Besinin Adı
Türkçe: Ejder Gözü Meyvesi, Longan
İngilizce: Lungan, Longan Tree, Longan, Dragon’s Eye
Latince: Dimocarpus longan
Vatanı ve İklimi:
Longan genel olarak güney Çin gibi tropikal ve subtropikal bölgelerde yetiştirilmektedir. Çin’de özellikle Kwangtung, Kwangsi, Schezwan ve Fukien eyaletlerinde bulunur. Kış aylarında uzun serin bir hava geçirdikten sonra, donma olmadan, longan ağaçları daha iyi çiçek açar. Longan meyveleri, Çin’de ağustos ortasında, Florida’da ağustos ve eylülde olgunlaşır.
Bitkisel Özellikleri:
Longan, liçi ve rambutana benzeyen, sapinnceous ailesinin bir üyesidir. Longan ağacı, 9-12 m yüksekliğinde, 14 m genişliğinde, sert kabuklu gövdeli 76 cm kalınlığında ve uzun, yayılan, hafif sarkık, dalları yoğun yapraklıdır. Yaprak dökmeyen, eliptik, oval-dikdörtgendir. Longan meyvesinin dış kabuğu açık kahverengi olup, içi beyaz, yarı şeffaf renktedir, sulu ve tatlı aroması vardır.
Faydaları ve/veya Zararları:
Longan Çin halkı arasında popülerdir çünkü Çinliler ejderha ile longan yemenin insan sağlığı için iyi olduğuna inanır. Tıpta meyvenin eti, zehirlenmelerde bir panzehir olarak kullanılır ve meyvenin kurutulup, kaynatılması sonucunda tonik elde edilir. Longan potasyum ve bakır için iyi bir kaynaktır.
Kuzey ve Güney Vietnam’da da, longan tohumunun “gözü”, zehri emeceği inancıyla yılan ısırığına karşı bastırılır. Yapraklar ve çiçekler ise, Çin bitki pazarlarında satılmaktadır ancak eski geleneksel tıbbın bir parçası değildir. Kurutulmuş çiçekleri de tıbbi amaçlar için Malezya’ya ihraç edilmektedir. Tohumları ise ağır terlemeyi önlemek için uygulanır ve saponin, tanin ve yağ içeren toz haline getirilmiş çekirdek, bir stiptik olarak işlev görür. Tohumlar ayrıca, saponin içeriği nedeniyle, saçın şampuanlanması için sabun (Sapindus saponaria L.) gibi kullanılır.
- Yapılan araştırmalar sonucunda, longan meyvesinin saf oksijene maruz kalmasının cilt kızarmasını belirgin bir şekilde durdurduğu bulunmuştur. Longan meyvesinin yüksek O2 konsantrasyonlarına yanıtı, farklı depolama koşullarından kaynaklanabileceği düşünülmektedir.
C vitamini için önerilen referans değerleri yetişkin erkekler için 90 mg ve yetişkin kadınlar için 75 mg’dır. Bu nedenle, yaklaşık 12-14 adet (100 gram olacak şekilde) longan meyvesi tüketimi, ortalama yetişkin için günlük C vitamini gereksinimlerini karşılamaktadır.
Bilgilendirme:
Longan ilgi çekici bir subtropikal meyvedir. Genellikle longan işlenmemiş halde taze formda tüketilir. Çin’de, bu mahsulün çoğunluğu şurup veya dehidrasyonla konserve edilerek korunmaktadır. Bazı longan meyveleri yemek yapımında da kullanılmaktadır. Longan konserve meyveleri düzenli olarak geçmişte Shanghat’dan Amerika Birleşik Devletleri’ne gönderilmiştir. Bugün Hong Kong ve Tayvan’dan ihraç edilmektedir. Bu nedenle, Çin, Tayland longanın, özellikle 2006 yılında yaklaşık 35 milyon Euro değerindeki kurutulmuş, soyulmamış ürün olarak en büyük ithalatçısıdır. Yüksek brix içeriği nedeniyle, meyveler kendi meyve suyunda konserve edildiğinden az şeker katkısı gereklidir. Ayrıca, konserve longanın bireysel lezzetlerini koruduğuna inanılmaktadır.
- Kurutma işlemi verimliliği üzerine birçok çalışma yapılmıştır ve ayrırca taze ve kurutulmuş longan meyvelerinin uçucu bileşikleri üzerinde çalışılmıştır. Kurutma için, meyveler ilk önce eti küçültmek ve kabuğun soyulmasını kolaylaştırmak için ısıtılır. Daha sonra tohumlar çıkarılır ve etler yavaş ateşte kurutulur.
Son olarak, longan, Tayland’ın kuzey kesiminde önemli bir ticari mahsuldür, bu nedenle ihracat için mevcut önemli bir yerel ürün haline gelmiştir. Mısır‘da haziran-ağustos arası dönemde Longan üretimi, birçok Avrupalı tüketicinin ihtiyaçlarını karşılamak için iyi bir fırsat sunmaktadır.
100 gram Longan’ın besin değerleri:
CHO (g) | Na (mg) | I | Vit. A (µg) |
15,1 | 0 | – | – |
Protein (g) | K (mg) | F (µg) | Vit. C (mg) |
1,3 | 266 | – | 84 |
Yağ (g) | P (mg) | Fe (mg) | Vit. B³ (mg) |
0,1 | 21 | 0,1 | 0,3 |
Kalori (kkal) | Ca (mg) | Mg (mg) | Lif (g) |
60 | 1 | 10 | 1,1 |
Masoud, M. R., El–Massry, F. H., & Hareedy, L. A. (2014). Evaluation and Preservation of Some Longan Cultivars. International Journal of Plant & Soil Science, 1236-1253.
Su, X., Jiang, Y., Duan, X., Liu, H., & Li, Y. (2005). Effects of Pure Oxygen on the Rate of Skin Browning and Energy Status in Longan Fruit. Food Technol. Biotechnol., 359-365.