Besinin Adı
Türkçe: Karnabahar
İngilizce: Cauliflower
Latince: Brassica oleracea var. Botrytis
Vatanı ve İklimi:
Karnabahar yetiştiriciliği daha çok Akdeniz ülkelerinde yapıldığı için ana vatanı Akdeniz ülkeleri, özellikle Güney İtalya ve Güney Avrupa’da ortaya çıktığı belirtilmektedir. Yetiştiği iklim bakımından kışlık sebzesi kategorisine girer. Daha çok sulu ve derin toprağa sahip topraklarda yetişirler. Karnabahar kışlık sebzesi olsa da yetiştirildiği süre boyunca sıcaklık daha önemlidir. Işığın etkisi karnabaharın gelişimi açısından bilinmediğinden bu bitki nötr gün bitkisi olarak da kabul edilir. Taç oluşumu döneminde topraktaki suyun fazla olması dışında fazla yağışlı ve rüzgarlı havadan hoşlanmazlar. Bu nedenle, fide dönemi geldiğinde oluşan sıcaklık değişimleri taç kalitesini olumsuz yönde etkiler. 0 derecenin altına düşen sıcaklıklarda bitkilerin büyüme ucu zarar gördüğünden sadece yaprak meydana getirebilirler. Karnabahar, hasat döneminde düşük sıcaklığa daha hassastır ve düşük sıcaklık süresi zarfında taçları morlaşır ve pazardaki değerini düşürür.
Bitkisel Özellikleri:
Karnabahar, ana kök ve bol miktarda saçak köke sahip olduğundan dolayı toprağa çok kuvvetli tutunur. Topraktaki gövdesi dışında kalan gövde kısmı lahanaya benzer. Toprakta kalan kısım ise selülozik yapıdadır. Baş kısmı olarak adlandırdığımız beyaz kısmı daha çok tüketiriz. Baş kısmını saran gövdedeki yeşil yapraklar dışa gelişme gösterir ve karnabaharı dış etkilerden korurlar.
Faydaları ve/veya Zararları:
Bütün turpgiller gibi kanser oluşumunu azaltır.
Kalp hastalıklarının oluşumu, taşikardi, katarakt gibi hastalıkların oluşmasını içeriğindeki antioksidan madde dolayısıyla azaltır.
İçeriğindeki demir oranı fazla olduğundan dolayı anemiyi engeller.
Yüksek tansiyon hastalarına içeriğindeki potasyum zengin olduğu için iyi gelir ve tansiyonun belirli bir seviyede kalmasına yardımcı olur.
Sinirlerin kuvvetlenmesine yardımcı olur.
Romatizma hastalıklarını olumlu yönde etkiler.
İdrar söktürücü olarak rol alır.
Bilgilendirme:
Ülkemizde haşlama olarak; salata, yemek, kızartma veya turşu olarak da tüketilmektedir. Karnabahar tüketimi ülkelerin gelişmişliğine göre değişkenlik gösterir. Ülkemizde karnabahar tüketimi gün geçtikçe artmaktadır. Karnabaharın çeşitli tüketimi olduğu gibi, görünüşüne ve büyüme şekillerine göre farklı isimlerle de adlandırılabilirler. Örneğin, pavillon dediğimiz karnabahar türü bol yapraklı ve koruma işlevini yaprakların yaptığı bir türdür. Clarke ise karnabarın ortalamadan daha küçük halidir. Armado ve pilgrim ise daha geniş bir baş kısmına sahiptir. Wallaby kolay kesilebilir bir forma ve plana olarak adlandırdığımız tür ise çok daha yoğun bir baş kısmına sahiptir. Bazı karnabaharların renkleri de farklılık gösterir. Kırmızı lahana ve şarapta da bulunan tiochyanins adlı antioksidan madde karnabahara mor rengini verir. Mor karnabahar da aynı beyaz karnabahar gibi çeşitli besinlerle birlikte farklı pişirme yöntemleriyle tüketilebilir.
Karnabahar içeriğindeki kükürtlü bileşikler nedeniyle yemek yapma süresi boyunca etrafa kendine has kokusunu yayar. Bu nedenle karnabahar pişirmeyi ve yemeği sevmeyen bireyler olabilir.
100 gram Karnabahar’ın besin değerleri:
| CHO (g) | Na (mg) | I | Vit. A (µg) |
| 2,3 | 13 | 0,7 | 2 |
| Protein (g) | K (mg) | F (µg) | Vit. C (mg) |
| 2,5 | 282 | 9 | 64 |
| Yağ (g) | P (mg) | Fe (mg) | Vit. B³ (mg) |
| 0,3 | 49 | 0,5 | 1,2 |
| Kalori (kkal) | Ca (mg) | Mg (mg) | Lif (g) |
| 22,7 | 22 | 15 | 2,9 |
Bahçecilik. (2014). Karnabahar Yetiştiriciliği. Ankara: T.C. Milli Eğitim Bakanlığı.
P. Le Bideau ve ark. (2018). Experimental and numerical studies for the air cooling of fresh cauliflowers. (137), 238-247.
