Çocukluk çağı hastalıkları, aşağı yukarı bütün çocukların geçirdiği, özellikle solunum yolu ile bulaşan hastalıklar olmak üzere genellikle ilkokula başlama dönemlerinde baş gösterir. Çoğu hastalıkta aşı yoluyla korunma mümkün olsa da bazı hastalıklarda, çocuklar aşı olsa dahi hastalık hafif de olsa seyredebilmektedir. Çocukların yanı sıra gebe bireylerin de risk altında olduğu bu hastalıklar sebebiyle, çocuklar ve ailelerin bu dönemde daha dikkatli davranmaları tavsiye edilmektedir.
En Yaygın Görülen Çocukluk Çağı Hastalıkları Nelerdir?
- Suçiçeği
Tropikal iklimlerde, yetişkinlerde daha sık gözlenen bir rahatsızlık olan suçiçeği, aynı zamanda bir çocukluk çağı hastalığı olarak bilinmektedir. Oldukça bulaşıcı bir hastalık olmakla birlikte; deride su dolu kesecikler, ateş ve kaşıntı ile karakterizedir. Hastalık, genellikle hafif seyretmekte ancak bazı durumlarda ensefalit* ve pnömoni* gibi rahatsızlıklara yol açabilmektedir. Çocukluk çağında aşı ile bu hastalıktan korunmak mümkündür.
- Kızamık
Ateş ve döküntüyle başlayıp sonrasında öksürük, burun akıntısı ve gözde kızarıklıkların beraberinde görüldüğü kızamığın en belirgin özelliği; derideki pul pul ve kırmızı renkteki döküntülerdir.
En erken 4 aylık bebeklerde, en geç de 52 yaşındaki yetişkinlerde gözlendiği kayıtlarda bildirilmiş olup, ortalama olarak 7-8 yaşlarında görülmektedir. Gelişmiş ülkelerde, çocuklara kızamık aşısı uygulaması yapıldığından dolayı görülme sıklığı daha düşüktür.
Gebelik döneminde düşen bağışıklık nedeniyle görülme riski artan kızamık, düşüklere sebebiyet verilebilmekte bu sebeple özellikle gebelerin aşılanmış olması gerekmektedir. Bazen de anneden bebeğe, plasenta yoluyla bulaşabilmekte ve her ikisi de aynı anda kızamık hastalığına yakalanabilmektedir.
- Kızamıkçık
Hafif seyirli, viral* bir hastalık olmakla birlikte, ilerleyen dönemlerinde kızamığa yol açabilen kızamıkçık, ağır seyirli olmadığından uzunca bir süre önemsenmeyen bir hastalık olmuştur. Her ne kadar önemsenmese de, tedavi edilmediği takdirde, ilerlerse körlük ve sağırlık gibi durumlar gözlenebilmektedir.
Günümüzde özellikle gelişmiş ülkelerde görülme sıklığı daha düşüktür.
- Kabakulak
Genellikle çocuklarda görülüp bazı durumlarda yetişkinlerde de gözlenebilen kabakulak, yetişkinlerde daha ağır ve zor geçmektedir. Oldukça bulaşıcı ve tekrar edebilen bir hastalık olup ateş, halsizlik ve kulak arkasında bulunan parotis bezinin şişmesi ile karakterizedir.
Erkeklerde infertiliteye* yol açabilen kabakulak, dünya genelinde endemik* olarak görülmekle birlikte, bazı bölgelerde salgın haline gelebilmektedir.
- Hamileler
- Çocukken bu hastalıkları geçirmemiş olup bağışıklığı olmayan bireyler (bazı yetişkinlerde, çocukluk çağında bu hastalıkları geçirmiş olmalarına rağmen tekrar nüksetme durumu olabilir.)
- Yaşlılar
- Bağışıklık sistemi çok düşük olan bireyler
- Sağlık çalışanları (hastaların kan ve vücut sıvılarıyla, solunum sekresyonlarıyla birebir temas halinde oldukları için risk altındadırlar.)
Çocukluk Çağı Hastalıkları İçin Korunma Yolları
- Doğru zaman ve dozda yapılan aşılama en önemli koruma yöntemleri arasındadır.
- Bu hastalıklar genellikle nefes yoluyla daha çabuk bulaşabildiği için, risk grubunda olan kişiler maske ile dolaşabilirler.
- Eller sık sık yıkanmalı, kişisel hijyene ekstra dikkat edilmelidir.
Çocukluk Çağı Hastalıkları ve Beslenme Arasındaki İlişki
Beslenme, sadece çocukluk döneminde değil her yaşta önemli olan bir faaliyettir. Çocukluk döneminde ayrıca bir önem taşımasının sebebi ise büyüme ve gelişmede ki rolü ve çocukların hastalıklara karşı, özellikle yeni okula başladıkları zaman ki bağışıklık sistemlerinin düşmesiyle ilgilidir. Beslenme düzeni her ne kadar iyi olursa; vücuttaki antioksidanlar, antikorlar o kadar artar ve bağışıklık sistemi güçlenir.
Günlük, 2-3 porsiyon taze meyve ve sebze tüketilmeli. Sebze ve meyvelerin içerisinde bulunan vitaminler, mineraller ve antioksidanlar bağışıklık sistemine katkıda bulunurlar.
Özellikle çocuklar, günlük olarak süt ve süt ürünlerinden 3-4 porsiyon tüketmelidir. Süt ürünleri kalsiyum, çeşitli mineral ve vitaminler bakımından oldukça zengin besinlerdir.
Yeterli protein alımı, vücutta ki çeşitli fonksiyonların devamı için elzemdir. Günlük olarak 2-3 porsiyon et ve et ürünü tüketilmesi gerekmektedir. Proteinin yanı sıra B6 (piridoksin) ve B12 vitaminlerinden de zengin olan et, bu dönemde önemli bir besindir.
Pnömoni: Zatürre
Viral: Virüs kaynaklı
İnfertilite: Kısırlık
Endemik: Yalnızca bazı bölgelerde görülen
Konjenital Kızamık Enfeksiyonu: 14 Aylık Subakut Sklerozan Panensefalit Vakası. Tatlı, Burak, Et Al. 2003. Çocuk Sağlığı Ve Hastalıkları Dergisi, 2003, S. 287-290.
Sağlık Çalışanlarında Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak, Suçiçeği, Difteri, Tetanos Ve Hepatit B Seroprevalansı. Cılız, Nuray, Et Al. 2013. Bayburt: Klinik Dergisi , 2013, S. 26-30.
Chitre, V. V., & Premchandra, D. J. (1997). Recurrent Parotitis. Archives Of Disease İn Childhood, 77(4), 359-363.
Banatvala, J. E., & Brown, D. W. (2004). Rubella. The Lancet, 363(9415), 1127-1137.