama Araçları BiraradaYENİ!
      • Emziren (Emzikli) Anneler İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Gebe (Hamile) Anne Adayları İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Amputasyonlu (Ampüte) Bireyler İçin Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Henry 2005 Eşitlikleri ile Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Harris-Benedict Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • FAO, WHO, UN:, 2001 Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Mifflin & St. Jeor Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Schofield Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Estimated Energy Requirement (EER) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
    • Vücut Kompozisyonu
      • Vücut Kompozisyonu Hesaplama Araçları Birarada
      • Beden Kütle İndeksi (BKİ) Hesaplama Aracı
      • Bel Çevresi Ölçümünde Risk Değerlendirmesi Aracı
      • Vücut Şekil İndeksi (VŞİ) Hesaplama Aracı
      • Yağsız Vücut Kütlesi (Fatt Free Mass) Hesaplama Aracı
      • İdeal Ağırlık Hesaplama Aracı
      • Vücut Yüzey Alanı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Yağı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Suyu Hesaplama Aracı
  • Sporcular
  • Fit Tarifler
  • BirBesPedi
  • Diğer
    • Aylara Göre Besin Listeleri
    • Mevsimine Göre Balıklar
    • Mevsimine Göre Sebzeler
    • Mevsimine Göre Meyveler
BirBes.com - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
    • Bilimsel Etkinliklerimiz
      • BirBes Seminerleri
        • Diyabette Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • Duchenne Musküler Distrofi (DMD) Güncel Yaklaşımlar Webinarı – 2022
        • İklim Krizi, Geleceğin Dünyası ve Diyetisyen
        • 19 Mayıs Sporcu Beslenmesi Webinarı
        • Her Şeyin Başı Sağlık! (Vega Okulları)
        • Sağlıklı Besleniyor Muyuz? (Atabek Koleji)
        • Sağlıklı Beslenme ve Obeziteden Korunma (Toki Mimar Sinan Anaokulu)
        • Diyabet Farkındalığı II (İhlas Koleji)
        • Diyabet Farkındalığı I (İhlas Koleji)
      • Klinik Beslenme Günleri
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21/2
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Semineri ’21
        • III. Ulusal Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
        • III – Enteral ve Parenteral Beslenme
        • II – Diyabet
        • I – Biruni Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
      • Mor Fesleğen Serisi
        • 12. Oturum – 15.05.2020
        • 11. Oturum – 14.05.2020
        • 10. Oturum – 13.05.2020
        • 9. Oturum – 09.05.2020
        • 8. Oturum – 08.05.2020
        • 7. Oturum – 07.05.2020
        • 6. Oturum – 03.03.2020
        • 5. Oturum – 18.02.2020
        • 4. Oturum – 24.12.2019
        • 3. Oturum – 10.12.2019
        • 2. Oturum – 26.11.2019
        • 1. Oturum – 05.11.2019
    • İletişim
  • Araçlarımız
    • Enerji Gereksinimi
      • Günlük Enerji Gereksinimi Hesaplama Araçları BiraradaYENİ!
      • Emziren (Emzikli) Anneler İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Gebe (Hamile) Anne Adayları İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama AracıYENİ!
      • Amputasyonlu (Ampüte) Bireyler İçin Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Henry 2005 Eşitlikleri ile Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Harris-Benedict Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • FAO, WHO, UN:, 2001 Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Mifflin & St. Jeor Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Schofield Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Estimated Energy Requirement (EER) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
    • Vücut Kompozisyonu
      • Vücut Kompozisyonu Hesaplama Araçları Birarada
      • Beden Kütle İndeksi (BKİ) Hesaplama Aracı
      • Bel Çevresi Ölçümünde Risk Değerlendirmesi Aracı
      • Vücut Şekil İndeksi (VŞİ) Hesaplama Aracı
      • Yağsız Vücut Kütlesi (Fatt Free Mass) Hesaplama Aracı
      • İdeal Ağırlık Hesaplama Aracı
      • Vücut Yüzey Alanı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Yağı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Suyu Hesaplama Aracı
  • Sporcular
  • Fit Tarifler
  • BirBesPedi
  • Diğer
    • Aylara Göre Besin Listeleri
    • Mevsimine Göre Balıklar
    • Mevsimine Göre Sebzeler
    • Mevsimine Göre Meyveler
Bulunamadı
Tüm Sonuçları Gör
BirBes.com - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği

BirBes > Beslenme İlkeleri > A Vitamini Nedir? Faydaları Nelerdir? Hangi Besinlerde Bulunur?

A Vitamini Nedir? Faydaları Nelerdir? Hangi Besinlerde Bulunur?

Dyt. Hilal Kurtyüzü Dyt. Hilal Kurtyüzü
― Beslenme İlkeleri
1
A Vitamini Nedir? Faydaları Nelerdir? Hangi Besinlerde Bulunur?

İlk bulunan ve yağda çözünen A vitamini; bağışıklığın düzenlenmesinde, büyümede, görmede, farklılaşmada, savunmada, glikoz ve lipid metabolizması gibi daha birçok olayda söz hakkına sahiptir. Gelin hep birlikte A vitaminini daha yakından tanıyalım.

Vitamin A’nın en yaygın biçimleri retinol, retinal, retinil esterler ve beta-karotendir. Retinol; depoyla ilgili, retinal; görmeyle alakalı, retinil esterler de büyümede ve hücresel fonksiyonlarda rol oynayan formdur. Sarı, turuncu ve yeşil renkli sebze-meyvelerde ise beta-karoten formu yer alır. Bu renklerin dışındaki sebze-meyvelerdeki A vitamini miktarı çok azdır. Memeliler retinolü kendileri sentezleyemezler, dolayısıyla bu mikro besin maddesinin yeterli miktarını elde etmek diyete bağlıdır. Hayvansal besinler arasından; balık, karaciğer, süt, süt yağı ve yumurta zengin A vitamini kaynaklarıdır.

Vitamin A, görme ve cilt değişikliklerinde önemli bir konumda bulunur. Karotenoidlerden luteinin ve zeaksantinin, yaşa bağlı maküler dejenerasyonda retinaya çokça faydası bulunur. A vitamini, enfeksiyon ya da otoimmün hastalık zamanlarında T hücre yanıtlarını aktive eder. Araştırmalar, otoimmün hastalıklar da dahil olmak üzere; kanser, enfeksiyon, bağırsak iltihabı ve bağışıklık gibi hastalıklara karşı, A vitamini takviyeli T hücresi yanıtlarının etkilerine odaklanmaktadır.

Yaşa bağlı komplikasyonlar ve hastalıklar, retinoid sinyalleme ve steroidler de dahil olmak üzere, çeşitli hormonların azalması ile ilişkilidir. Yapılan bir çalışmada; aktif A vitamini olan all-trans retinoik asidin (RA), transkripsiyon faktörlerini aktive etmede ve yara iyileşmesinden sorumlu kollajen genlerin, hücre dışı matriks üretiminin ve aktive edici dermal fibroblastların artmasını sağladığı gözlenmiştir.

Düşük gelirli ülkelerde A vitamini eksikliği (VAD) yaygındır. Dünya Sağlık Örgütü (WHO)’ne göre; bu ülkelerde tahmini 250 milyon okul öncesi çocukta VAD bulunur. Bağışıklık bozukluklarına, önlenebilir gece körlüğüne, enfeksiyona bağlı morbidite ve mortaliteye yatkındırlar. Ayrıca, gebe kadınlarda VAD anne ölüm riskini arttırır. Tam aksine gebelerde yüksek doz A vitamini takviyesi de fetüs için zararlı olabilir.

  • Yapılan bir araştırmaya göre; retinol bağlayıcı protein (RBP), negatif bir akut faz proteini olduğundan, serum retinol ve RBP konsantrasyonları enfeksiyon zamanlarında düşer. A vitamini eksikliği riski altındaki çocuklarda, yüksek enfeksiyondan dolayı A vitamini müdahaleleri olumlu cevap vermeyebilir.

Karaciğer, A vitamini metabolizmasında merkezi olarak yer alır. Toplam A vitamini rezervuarının %60-95’inin sağlıklı bir bireyin karaciğerinde olduğu tahmin edilmektedir. Ancak; adipoz doku, pankreas, bağırsak ve gözlerde de önemli miktarlarda bulunabilir. Karaciğer, verimli bağırsak destekli safra üretiminde ve periferal dokulara retinol olarak A vitamini dağıtan protein (RBP4) üretiminde rol oynar ve yetersiz besin alımı durumunda retinol seviyelerini korumaya çalışır. Dolayısıyla fibrozis ve siroz gibi karaciğer hastalıklarında, A vitamini eksikliği de oluşabilir.

Vitamin A’nın ve karotenlerin ince bağırsaktan emilebilmesi için, yağın ve safranın da bulunması gerekir. Safra kesesi yetersizliklerinde, çölyak hastalığı gibi yağ sindirimi ve emilim sorunlarında, yiyeceklerdeki A vitamininin ve karotenlerin emilimi güçleşir. Yine aynı şekilde, diyette yağdan gelen günlük enerjinin %7’den az olduğu zamanlarda retinolün emilimi zorlaşırken, karotenlerin emilimleri olanaksız hale gelir. Diğer besin maddelerinin ve vitaminlerin eksikliği de serum retinol konsantrasyonlarını düşürebilir. Örneğin, demir eksikliği A vitamininin karaciğerde depo edilişini olumsuz etkileyebilir. Benzer şekilde D vitamininin de emilimde etkisi vardır. Bu nedenle, serum retinol her zaman D vitamini takviyesi varlığında değerlendirilmelidir.

  • Yapılan bir çalışmada; 75-80 yaşlarındaki bireylere yapılan çinko takviyesinin, A vitamini düzeylerini orantılı olarak arttırdığı görülmüştür.
  • Özetle, birçok fonksiyonu olan A vitamini, diğer organlar ve çeşitli besin gruplarıyla etkileşim halindedir. A vitamini, yağda çözünebildiğinden günlük belirtilen dozda alınmadığında, ani komplikasyonlarla karşılaşmayız. Ancak, uzun süreli eksikliğinde rahatsızlıklara yol açabilmektedir. Bizlere hayat veren bu aminli bileşiklere beslenmemizde her daim yer vermemizde fayda vardır.

KAYNAKLAR

Ali Saeed, R. P. (2017). Disturbed Vitamin A Metabolism in Non-Alcolic Fatty Liver Disease (NAFLD). Nutrients, 2-25.
Baysal, A. (2015). Beslenme. Ankara: Hatipoğlu Yayınevi.
Jessica Watson, M. L.-C. (2018). Consequences of Inadequate Intakes of Vitamin A, Vitamin B12, Vitamin D, Calcium, Iron and Folate in Older Persons. Nutrition, Obesity and Diabetes Current Geriatrics Reports, 103-107.
Tanumihardjo, S. A. (2004). Assensing Vitamin A Status: Past, Present and Future. American Society for Nutritional Sciences, 1-4.

Etiketler: A vitaminivitamin
Uyarı! Referans gösterimi için aşağıdaki şablonu kullanınız.
Kurtyüzü, H. (2018). A Vitamini Nedir? Faydaları Nelerdir? Hangi Besinlerde Bulunur?. Beslenme İlkeleri. URL: https://www.birbes.com/?p=3835. Erişim Tarihi: 1 Nisan 2023.
Warning! Use the template below for reference representation.
Kurtyüzü, H. (2018). A Vitamini Nedir? Faydaları Nelerdir? Hangi Besinlerde Bulunur?. Beslenme İlkeleri. URL: https://www.birbes.com/?p=3835. Date of Access: April 1 2023.

Benzer Yazılar

Manganez (Mn) Nedir? Hangi Besinlerde Bulunur? Faydaları Ve Zararları Nelerdir?

Manganez (Mn) Nedir? Hangi Besinlerde Bulunur? Faydaları Ve Zararları Nelerdir?

Zeynep Gökçe

İnsan vücudunun yaklaşık %5‘i minerallerden oluşur. Bazıları diş ve kemik gibi sert dokuların yapılarında bulunur. Hücrelerin çalışması için çoğu mineral...

Besin İnsülin İndeksi (Bİİ) Nedir? Glisemik İndeks İle Farkı Nedir?

Besin İnsülin İndeksi (Bİİ) Nedir? Glisemik İndeks İle Farkı Nedir?

Dyt. Seren Erdoğan

Günümüzde insülin kullanan diyabetli bireylerde tedavi dozları karbonhidrat sayımı yöntemi ile belirlenmektedir. Karbonhidrat sayımı ve besinlerin glisemik indeks bilgileri, olası...

İyot (I) Nedir? Hangi Besinlerde Bulunur? Eksikliğinde Neler Görülür?

İyot (I) Nedir? Hangi Besinlerde Bulunur? Eksikliğinde Neler Görülür?

Dyt. Zeynep Avar

İyot Nedir? Besinler ve su ile birlikte dışarıdan temin edilen eser elementlerden biri olan iyot; anne karnından itibaren yaşam boyunca...

Renk Verici Madde: Polifenol Nedir? Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?

Renk Verici Madde: Polifenol Nedir? Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?

Dyt. İpek Nedirli

Polifenoller bitkisel kaynaklı olup, antioksidan özelliğe sahip biyoaktif bileşiklerdir. Yiyecekler üzerinde renk, lezzet, koku bakımından etkilere sahiptirler. Çoğunluğu bitkilerin metabolitleridir....

Histidin Aminoasiti Nedir? Vücuttaki Etkileri Nelerdir? Hangi Besinlerde Bulunur?

Histidin Aminoasiti Nedir? Vücuttaki Etkileri Nelerdir? Hangi Besinlerde Bulunur?

Dyt. Ayşegül Şen

Histidin, her bireyin vücudunda bulunması gereken esansiyel bir aminoasittir ve besinler yolu ile vücuda alınır. Bu esansiyel aminoasiti farklı tür...

Yorumlar 1

  1. Hulya N says:
    5 sene önce

    Faydalı olmuş, devamini bekleriz 🙂

    Cevapla

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Son Yazılar

Kurkumin Nasıl Elde Edilir? Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?
Bir Besin Ansiklopedisi

Kurkumin Nasıl Elde Edilir? Sağlık Üzerine Etkileri Nelerdir?

Dyt. Aysun Güler Godri
Geçirgen Bağırsak Sendromu Nedir? Belirtileri Nelerdir? Beslenme Tedavisi Nasıldır?
Yetişkin Hastalıklarında Beslenme

Geçirgen Bağırsak Sendromu Nedir? Belirtileri Nelerdir? Beslenme Tedavisi Nasıldır?

Dyt. Neslihan Yeşilotalı
Kırmızı Pancarın Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalığa İyi Gelir?
BirBesPedi

Kırmızı Pancarın Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalığa İyi Gelir?

Dyt. Cemre Kamalı
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
  • Araçlarımız
  • Kullanıcı Sözleşmesi
  • Telif Hakkı

2018 © BirBes - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği. Tüm Hakları Saklıdır.

Bulunamadı
Tüm Sonuçları Gör
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
    • Bilimsel Etkinliklerimiz
      • BirBes Seminerleri
      • Klinik Beslenme Günleri
      • Mor Fesleğen Serisi
    • İletişim
  • Araçlarımız
    • Enerji Gereksinimi
      • Günlük Enerji Gereksinimi Hesaplama Araçları Birarada
      • Emziren (Emzikli) Anneler İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Gebe (Hamile) Anne Adayları İçin Vücut Ağırlığı (Kilo) ve Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Amputasyonlu (Ampüte) Bireyler İçin Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Henry 2005 Eşitlikleri ile Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Harris-Benedict Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • FAO, WHO, UN:, 2001 Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Mifflin & St. Jeor Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Schofield Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Estimated Energy Requirement (EER) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
    • Vücut Kompozisyonu
      • Vücut Kompozisyonu Hesaplama Araçları Birarada
      • Beden Kütle İndeksi (BKİ) Hesaplama Aracı
      • Bel Çevresi Ölçümünde Risk Değerlendirmesi Aracı
      • Vücut Şekil İndeksi (VŞİ) Hesaplama Aracı
      • Yağsız Vücut Kütlesi (Fatt Free Mass) Hesaplama Aracı
      • İdeal Ağırlık Hesaplama Aracı
      • Vücut Yüzey Alanı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Yağı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Suyu Hesaplama Aracı
  • Sporcular
  • Fit Tarifler
  • BirBesPedi
  • Diğer
    • Aylara Göre Besin Listeleri
    • Mevsimine Göre Balıklar
    • Mevsimine Göre Sebzeler
    • Mevsimine Göre Meyveler

2018 © BirBes - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği. Tüm Hakları Saklıdır.