• BirBes’te Yazar Olmak İçin
BirBes.com - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği
Araçlarımız
Bulunamadı
Tüm Sonuçları Gör
Nutristatistik.com Biyoistatistiksel Analiz ve Danışmanlık Hizmetleri
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
    • Bilimsel Etkinliklerimiz
      • BirBes Seminerleri
        • 19 Mayıs Sporcu Beslenmesi Webinarı
        • Her Şeyin Başı Sağlık! (Vega Okulları)
        • Sağlıklı Besleniyor Muyuz? (Atabek Koleji)
        • Sağlıklı Beslenme ve Obeziteden Korunma (Toki Mimar Sinan Anaokulu)
        • Diyabet Farkındalığı II (İhlas Koleji)
        • Diyabet Farkındalığı I (İhlas Koleji)
      • Klinik Beslenme Günleri
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21/2
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Semineri ’21
        • III. Ulusal Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
        • III – Enteral ve Parenteral Beslenme
        • II – Diyabet
        • I – Biruni Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
      • Mor Fesleğen Serisi
        • 12. Oturum – 15.05.2020
        • 11. Oturum – 14.05.2020
        • 10. Oturum – 13.05.2020
        • 9. Oturum – 09.05.2020
        • 8. Oturum – 08.05.2020
        • 7. Oturum – 07.05.2020
        • 6. Oturum – 03.03.2020
        • 5. Oturum – 18.02.2020
        • 4. Oturum – 24.12.2019
        • 3. Oturum – 10.12.2019
        • 2. Oturum – 26.11.2019
        • 1. Oturum – 05.11.2019
    • İletişim
  • Araçlarımız
    • Enerji Gereksinimi
      • Günlük Enerji Gereksinimi Hesaplama Araçları BiraradaYENİ!
      • Henry 2005 Eşitlikleri ile Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Harris-Benedict Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • FAO, WHO, UN:, 2001 Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Mifflin & St. Jeor Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Schofield Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Estimated Energy Requirement (EER) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
    • Vücut Kompozisyonu
      • Vücut Kompozisyonu Hesaplama Araçları Birarada
      • Beden Kütle İndeksi (BKİ) Hesaplama Aracı
      • Bel Çevresi Ölçümünde Risk Değerlendirmesi Aracı
      • Vücut Şekil İndeksi (VŞİ) Hesaplama Aracı
      • Yağsız Vücut Kütlesi (Fatt Free Mass) Hesaplama Aracı
      • İdeal Ağırlık Hesaplama Aracı
      • Vücut Yüzey Alanı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Yağı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Suyu Hesaplama Aracı
  • Sporcular
  • Fit Tarifler
  • BirBesPedi
  • Diğer
    • Aylara Göre Besin Listeleri
    • Mevsimine Göre Balıklar
    • Mevsimine Göre Sebzeler
    • Mevsimine Göre Meyveler
BirBes.com - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
    • Bilimsel Etkinliklerimiz
      • BirBes Seminerleri
        • 19 Mayıs Sporcu Beslenmesi Webinarı
        • Her Şeyin Başı Sağlık! (Vega Okulları)
        • Sağlıklı Besleniyor Muyuz? (Atabek Koleji)
        • Sağlıklı Beslenme ve Obeziteden Korunma (Toki Mimar Sinan Anaokulu)
        • Diyabet Farkındalığı II (İhlas Koleji)
        • Diyabet Farkındalığı I (İhlas Koleji)
      • Klinik Beslenme Günleri
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21/2
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Lisansüstü Semineri ’21
        • Biruni Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Semineri ’21
        • III. Ulusal Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
        • III – Enteral ve Parenteral Beslenme
        • II – Diyabet
        • I – Biruni Beslenme ve Diyetetik Öğrenci Kongresi
      • Mor Fesleğen Serisi
        • 12. Oturum – 15.05.2020
        • 11. Oturum – 14.05.2020
        • 10. Oturum – 13.05.2020
        • 9. Oturum – 09.05.2020
        • 8. Oturum – 08.05.2020
        • 7. Oturum – 07.05.2020
        • 6. Oturum – 03.03.2020
        • 5. Oturum – 18.02.2020
        • 4. Oturum – 24.12.2019
        • 3. Oturum – 10.12.2019
        • 2. Oturum – 26.11.2019
        • 1. Oturum – 05.11.2019
    • İletişim
  • Araçlarımız
    • Enerji Gereksinimi
      • Günlük Enerji Gereksinimi Hesaplama Araçları BiraradaYENİ!
      • Henry 2005 Eşitlikleri ile Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Harris-Benedict Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • FAO, WHO, UN:, 2001 Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Mifflin & St. Jeor Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Schofield Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Estimated Energy Requirement (EER) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
    • Vücut Kompozisyonu
      • Vücut Kompozisyonu Hesaplama Araçları Birarada
      • Beden Kütle İndeksi (BKİ) Hesaplama Aracı
      • Bel Çevresi Ölçümünde Risk Değerlendirmesi Aracı
      • Vücut Şekil İndeksi (VŞİ) Hesaplama Aracı
      • Yağsız Vücut Kütlesi (Fatt Free Mass) Hesaplama Aracı
      • İdeal Ağırlık Hesaplama Aracı
      • Vücut Yüzey Alanı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Yağı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Suyu Hesaplama Aracı
  • Sporcular
  • Fit Tarifler
  • BirBesPedi
  • Diğer
    • Aylara Göre Besin Listeleri
    • Mevsimine Göre Balıklar
    • Mevsimine Göre Sebzeler
    • Mevsimine Göre Meyveler
Bulunamadı
Tüm Sonuçları Gör
🐿️
BirBes.com - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği
🐿️

BirBes > Günün Yıldızı > DASH Diyeti Nedir? Nasıl Uygulanır? Hipertansiyon Üzerine Etkileri Nelerdir?

DASH Diyeti Nedir? Nasıl Uygulanır? Hipertansiyon Üzerine Etkileri Nelerdir?

Dyt. Rabia Berber Dyt. Rabia Berber
― Günün Yıldızı, Popüler Diyetler, Uzman Görüşü
0
DASH Diyeti Nedir? Nasıl Uygulanır? Hipertansiyon Üzerine Etkileri Nelerdir?

Hipertansiyon, kardiyovasküler olayların risk faktörünü arttıran ciddi bir toplum sorunu olup, tansiyon yüksekliği olarak bilinmektedir.

  • Dünya sağlık örgütüne göre; hipertansiyon, önlenebilir ölüm sebeplerinde birinci sıradadır.

Hipertansiyon Kriter ve Sınıflandırması Nedir?

Hemen hemen tüm rehberlerde hipertansiyon için kriter; sistolik kan basıncının 140 ve/veya diyastolik kan basıncının da 90 mm Hg üzerinde olmasıdır.

Hipertansiyon sınıflandırmasına baktığımızda ise, Ortak Ulusal Komite’ye (JNC) göre:

  • Normal kan basıncı; sistololik <120 mmHg ve diyastolik <80 mmHg,
  • Prehipertansiyon; sistolik 120-139 mmHg veya diyastolik 80-89 mmHg,
  • Evre 1 hipertansiyon için; sistolik 140-159 mmHg veya diyastolik 90-99 mmHg,
  • Evre 2 hipertansiyon için ise sistolik ≥160 mmHg veya diyastolik ≥ 100 mmHg olarak tanımlanmıştır.
Dünyada ve Ülkemizde Hipertansiyon Sıklığı Nedir?

Dünyada görülme sıklığı artan hipertansiyonun prevelansı, yetişkin nüfusta %26.4 olarak saptanmıştır. Yaklaşık 972 milyon hipertansif hastanın ise, büyük bir çoğunluğunun gelişmekte olan ülkelerde yaşadığı belirtilmiştir.

  • Dünya genelinde ileriye dönük tahminlere göre, 2025 yılında prevelansın %29.2’e çıkarak, 1.56 milyar hipertansif bireyin olacağı öngörülmüştür.
  • En eski, ancak izlem süresi en uzun (10 yıl) olan TEKHARF çalışmasına göre; 2003 yılındaki veriler ışığında, Türkiye’de 30 yaş üştü erişkinlerde hipertansiyon prevelansı %33.7 saptanmıştır. Çalışmanın izlem süresi boyunca görülen bir diğer gerçek ise, hipertansiyon ortalamasının her geçen yıl arttığıdır.
Hipertansiyonun Beslenme Tedavisi Nasıl Olmalıdır?
  • Bir çalışmada; hipertansiyon tedavisinde, evresine de bağlı olarak, diyet ve alkol kısıtlaması uygulanmasının, diüretik ve ᵝ  blokerlere kıyasla 2 kat daha etkin olduğu saptanmıştır. Yeterli kilo kaybı sağlayan hipertansif yetişkinlerin, yaklaşık üçte birinde ilaç tedavisine gerek olmadığı da belirtilmiştir. Çünkü kilo kaybı ile birlikte kan basıncında da; hem sistolik, hem diyastolik azalma görülmektedir.

Hipertansif bireylerde tuz kısıtlamasına gidilirken, beslenmede serbest radikallerin oluşumunu engelleyen ve kan basıncına faydası bulunan; potasyum, kalsiyum ve magnezyumdan yeterli beslenme önerilir. Omega-3 ve posanın arttırıldığı diyet türünde de kan basıncında azalmalar görülecektir. Bunun yanı sıra, DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension) diyeti, ülke beslenme düzenine göre düzenlenip obez bireylerde de kullanılabilir.

DASH Diyeti Nedir?

Hipertansiyonu önlemek için diyetsel yaklaşım (DASH-Dietary Approach to Stop Hypertension), 1990’ların ortasında geliştirilmiş bir tür diyettir.

DASH diyeti, beslenmede genel olarak yüksek miktarda sebze ve meyve, protein, posa, az yağlı süt ürünleri, tam tahıllar, beyaz et, balık içerirken, aynı zamanda kan basıncını düşürücü etki gösteren; potasyum, kalsiyum ve magnezyum minerallerini içeren besinleri barındırmaktadır. Öte yandan doymuş yağ, kolesterol, kırmızı et , tatlı ve şekerden düşük bir beslenme planıdır. Bu tür bir beslenme örüntüsü olan DASH diyeti, insülin direnci ve hipergliseminin tedavisinde olumlu rol oynayıp, tip 2 diyabet ve kardiyovasküler hastalık riskini düşürebilmektedir.

DASH diyeti, toplumların beslenmesine göre düzenlenebilir. Genel olarak DASH diyeti planını bir kalıba sokmak gerekirse;

  • Total tahıl alımı ≥ 7porsiyon/gün,
  • Tam tahıl alımı ≥ 2 porsiyon/gün,
  • Sebze tüketimi ≥ 4 porsiyon/gün,
  • Meyve tüketimi ≥ 4 porsiyon/gün,
  • Süt ürünleri  ≥ 2 porsiyon/gün,
  • Et/Tavuk/Balık ürün tüketimi ≤ 2 porsiyon/gün,
  • Kuruyemiş ve yağlı tohum tüketimi ≥ 4 porsiyon/gün,
  • Yağdan gelen enerji yüzdesi ≤ %30,
  • Doymuş yağdan gelen enerji yüzdesi ≤ %10,
  • Tatlı tüketimi ≤ 5 porsiyon/gün ve
  • Sodyum tüketimi ≤ 1500 mg/gün olarak nitelendirilebilir.

Diyetin Etkilerini Araştıran Bilimsel Çalışmalar

  • 17 randomize kontrollü çalışmanın incelendiği bir derlemede; DASH diyetinin kan basıncısını düşürücü etkisi incelenmiştir. Sonuç olarak; DASH diyetinin kan basıncını anlamlı olarak düşürdüğü gözlemlenmiş, hatta bazı çalışmalarda DASH diyetinin, erkeklerde kadınlara kıyasla daha etkili olduğu saptanmıştır. Ayrıca sodyumu düşük ve potasyumu yeterli olan DASH diyetinin de, bu özellikleri sebebi ile hipertansif bireylerde kan basıncına yardımcı olduğu düşünülmektedir.
  • PCOS’lu (polikistik over sendromu) olan, kilolu veya obez 48 kadın üzerinde yapılan başka bir çalışmada da; DASH diyetinin; bu bireylerdeki kilo, serum tigliserid, kolesterol ve oksidatif stres etkileri incelenmiştir. DASH diyetinin uygulandığı grupta makrobesinden gelen enerji yüzdeleri: %52 karbonhidrat, %18 protein ve %30 yağ olarak belirlenmiş ve 8 haftalık bir izlem süreci uygulanmıştır. Çalışma sonucunda; DASH diyetinin, bireylerin serum insülin, trigliserit ve VLDL (çok düşük yoğunluklu lipoproteinler) değerlerini önemli ölçüde düşürdüğü, total antioksidan kapasitesi (TAC) ve güçlü bir toksin temizleyicisi olan glutatyon (GSH) seviyelerinde ise önemli ölçüde artış gözlemlenmiştir.
  • DASH diyetinin kan basıncına etkisi haricinde, 12-18 yaşları arasında 580 adölesan kız çocuğu üzerinde yapılan bir çalışmada da; bu diyet örüntüsünün bireylerdeki depresyon ve saldırganlık üzerine etkisi incelenmiştir. Çalışma sonucunda; saldırganlık ile DASH diyeti arasında bir ilişki gözlemlenmezken, depresyonda pozitif etkili olabileceği belirtilmiş, istatistiksel anlamlı bir sonuca varılamasa da DASH diyeti ile depresyon arasında büyük ölçüde ters ilişki gözlemlenmiştir.
  • Hipertansiyon denilince akla ilk gelen; şüphesiz sodyum mineraliyken, beslenmedeki en büyük kriterlerden biri de sodyum tüketimi olmaktadır. Sodyum kısıtlaması ve DASH diyetinin incelendiği bir çalışma yürütülmüş ve çalışmada hangisinin daha etkili olduğu incelenmiştir. 412 prehipertansiyon ve 1. evre hipertansiyon hastası ve herhangi bir ilaç kullanmayan katılımcılarla yapılan çalışmada sodyumdan kısıtlı diyet, DASH diyeti (sodyum kısıtlaması olmaksızın) ve ikisinin birlikte yürütüldüğü bir beslenme protokolü oluşturulmuş, sonuçlar kıyaslanmıştır. Çalışmaya göre; sodyumdan kısıtlı bir diyet de, DASH diyeti de kan basıncının düşürülmesinde etkindir. Ancak, sodyumdan kısıtlı bir DASH diyetinin, diğer iki beslenme türüne kıyasla daha etkin olduğu ve kan basıncını daha başarılı bir şekilde düşürdüğü istatistiksel olarak anlamlı gösterilmiştir.

KAYNAKLAR

Asemi, Z., Samimi, M., Tabassi, Z., Shakeri, H., Sahibi, S.-S., & Esmaillzadeh, A. (2014). The effects of DASH diet on lipid profiles and biomarkers of oxidative stress in overweight and obese women with polycystic ovary syndrome: a randomised clinical trial. Nutriton , 30 (11-12), 1287-1293.

Dönmez, İ., Memioğlu, T., & Erdem, F. (2015). Yeni Kılavuzların Işığında Hipertansiyon Tanı ve Tedavisi. European Journal Of Health Sciences , 1 (1), 49-53.

Juraschek, S. P., Miller, E. R., Weaver, C. M., & Appel, L. J. (2017). Effects of Sodium Reduction and the DASH diet in relation to baseline blood pressure. Journal of American College of Cardiology , 70 (23), 2841-2848.

Kara, B., Uzun, Ş., Yokuşoğlu, M., & Uzun, M. (2009). Hipertansiyon Hastalarında İlaç Bilgisinin Kan Basıncını Düşürmek İçin Uygulanan Yöntemlere Etkisi. TAF Preventive Medicine Bulletin , 8 (3), 231-232.

Kaya, A. (2003). Obezite ve Hipertansiyon. Turkish Journal of Endocrinology and Metabolism , 13-21.

Khayyatzadeh, S. S., Mehramiz, M., Mirmousavi, S. J., Mazidi, M., & Ziaee, A. (2018). Adherence to a Dash-style diet in relation to depression and aggression in adolescent girls. Psychiatry Research , 259, 104-109.

Rifai, L., & Silver, M. A. (2016). A Review of the DASH Diet as an Optimal Dietary Plan for Symptomatic Heart Failure. Progress in Cardiovascular Diseases , 549.

Saneei, P., Abargouei, A. S., Esmaillzadeh, A., & Azadbakht, L. (2014). Influence of Dietary Approaches to Stop Hypertension (DASH) diet on blood pressure: a systematic review and meta-analysis on randomized controlled trials. Nutr Metab Cardiovasc Dis. , 24 (12), 1253-1261.

Shirani, F., Salehi-abargouei, A., & Azadbakht, L. (2013). Effects of Dietary Approaches to Stop Hypertension (DASH) Diet on some risk for developing type 2 diabetes: A systematic review and meta-analysis on controlled clinical trials. Nutrition , 29, 939.


Etiketler: dash diyetihipertansiyonpopüler diyetlertuz

Benzer Yazılar

Alıç Nedir? Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalıklara İyi Gelir?

Alıç Nedir? Faydaları Nelerdir? Hangi Hastalıklara İyi Gelir?

Dyt. Betül Ebrar Gülcan

Besinin Adı Türkçe: Alıç İngilizce: Hawthorn Latince: Crataegus monogyna Vatanı ve İklimi: Bir Crataegus türü olan alıç; Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika'da...

Emzirmenin Tarihsel Süreçteki Yeri

Emzirmenin Tarihsel Süreçteki Yeri

Uzm. Dyt. Ayşe Nur Sevencan

Bir bebeğin büyüme ve gelişmesini sağlayan, ihtiyacı olabilecek temel besin öğelerini içeren, onu bedenselin yanı sıra ruhsal açıdan da tamamlayan...

Sonbahar Lezzeti: Sotelenmiş Taze Güz Kabağı Tarifi Nasıl Yapılır?

Sonbahar Lezzeti: Sotelenmiş Taze Güz Kabağı Tarifi Nasıl Yapılır?

Dyt. Ümriye Kevser Akça

Farklı ancak kolay bir tarif arıyorsanız sotelenmiş taze güz kabağı tarifi tam size göre… Sotelenmiş Taze Güz Kabağı Tarifi (4...

Kahvaltı Atlamanın Sağlığa Etkileri Nelerdir?

Kahvaltı Atlamanın Sağlığa Etkileri Nelerdir?

Dyt. Rabia Berber

Kelime anlamı olarak kahvaltı; Türk Dil Kurumu'na göre genellikle sabahları yenilen hafif yemek olarak tanımlanmaktadır. İngilizce'de sabah yenen ilk öğün...

Hipertiroidi Nedir? Belirtileri Nelerdir? Beslenme Tedavisi Nasıl Olmalıdır?

Hipertiroidi Nedir? Belirtileri Nelerdir? Beslenme Tedavisi Nasıl Olmalıdır?

Dyt. Seren Erdoğan

Tiroid hormonları, vücudun her bir parçasının metabolizma hızını ayarlar. Tiroid bezi olması gerektiği gibi çalışıyorsa metabolizma sabit hızda kalır. Tiroid...

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Son Yazılar

Ortoreksiya Nervoza (Sağlıklı Beslenme Takıntısı) Nedir? Zararları Nelerdir?
Beslenme ve Psikoloji

Ortoreksiya Nervoza (Sağlıklı Beslenme Takıntısı) Nedir? Zararları Nelerdir?

Uzm. Dyt. Betül Topal
Ruminasyon (Geri Çıkarma) Bozukluğu Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?
Beslenme ve Psikoloji

Ruminasyon (Geri Çıkarma) Bozukluğu Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?

Uzm. Dyt. Betül Topal
Pika Nedir? Belirtileri Nelerdir? Kimlerde Görülür?
Beslenme ve Psikoloji

Pika Nedir? Belirtileri Nelerdir? Kimlerde Görülür?

Uzm. Dyt. Betül Topal
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
  • Araçlarımız
  • Kullanıcı Sözleşmesi
  • Telif Hakkı
🐿️Nutristatistik.com

2018 © BirBes - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği. Tüm Hakları Saklıdır.

Bulunamadı
Tüm Sonuçları Gör
  • Ana Sayfa
  • Hakkımızda
    • Bilimsel Etkinliklerimiz
      • BirBes Seminerleri
      • Klinik Beslenme Günleri
      • Mor Fesleğen Serisi
    • İletişim
  • Araçlarımız
    • Enerji Gereksinimi
      • Günlük Enerji Gereksinimi Hesaplama Araçları Birarada
      • Henry 2005 Eşitlikleri ile Enerji Gereksinimi Hesaplama Aracı
      • Harris-Benedict Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • FAO, WHO, UN:, 2001 Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Mifflin & St. Jeor Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Schofield Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
      • Estimated Energy Requirement (EER) Formülü ile Günlük Enerji Hesaplama Aracı
    • Vücut Kompozisyonu
      • Vücut Kompozisyonu Hesaplama Araçları Birarada
      • Beden Kütle İndeksi (BKİ) Hesaplama Aracı
      • Bel Çevresi Ölçümünde Risk Değerlendirmesi Aracı
      • Vücut Şekil İndeksi (VŞİ) Hesaplama Aracı
      • Yağsız Vücut Kütlesi (Fatt Free Mass) Hesaplama Aracı
      • İdeal Ağırlık Hesaplama Aracı
      • Vücut Yüzey Alanı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Yağı Hesaplama Aracı
      • Toplam Vücut Suyu Hesaplama Aracı
  • Sporcular
  • Fit Tarifler
  • BirBesPedi
  • Diğer
    • Aylara Göre Besin Listeleri
    • Mevsimine Göre Balıklar
    • Mevsimine Göre Sebzeler
    • Mevsimine Göre Meyveler
🐿️ Nutristatistik Akademik Danışmanlık ve İstatistiksel Analiz Hizmetleri

2018 © BirBes - Beslenme ve Diyetetik Biliminin Geleceği. Tüm Hakları Saklıdır.