Bigoreksiya, yeme bozukluklarının da görüldüğü bir tür vücut dismorfik bozukluğudur.
Vücut dismorfik bozukluğu; bireyin kendi vücudunu yetersiz görmesi ve kendi kafasında oluşturduğu vücuda ulaşma çabası ile ortaya çıkan, ilerleyen süreçlerde ise patolojik bir duruma dönüşen psikolojik bir bozukluktur.
Yeme bozukluğu; Amerikan Psikiyatri Derneği tarafından, insanların yeme davranışlarında ve yeme ile ilgili düşünce ve duygularında ciddi rahatsızlıklar yaşadıkları hastalıklar şeklinde tanımlanmıştır. Yeme bozukluklarının kadınlarda daha sık görüldüğü bilinen bir gerçektir. Ancak, bigoreksiya (kas dismorfisi) erkeklerde daha sık gözlenmektedir.
İlk kez 1970 yılında Baeckeland tarafından tanımlanan Bigoreksiya yeme bozukluğuna sahip bireyler, vücudundaki kasların yetersiz, yağ kütlesinin ise yüksek olduğunu düşünmektedir. Kasları ve kaslarının yetersizliği konusunda sürekli endişe duyan ve kas kütlesini arttırma çabasında olan bireyler, olması gereken değerin üzerinde kas kütlesine sahip olsalar dahi, kendilerinin zayıf ve kaslarının yetersiz olduğunu düşünebilmektedir.
- Gün geçtikçe daha çok bireyde gözlemlenen bigoreksiya, daha çok vücut geliştirme ile uğraşan erkek bireyler arasında görülmektedir.
Belirtileri Nelerdir?
Spor salonunda fazla zaman geçirme, besin takviyeleri için ciddi harcamalar yapma, anormal ve katı yeme davranışları, bazı maddelerin kötüye kullanımı, vücudu başkalarından gizleme içgüdüsü, ayna ve benzeri araçlarla vücut kaslarını sürekli kontrol etme ve inceleme gibi durumlar, belirtiler arasında yer almaktadır.
Bigoreksiya Ortaya Çıkmasında Etkili olan Faktörler Nelerdir?
Televizyon, medya ve internetin yaygınlaşması ile bireylerin vücut algısı değişim göstermektedir.
- Yapılan çalışmalar; bireylerin değişen vücut algılarının, vücut dismorfik bozukluğuna ve bu bozukluğun beraberinde getirdiği yeme bozukluklarına sebep olduğu düşüncesini ortaya çıkarmaktadır.
Ayrıca erkek bireylerin, vücut geliştirme ile ilgili dergi ve internet sayfalarındaki modelleri örnek alması, bireylerin kendi bedenlerinden hoşnutsuz olmalarını ve böylelikle bigoreksiya belirtilerini göstermelerine sebep olabildiği bilinmektedir.
- Bir çalışmada; çocukluk döneminde yaşanan istismarların, ileri dönemde vücut dismorfik bozukluklarının oluşumunda büyük etken olduğu saptanmıştır.
Tedavisi Nasıl Olmalıdır?
Bigoreksiya tanısı almış birçok birey tedavi olmayı reddetmektedir. Bireyleri tedaviye ikna edebilmek en büyük zorluktur. Bu sebeple, doğru zamanda tanımlama ve müdahale büyük önem taşımaktadır. Tedavi seçenekleri sınırlı olmakla beraber, bilişsel davranışçı terapi ve ilaç kullanımı bireylerin tedavisinde olumlu sonuçlar vermektedir.
- Bigoreksiya’nın vücut dismorfik bozukluğu mu, yoksa yeme bozukluğu mu olduğu konusuna dair fikir birliği olmasa da, vücut kas kütlesini arttırmaya yönelik yeme bozukluklarının görüldüğü bilinen bir gerçektir. Bu sebeple tedavisinde yeme bozuklukları da dikkate alınarak iyileştirilmelidir.
Azaiez, F., Alajjouri, M. H., Lahmar , A., & Chalghaf , N. (2014). Bigorexia, Perfectionism and Overtraining among Tunisian Team Sport Players. International Journal of Humanities and Social Science Invention, 9-16.
Contesini, N., Adami, F., Blake, M.-T., Monteiro, C. B., Abreu, L. C., Valenti, V. E., et al. (2013). Nutritional strategies of physically active subjects with muscle dysmorphia. International Archives of Medicine, 2-6.
Devrim , A., & Bilgiç, P. (2018). Bigoreksiya: Vücut Dismorfik Bozukluğu Mu, Yeme Bozukluğu Mu? Sağlık Bilimleri Dergisi, 64-69.
Hildebrandt, T., Alfano, L., Bannon, K., Walker, C., & Walton, K. E. (2011). The Impact of Gender on the Assessment of Body Checking Behavior. Body Image., 20-25.
Leone, J., Sedory, E., & Gray, K. (2005). Recognition and Treatment of Muscle Dysmorphia and Related Body Image Disorders. Journal of Athletic Training, 352–359.
Mosley, P. E. (2009). Bigorexia: bodybuilding and muscle dysmorphia. Eur Eat Disord Rev., 191-198.
Parekh, R. (2017, January ). American Psychiatric Association.
Pope, H., Phillips, K., & Olivardia , R. (2003). The Adonis Complex: The Secret Crisis of Male Body Obsession. Psychiatric Services, 255-262.
Weingarden, H., Curley, E., Renshaw, K., & Wilhelm, S. (2017). Patient-identified events implicated in the development of body dysmorphic disorder. Body Image, 1-16.
