Besinin Adı
Türkçe: Şeker Kamışı
İngilizce: Sugarcane
Latince: Sacharum officinarum L.
Vatanı ve İklimi:
Hindistan’da şeker kamışının kesilmesiyle ilk defa şeker elde edilmiştir. Şeker kamışı, tropik iklim kuşağında yetişen bir bitki olup, sıcak ve yağışlı bölgelerde yerli olarak üretilir. Dünya genelinde hem şeker pancarından hem de şeker kamışından şeker üretilmektedir. 120 milletten yaklaşık 65’i şeker kamışından, yaklaşık 40’ı şeker pancarından ve 10’u her ikisinden de şeker üretimi yapmaktadır.
Bitkisel Özellikleri:
Şeker; tüm yeşil yapraklı bitkilerde, meyvede ve sebzede sükroz olarak depolanan karbonhidrat şeklinde bulunur. Sakkaroz adıyla da bilinen sükroz, 1 molekül glikoz ve 1 molekül fruktozdan oluşmaktadır. Saf şeker, genellikle rafine şeker üretmek için kullanılır. Şeker kamışı ve şeker pancarından üretilen rafine şekerdir. Tüm tarımsal ürünler arasında şeker kamışı ve şeker pancarı daha fazla sakkaroz ürettiği için, üretim amaçlı daha fazla yetiştirilir.
İki yılda bir mahsul veren ve ılık iklimlerin yerlisi olan şeker kamışı, bir yılda dünyanın %62’sinin şeker ürettiği bir kaynak olarak kabul edilir. Şeker kamışının en önemli kısmı, özünün elde edildiği sapıdır. Şeker kamışı, coğrafi konum ve iklim şartlarına bağlı olarak altı yıla kadar hasat edilebilir. Tohum ekimi genellikle yeni şeker kamışı çeşitlerini geliştirmek için kullanılırken; bütün sap ve fidan dikimi, şekeri üretmek için kullanılır.
Faydaları ve/veya Zararları:
Şeker, şeker kamışı işlendikten sonra elde edilen işlenmiş bir üründür. Sağlıklı beslenme örüntüsünde şeker ihtiyacı çok fazla bulunmamaktadır. Bunun nedeni, doğala en yakın beslenme halinde karbonhidrat ihtiyacı meyve, tahıllı ekmekler vb. besinlerle karşılanabilir. Dolayısıyla karbonhidrat olan şekere ihtiyaç kalmamaktadır. Aksi durumda yani fazla alınırsa, en basit yan etkisi vücutta yağ oranı artışı olarak dönebilmektedir. Normal yaşantısı dışında, ağır spor aktivitesi veya tıbbi sorunu olan kişilerin beslenme uzmanlarının kontrolünde diyetlerine, düzenli ve dengeli bir şekilde şeker eklenebilir.
- Dünya Sağlık Örgütü’ne göre; hem yetişkinlerde hem de çocuklarda, günlük şeker alımının, toplam enerjinin % 10’unun altına düşürülmesi önerilmektedir.
Şeker, vücuda alındığında hızlıca parçalanır ve kana karışıp, kan şekerini aniden yükseltir. Diyabet hastaları beslenmelerinde; karbonhidrat oranı yüksek olan besinleri tek başına tüketmemeli, mutlaka yanında protein veya yağ içeriği olan besin gruplarından da tüketmelidir. Böylelikle kan şekeri yavaş yükseleceği için, hiperglisemi veya hipoglisemi riskleri azalır.
Bilgilendirme:
Dünyada şeker üretiminin büyük bir kısmını şeker kamışı sağlamaktadır. Bu nedenle şeker kamışının üretimi, işlenmesi ve daha sonra elde edilen şekerin tüketimine dikkat edilmesi gerekmektedir. Şeker kristalleri kahverengi olan pekmez ile kaplanmaktadır. Şeker kamışı gıda hizmetinin yanında; enerji, yakıt ikmali ve kimyasal sentezde önemli katkısı olan tarımsal bir üründür.
En eski ürünlerden biri olan şeker, iç piyasa ve uluslararası pazarda büyük talep oluşturmaktadır.Ülkemizde ilk şeker fabrikası, Uşak ilinde kurulmuştur.
100 gram Şeker’in besin değerleri:
| CHO (g) |
Na (mg) |
I |
Vit. A (µg) |
| 99,8 | – | – | – |
| Protein (g) |
K (mg) |
F (µg) |
Vit. C (mg) |
| – | 2 | – | – |
| Yağ (g) |
P (mg) |
Fe (mg) |
Vit. B³ (mg) |
| – | – | 0,3 | – |
| Kalori (kkal) |
Ca (mg) |
Mg (mg) |
Lif (g) |
| 405,6 | 1 | – | – |
Sahu, O. (2018). Assessment Of Sugarcane İndustry: Suitability For Production, Consumption, And Utilization. Annals Of Agrarian Science, 389-395.
Tursun, N., & Kaçan, K. (2003). Kahramanmaraş İli Ve İlçelerinde Şekerpancarı Ekim Alanlarında Sorun Olan Yabancı Otların Belirlenmesi. Ksü Fen Ve Mühendislik Dergisi.
