Besinin Adı
Türkçe: Mabet Ağacı
İngilizce: Ginkgo Biloba
Latince: Ginkgo biloba
Vatanı ve İklimi:
Ginkgo biloba, Ginkgoaceae familyasına ait olduğu bilinen tek türdür. Japonya ve Kuzey Çin’de doğal olarak yetiştirilen ginkgo biloba; bahçe ve parklarda, ılıman bölgelerde genellikle süs bitkisi olarak yer almaktadır. Japonya ve Çin ile beraber Fransa, Kore ve Almanya’da da yetiştiriciliği yapılmaktadır. Aynı zamanda Hindistan’ın bazı yerleşim bölgelerinde, özellikle de Uttarakhand kentinde, hem tıbben hem de estetik açıdan önemli bir yere sahiptir. Bitkinin çapı 100-120 cm arasında değişmekte, boyu ise 30 m’ye kadar ulaşabilmektedir. Ginkgo, fildişi renginde meyvelere sahiptir. Bu meyveler içerisinde tohum barındırmaktadır. Genellikle bu bitkiyi üreten ülke pazarlarında, meyvenin içerisinde bulunan tohum “ginkgo biloba fıstığı” olarak satışa sunulmaktadır.
Bitkisel Özellikleri:
Bazı batı ülkeleri ve Çin’de, ginkgo biloba ekstratının kullanımı yaygındır. Ginkgo biloba ağacının yapraklarından elde edilen ekstrat; %24 oranda flavonoid (kamferol, kuersetin, izorhamnetin) ve %6 oranda terpen* barındırmaktadır. Günlük 40-120 mg şeklinde 3-6 ay boyunca alınması, bazı hastalıkların tedavisinde faydalı olabileceğini göstermiştir.
Faydaları ve/veya Zararları:
Araştırmalar göstermektedir ki; ginkgo yaprağı ekstratının en önemli özelliği, beyin damarlarındaki tıkanıklıklara iyi gelmesidir. Bununla birlikte, tinnitus*, astım, bronşit ve yorgunluğun giderilmesi için uzun yıllardır kullanılmaktadır. Ginkgonun, hipertansiyon, miyokard enfarktüsü gibi kardiyovasküler hastalıkların görülme sıklığını azalttığına dair yapılan araştırmalarda yeterli kanıt bulunamamıştır. Son yıllarda, demans ve bilişsel bozukluk tedavisinde bitkisel olarak bu bitki üzerine yapılmış çalışmalar mevcuttur. Terapötik* ve anatomik kimyasal sınıflandırma listesinde antidementia drug* olarak listelenmiş olsa da, demans üzerindeki etkisi hala tartışmalıdır.
- Yapılan bir çalışmada; kolinesteraz inhibitörü ile tedavi olan alzheimer hastalarında ek olarak ginkgo bilobanın fonksiyonel faydası araştırılmış, tedavi gören ve ilaç kullanan hastalarda, ek bilişsel fayda sağlayabileceği gösterilmiştir. Fakat bilimsel olarak kanıt seviyesi yetersizdir.
- Ginkgo bilobanın klinikte yan etkileri ile ilgili çalışmalar da vardır. Baş ağrısı, ishal, kusma ve deri döküntüsü gibi olumsuz etkiler gösterebilir.
Bilgilendirme:
Majör kanama olaylarında ginkgo ile birlikte antiplatelet* ve antikoagülan alımı etkilidir.
- Yapılan başka bir çalışmada ise; göz içinde kan sirkülasyonunu arttırdığı, retinaya daha fazla oksijen ulaşmasını sağladığı ve bunlarla birlikte göz tansiyonu olan glokomun yükselmesini önlediğine dair bilgiler mevcuttur.
100 gram çiğ Ginkgo Biloba Fındığı’nın besin değerleri:
| CHO (g) | Na (mg) | I | Vit. A (IU) |
| 37,6 | 7 | – | 550 |
| Protein (g) | K (mg) | F (µg) | Vit. C (mg) |
| 4,32 | 510 | – | 15 |
| Yağ (g) | P (mg) | Fe (mg) | Vit. B³ (mg) |
| 1,68 | 124 | 1 | 6 |
| Kalori (kkal) | Ca (mg) | Mg (mg) | Lif (g) |
| 182 | 2 | 27 | – |
Antidementia drug: Demans (bunama) karşıtı ilaç
Antiplatelet: Pıhtılaşma karşıtı
Terpenler: Hidrokarbonların çeşitli ve geniş bir sınıfıdır. Reçinenin ve ondan elde edilen terebentinin ana bileşenidir.
Tinnitus: Kulak çınlaması
Terapötik: Tedavi edici
Bernabeı, R., Lıperotı, R., Onder, G., & Vetrona, D. (2017). Herbal Medıcatıons in Cardıovascular Medıcıne. Journal of The Amerıcan College of Cardıology, 1188-1199.
Bozkurt, A. (2005). Bitkiler ve Sağlık. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 32-36.
Dutt Bhatt, I., Dhyanı, P., Pandey, A., & Satı, P. (2017). Gınkgo Bıloba Flavonoıd Glycosıdes in Antımıcrobıal Perspectıve wıth Reference to Extractıon Method. Journal of Tradıtıonal and Complementary Medıcıne .
