“Alırsın bir sakız kutusu,
Aslında o bir kimyasal deposu,
Sakızı mayadan,
Tatlandırıcıları yurtdışından,
Kullanılan kimyasal maddeleri ise envaiçeşit olan?” 🤔
Ürün incelemelerinde objektif olma politikamızı bozmadan yaptığım bu çalışma, biraz saçma, biraz komik olan bu bilmecenin ortaya çıkmasına sebep oldu. Evet, yukarıdaki özelliklerin tamamı Ülker Oneo Dopdolu Sakız adlı ürüne ait🧐. Bir takipçimizin isteği üzerine incelediğim, Ülker Oneo Dopdolu Sakız adlı ürünün tüm detaylarına gelin hep birlikte bakalım🤓.
Kutu Üzerinde Yer Alan Bilgilere Göre “Ülker Oneo Dopdolu” Nane Aromalı Sıvı Dolgulu Şekersiz Tatlandırıcılı Sakız İncelemesi
Ortalama olarak 76 gramlık kutularda satılan bu ürün, resmi tanımıyla; “Ülker Oneo Dopdolu Nane Aromalı Sıvı Dolgulu Şekersiz Tatlandırıcılı Sakız” olarak satışa sunulmaktadır.
Öncelikle ürünün nane aromalı olarak satışa sunulsa da, içindekiler bölümünde nane veya herhangi bir nane formuna yer verilmediğini, “aroma vericiler” başlığı ile geçiştirildiğini bildireyim🧐 Aynı şekilde sakızın kendisinin de maya ile elde edildiği, doğal sakız bulunmadığı kutu üzerinde bildirilmiştir😳.
1 Kutu Ülker Oneo Dopdolu Kaç Kalori?
Kutu üzerinde belirtilen bilgilere göre 100 gramı 160 kalori iken, ortalama bir kutu ise yaklaşık 120 kaloriye eşdeğerdir. Yani yaklaşık 2 porsiyon meyve kadar kalori içermektedir. Tabii organik bir meyve ile işlenmiş bir ürün arasında ne gibi farklar vardır, takdirlerinize bırakıyorum.
Ülker Oneo Dopdolu İçindeki Tatlandırıcılar Sağlıklı Mı?
Kutu üzerinde belirtildiği üzere, içerisinde ksilitol, mannitol, maltitol, sorbitol, maltitol şurubu, aspartam ve asesülfam-K olmak üzere tam 7 çeşit yapay tatlandırıcı bulunmaktadır. Yapay tatlandırıcılar, şekere kıyasla daha tatlı olduğundan, az miktarda kullanımları dahi tatlandırmayı sağlamak için yeterlidir. Ancak üründe bu kadar farklı çeşidin birarada kullanılması dikkat çekici bir detay olarak karşımıza çıkıyor. Ayrıca FDA* tarafından kullanımına izin verilmiş 5 ayrı kalorisiz yapay tatlandırıcı bulunmaktayken, bu üründe 7 çeşidin kullanılması; karbonhidrat içeren tatlandırıcı sınıfına dahil olan maddelerin kullanıldığını gözler önüne sermektedir.
Üründe kullanılan tatlandırıcılardan, FDA tarafından onaylanan asesülfam-K için 9 mg/kg, aspartam için 40 mg/kg günlük tüketilebilir miktarlar önerilmektedir. Diğerleri için herhangi bir öneri bulunmamaktadır. Dolayısıyla günlük alımların kontrollü ve kısıtlı olması gerekir. Ayrıca, fenilalanin içerikleri nedeniyle PKU hastalarının net olarak tüketmemesi gereken bir üründür.
Tatlandırıcılar ile alakalı olarak sitemizde yayımlanan daha detaylı konulara; buraya, buraya ve buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz😉
Ülker Oneo Dopdolu İçinde Karbonhidrat Var Mı?
Kutu üzerinde belirtilen bilgilere göre 76 gramlık bir pakette yaklaşık olarak 51 gram karbonhidrat bulunmaktadır. 51 gram olarak belirtilen bu karbonhidratın aslında basit şeker kaynağı olduğu ve şekerli olarak hesaplanınca, yaklaşık 10 küp şekere eşdeğer karbonhidrat içeriğine sahip olduğunu net olarak görebiliyoruz. Peki şimdi bu ürün gerçekten şekersiz mi? Yoksa bir pazarlama stratejisi olarak yanlış mı lanse ediliyor? Ya da şekerli olsa daha mı iyi olurdu? diye düşünmeden edemiyoruz. Karar sizindir😐.
Ülker Oneo Dopdolu İçerisinde Hangi Gıda Katkı Maddeleri Var?
Her zamanki gibi kutu üzerinde belirtilen bilgilere göre hareket ettiğimiz içindekiler bölümü, birçok şey için fikir sahibi olmamıza yardımcı oluyor. İçerisinde envaiçeşit katkı maddesine rastlıyoruz. Tatlandırıcısından, renklendiricisine ve parlatıcısına varana kadar birçok şey mevcut😨.
Tatlandırıcı olarak 7 farklı madde (ksilitol, mannitol, maltitol, sorbitol, maltitol şurubu, aspartam, asesülfam-K), aroma vericiler (ne oldukları bilinmiyor), kıvam arttırıcılar (akasya gamı ve sodyum karboksimetil selüloz) renklendiriciler (titanyum dioksit, brilliant blue FCF), emülgatör (ayçiçek lesitini), parlatıcı (karnauba mumu), nem verici (gliserol) şeklinde liste bulunuyor. Bu katkı maddelerinden birkaçını tanıyalım🧐
Kıvam Arttırıcı: Sodyum Karboksimetil Selüloz (CMC) Nedir? Neden Kullanılır?
Gıda sanayisinde genel olarak hidrojel formu, viskoziteyi sağlamak için kullanılmaktadır. İlaç sanayisinin dışında, boya, araç, tekstil ve ambalaj sanayilerinde de oldukça sık kullanılan kimyasal bir maddedir. Gıda sanayisinde kullanıldığı için gıdalar ile etkilerine kısaca değineceğim.
CMC, süper emici polimerlerde kullanılan selüloz türevli malzemeler arasında önemli bir konuma sahiptir (2). Hidrojel durumunda pH’a duyarlı davranışlar gösteren CMC hidrojel, karboksil gruplarına sahip olan ve pH duyarlılığını gösteren anyonik polielektrolittir (3). Bu özellik sayesinde, CMC bazlı hidrojel taşıyıcıları biyomedikal uygulamalarda daha fazla ilgi duyulmaktadır(4-5). CMC özellikleri, şartnamelerde detaylı olarak açıklanmış ve ilaç molekülleri ile etkileşimin kapsamı ve çeşitliliği net olarak belirtilmiştir (6). CMC; metoprolol (7), losartan (8) ve ibuprofen (9) gibi ilaçlarda kullanılmaktadır. Üst ince bağırsak kanalında, enzimatik atak ve midenin şiddetli yüksek asitliği nedeniyle, vücutta bağışıklık sistemi devreye girer. Yani bu sakızı tükettiğinizde bir karın ağrısıyla karşı karşıya kalıyorsanız, bilin ki sebebinin CMC olma ihtimali yüksektir.
Renklendirici: Titanyum Dioksit (E171) Nedir? Neden Kullanılır?
Gıdaların rengini ve parlaklığını arttırmak için kullanılan E171, doğal olarak oluşan Ilmenit minerallinden ekstrakte edilir. E171 kodlu titanyum dioksit isimli katkı maddesi ile ilgili 2016 yılında yapılan bir çalışmada; ilk defa in vivo olarak titanyum dioksitin bağırsak tarafından emildiğini ve kan dolaşımına geçtiği gösterilmiştir. Bunun dışında araştırmacılar, hayvanların karaciğerlerinde titanyum dioksit parçacıklarına rastladıklarını da belirtmişlerdir. Ayrıca, maruz titanyum dioksite maruz kalan hayvanların %40’ında, kolon içinde preneoplastik lezyonların tetiklediğini bildirmiştir. Tüm bu bilgilere bakarak, doz veya zamana bağlı olarak kanser oluşumuna net olarak katkı sağladığını belirtmemizde bir sakınca yok gibi görünüyor. Ayrıca kanserojen bir katkı maddesi olduğu için Almanya’da kullanımı yasaklanmıştır.
Renklendirici: Brilliant blue FCF (E133) Nedir? Neden Kullanılır?
Üründe renklendirici olarak kullanılan E133; genelde mandıra ürünleri, tatlılar ve içeceklerde kullanılan, aslında sentetik bir kömür katranıdır. Ya da bir başka deyişle; kozmetik ürünleri, diyet takviyeleri olarak satılan ürünler, ilaçlar ve işlenmiş gıdalarda esas olarak mavi bir renklendirici olarak kullanılan sentetik bir organik bileşiktir. Yani bitkisel veya hayvansal kaynaklı, alkolle muamele edilmiş veya edilmemiş olduğu belli olmayan, dini açıdan şüphe ile yaklaşılması gereken bir katkı maddesidir. Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi (EFSA), bazı nüfus gruplarının E133 kodlu Brilliant blue FCF adlı katkı maddesine çok fazla maruz kalma riskinin orta derecede olduğunu belirlemiş ve özellikle 1-9 yaş grubu için uyarılarda bulunmuştur. Yani çocukların tüketmesi önerilmiyor.
- Çin’de gıda üretimi ve işlenmesi sırasında parlak mavi FCF’nin kötüye kullanılmasıyla ilgili birkaç vaka bildirilmiştir (11)
- Çin’de 2019 yılında yapılan bir çalışmada; gıdada Brilliant blue FCF kullanımı için, mevcut ulusal gıda güvenliği standardının sıkı bir şekilde uygulanmasının Çinli tüketiciler için yeterli koruma sağladığını göstermiştir. Bu gıda boyası, kolayca kötüye kullanılabilecek yapay renklerden biridir. Dolayısıyla, gıdaların üretimi ve işlenmesinde mevcut ulusal gıda güvenliği standartlarına uyulması gerekliliği şiddetle tavsiye edilmektedir (12).
Almanya, Avusturya, Belçika, Fransa, İsveç, İsviçre ve Norveç’te yasaklanan Brilliant blue FCF gıda katkı maddesi, ülker oneo dopdolu adlı ürün içerisinde ne kadar kullanıldığına dair herhangi bir bilgi bulunmuyor. Siz değerli okuyucularımızı, ürüne endişe ve dikkatle yaklaşmanız gerektiği konusunda uyarmak bir diyetisyen olarak tavsiyemdir.
Ülker Oneo Dopdolu adlı ürün içerisinde kullanılan katkı maddeleriyle ilgili son olarak, katkı maddelerinin gıda sanayisinde kullanımlarının belirli dozlarının mevcut olduğunu belirtmekte fayda var. Bu dozlara ne kadar riayet edildiği denetim mekanizmaları tarafından denetlenmeli ve toplum ile paylaşılmasının doğru olacağı kanaatindeyim. Aksi takdirde birçok sağlık problemi ile karşı karşıya kalacağımız, kaçınılmaz bir gerçektir.
Ülker Oneo Dopdolu İçerisinde Allerjen Maddeler Var Mı?
Tabii ki de var. Kutu üzerinde ayçiçek lesitinin yer aldığı ve fenilalanin kaynağı içerdiği belirtilmiştir. Bunun dışında ise, aşırı tüketiminin laksatif etki oluşturabileceği de küçücük yazılarla dipnot olarak kutu üzerinde yer almaktadır. Özellikle fenilketonüri hastalarının tüketmesinin çok sakıncalı olduğunu belirtmeliyim.
İçindekiler
📌Tatlandırıcılar (ksilitol, mannitol, maltitol, sorbitol, maltitol şurubu, aspartam, asesülfam-K),
📌Sakız mayası,
📌Aroma vericiler,
📌Kıvam arttırıcı (akasya gamı),
📌Renklendiriciler (titanyum dioksit, brilliant blue FCF),
📌Emülgatör (ayçiçek lesitini),
📌Parlatıcı (karnauba mumu).
Dolgu (%7):
📌Tatlandırcı (maltitol şurubu),
📌Nem verici (gliserol),
📌Aroma vericiler,
📌Kıvam arttırıcı (sodyum karboksimetil selüloz),
📌Renklendirici (brilliant blue FCF).
Not: İçindekiler bölümü ürünün paketi üzerinde yer alan bilgiler ile elde edilmiştir.
Enerji ve Besin Öğeleri (76 g)
Enerji (kalori) | 121.6 |
Yağ (gram) | 0 |
Doymuş Yağ (gram) | 0 |
Doymamış Yağ (gram) | 0 |
Karbonhidrat (gram) | 50.9 |
Şekerler (gram) | 0 |
Lif (gram) | 0 |
Protein (gram) | 0 |
Tuz (gram) | 0 |
Not: Enerji ve Besin Değeri bölümü ürünün paketi üzerinde yer alan bilgiler ile elde edilmiştir.
(2) W. Oppermann, Superabsorbent materials based on cellulose, Papier 49(12) (1995) 765-769.
(3) R. Barbucci, A. Magnani, M. Consumi, Swelling behavior of carboxymethylcellulose hydrogels in relation to cross-linking, pH, and charge density, Macromolecules 33(20) (2000) 7475-7480.
(4) B. Fei, R.A. Wach, H. Mitomo, F. Yoshii, T. Kume, Hydrogel of biodegradable cellulose derivatives. I. Radiation‐induced crosslinking of CMC, Journal of Applied Polymer Science 78(2) (2000) 278-283.
(5) R.A. Wach, H. Mitomo, F. Yoshii, T. Kume, Hydrogel of biodegradable cellulose derivatives. II. Effect of some factors on radiation‐induced crosslinking of CMC, Journal of Applied Polymer Science 81(12) (2001) 3030-3037.
(6) Y. Bao, J. Ma, N. Li, Synthesis and swelling behaviors of sodium carboxymethyl cellulose-g-poly (AA-co-AM-co-AMPS)/MMT superabsorbent hydrogel, Carbohydrate Polymers 84(1) (2011) 76-82.
(7) J. Varshosaz, N. Tavakoli, S.A. Eram, Use of natural gums and cellulose derivatives in production of sustained release metoprolol tablets, Drug delivery 13(2) (2006) 113-119.
(8) R.-N. Chen, H.-O. Ho, C.-Y. Yu, M.-T. Sheu, Development of swelling/floating gastroretentive drug delivery system based on a combination of hydroxyethyl cellulose and sodium carboxymethyl cellulose for Losartan and its clinical relevance in healthy volunteers with CYP2C9 polymorphism, European Journal of Pharmaceutical Sciences 39(1-3) (2010) 82-89.
(9) G.M. Khan, J.B. Zhu, Ibuprofen release kinetics from controlled-release tablets granulated with aqueous polymeric dispersion of ethylcellulose II: Influence of several parameters and coexcipients, Journal of controlled release 56(1-3) (1998) 127-134.
(11) Li Qiaoling, Tian Jing. Safety Evaluation and Solutions of Food Synthetic Pigments. Food Industry, 2017; 38, 268-71. (In Chinese)
(10) Sarah Bettini, Elisa Boutet-Robinet, Christel Cartier, Christine Coméra, Eric Gaultier, Jacques Dupuy, Nathalie Naud, Sylviane Taché, Patrick Grysan, Solenn Reguer,Nathalie Thieriet, Matthieu Réfrégiers, Dominique Thiaudière, Jean-Pierre Cravedi, Marie Carrière, Jean-Nicolas Audinot, Fabrice H. Pierre, Laurence Guzylack-Piriou & Eric Houdeau Food-grade TiO2 impairs intestinal and systemic immune homeostasis, initiates preneoplastic lesions and promotes aberrant crypt development in the rat colon, Scientific Reports, 7:40373, DOI: 10.1038/srep40373
(12) WANG, H. L., DING, H., CAO, P., ZHANG, J. B., WU, D., & TIAN, J. (2019). Theoretical Risk Assessment of Dietary Exposure to Brilliant Blue FCF in Chinese Population. Biomed Environ Sci, 126-129.