Besinin Adı
Türkçe: Bira
İngilizce: Beer
Latince: Cervisia
Vatanı ve İklimi:
Tam olarak ortaya çıkış yeri bilinmemektedir. M.Ö. 4 bin yıllarında bazı tarım ürünlerinin üretilip, gıda veya içecek imal edildiğini gösteren veriler mevcuttur. Bunlardan biri de biradır. İlk bulgular; M.Ö. 3500 yıllarında İran’da, arpa fermantasyonuyla içecek üretildiğini göstermektedir. Anadolu’da ilk olarak Malatya iline yakın olan İmamoğlu Höyüğü’nde bulunan bir çanak parçasında bira içen adamlar resmedilmiştir. En eski bira üreten uygarlıklar arasında; Mısırlılar, Babiller, Sümerler ve Hititler yer almaktadır.
Özellikleri:
İçildikten sonra ağızda tat bırakmaktadır. Bu acılığı içinde bulunan izohumolon sağlar. Bazı psikolojik ve sosyolojik nedenlerden dolayı bireyler, biranın verdiği acı tadı sevmektedir. Bira ve kahve bağımlılığının bu içeceklerin acılık içeriğinden kaynaklandığı düşünülmektedir.
İçerisinde: su, arpa maltı, şerbetçiotu, bira mayası ve CO2 bulunur. Arpa, şerbetçi otu ile mayalandırılır ve %5 alkol içerir.
Faydaları ve/veya Zararları:
Alkol tüketimi; tüketilen miktara, yaşam tarzına, biyokimyasal bulgulara, fiziksel özelliklere, kişinin yaşına göre yararlı veya zararlı olarak sınıflandırılabilir.
- Yapılan bir araştırmada; aşırı alkol tüketiminin erkeklerde mortalite riskini 2 kat arttırdığı öngörülmüştür. Yine aşırı tüketimi diyabet riskini arttırma eğilimi göstermektedir. Fakat ılımlı alkol tüketiminin; diyabet, koroner kalp hastalıkları ve metabolik sendrom gelişmesiyle ilişkili bulunmamıştır.
Devamlı kullanımının 60’tan fazla hastalığa neden olduğu bilinmektedir. Koroner kalp hastalıkları, karaciğer ve özofagus kanseri, inme, zehirlenme ve epilepsi bunlardan birkaçıdır. Aynı zamanda kan basıncı, HDL ve LDL kolesterolü, kan pıhtılaşma faktörü üzerinde birçok etkisi vardır. Bu da koroner kalp hastalıkları habercisidir. Her çeşit alkol içeren içeceğin aşırı tüketilmesi, başta vitaminler olmak üzere, çeşitli besin ögesi yetersizliklerine yol açabilmektedir. Karışım veya sade halde aşırı alkol tüketmek; vücutta elektrolit-sıvı dengesinin bozulmasına ve bununla birlikte ciddi dehidratasyona sebep olmaktadır.
Bilgilendirme:
Alkollü içeceklerin enerji içeriği yüksektir. Şekerle tatlandırılan alkollü içecekler dahil, günlük diyette alınan alkollü içecekler, vücut ağırlığının artışına (obeziteye, kiloluluğa) sebep olmaktadır. Amerika’da her yıl 79.000 kişi aşırı alkol tüketiminden ölüyor. Ilımlı alkol tüketimi yani vücuda alınabilecek maksimum alkol miktarı: kadınlarda 1 birim erkeklerde ise 2 birimdir.
İçerisinde biraya aroma kazandıran biyojen aminler bulunur: histamin, tiamin, kadevrin ve putresin vb. Bu maddelerin; serotonin salgılayıcı, uyku düzenleyici, hücresel büyüme ve farklılaşmayı tetikleyici, adrenalin ve noradrenalin miktarını arttırıcı gibi etkileri bulunmaktadır. Aşırı bira yani alkol tüketiminde alerjen reaksiyonlar, zehirlenme, sinir uçlarında harabiyet, solunum yetmezliği ve kanser gibi hastalıklar görülebilmektedir.
Şerbetçi otunun çiçekleri kurutulup dövülünce, lupulin isimli madde ortaya çıkar. Antibakteriyel ve acılık sağlayan bir maddedir. Biradaki acılığın sebeplerinden biri de budur.
Bira yapımında maya olarak, Saccharomyces cerevisiae kullanılır. Ayrıca antbiyotiğin sebep olduğu ishali kesmede de kullanılır.
100 gram Bira’nın besin değerleri:
| CHO (g) | Na (mg) | I | Vit. A (µg) |
| 3,1 | 4 | 1 | 0 |
| Protein (g) | K (mg) | F (µg) | Vit. C (mg) |
| 0,5 | 55 | 1 | 0 |
| Yağ (g) | P (mg) | Fe (mg) | Vit. B³ (mg) |
| 0 | 32 | 0 | 0,8 |
| Kalori (kkal) | Ca (mg) | Mg (mg) | Lif (g) |
| 42,3 | 4 | 10 | 0 |
Bakanlığı, TC Sağlık. Türkiye Beslenme Rehberi (TÜBER). Sağlık Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2015.
Ercan, S. Ş., Soysal, Ç., & Bozkurt, H. Gıdalarda Bulunan Biyojen Aminlerin İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri. Adıyaman Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(2), 534-550.
Guinard, J. X., Zoumas-Morse, C., Dietz, J., Goldberg, S., Holz, M., Heck, E., & Amoros, A. (1996). Does Consumption of Beer, Alcohol, and Bitter Substances Affect Bitterness Perception?. Physiology & Behavior, 59(4-5), 625-631.
Güloğlu, G. (2014). Biranın doğuşu ile Anadolu kültür tarihindeki yeri ve önemi (Master’s thesis, Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
Keil, U., Chambless, L. E., Döring, A., Filipiak, B., & Stieber, J. (1997). The Relation of Alcohol İntake to Coronary Heart Disease and All-Cause Mortality in a Beer-Drinking Population. Epidemiology, 150-156.
Onat, A., Hergenç, G., Küçükdurmaz, Z., Uğur, M., Kaya, Z., Can, G., & Yüksel, H. (2009). Moderate and Heavy Alcohol Consumption Among Turks: Long-Term İmpact on Mortality and Cardiometabolic Risk. Turk Kardiyol Dern Ars, 37(2), 83-90
Rolfe, R. D. (2000). The Role of Probiotic Cultures in The Control of Gastrointestinal Health. The Journal of Nutrition, 130(2), 396S-402S.
Room, R., Babor, T., & Rehm, J. (2005). Alcohol And Public Health. The Lancet, 365(9458), 519-530.
USDA and US Department of Health and Human Services. (2010). Dietary Guidelines For Americans, 2010. DC.
