İşçilerin Beslenmesinde Bilinmesi Gerekenler

Beslenme, yaşayan her canlı için elzem bir faaliyet olup, besin öğelerinin; yaşamsal fonksiyonlar için gerekli enerjinin üretilmesi, büyüme ve gelişmenin yanı sıra, açlık duygusunun giderilmesi amacı ile canlı organizmalar tarafından tüketilmesidir. Yeterli beslenme ise; yaşa, cinsiyete, iş performansına, fizyolojik duruma bağlı olarak, ihtiyaç duyulan enerji gereksiniminin karşılanmasıdır. Daha da detaylandıracak olursak, beslenmenin sadece her şeyi tüketmek olmadığı, dengeli beslenmek gerektiği sonucuna bilim vasıtasıyla ulaşmaktayız. Dengeli beslenme; kişinin ihtiyaç duyduğu enerjinin, uygun bileşimden yani uygun besin öğelerinden sağlayarak yaşamını devam ettirmesidir, diyebiliriz.

İşçiye gelince, 4857 sayılı İş Kanununa göre işçi; ülkemizde işçi haklarının ve yükümlülüklerinin düzenlendiği temel kanun olan, 4857 sayılı İş Kanunu 2. maddesine göre işçi, bir iş sözleşmesine dayanarak çalışan gerçek kişidir. “Hayat ne bir bayram ne bir yas günüdür, hayat iş günüdür.” demiş Horatio Nelson. İnsanlığın varlığından bu yana, yaşamı devam ettirmek ya da bir amaç uğruna ayakta kalabilmek için emek harcayan, kişilerin, babalarımızın, annelerimizin beslenmesine değinmeden geçmek, büyük bir eksiklik olacaktır. Dolayısıyla, işçi bireylere kısa kısa notlardan oluşan, püf noktaları paylaşalım istedim.

İşçilerde yeterli ve dengeli beslenme; işçilerin verimini, sağlığını ve iş başarısını güçlendirmektedir. İş kazaları ve işe devamsızlığı azaltmaktadır. Kişisel bir farklılık olmadığı sürece, günlük alınan toplam enerjinin %55- 60’ı karbonhidratlardan olmalıyken, %12-15’i proteinden ve geri kalan %25-30’u ise yağlardan sağlanmalıdır.

Aktivite Düzeylerine Göre İşlerin Sınıflandırılması

• Hafif aktiviteli işler: Oturarak yapılan işler, büro, avukatlık, doktor, muhasebe, öğretmen, mühendis.
• Orta aktiviteli işler: Hafif sanayi işleri, terzi, elektrikçi, tekstil sektörü, gıda üretim alanı, montaj, marangoz, mobilya üretimi, kanalların işçiliği, matbaacılar, fırıncılık, bazı ev işleri, öğrencilik, gemicilik ve tütün işçileri.
• Orta-ağır arası aktiviteli işler: Tarım işçileri, mevsim işçileri, sıva işçileri, yük taşıyıcıları, çiftçiler, kauçuk ve lastik işçileri, deri sanayi işçileri, elektrik ve kimya endüstrisi, orman ve maden ocağı işçileri, demir ve çelik işçileri.
• Ağır aktiviteli işler: Tarım işçilerinin bir kısmı, yüksek ısılı fırın işçileri, maden işçileri, orman işçileri, inşaat ve yol işçileri, ağır yük taşıyan işçiler, ağaç kesme işçileri, demir işçiler ve tomruk işçileri.

İş Aktivitesine Göre Günlük Alınması Gereken Enerji Miktarları

Çalışanların antropometrik (kilo, boy) ölçümlerine ve yaşlarına göre değişen enerji gereksinimleri, ortalama değerlere göre hesaplanmıştır.

• Kadın Çalışanlar: Hafif aktiviteli işlerde çalışan kadınlar ortalama 2100 kkal/gün, orta aktiviteli işlerde çalışanlar 2300 kkal/gün, ağır aktiviteli işlerde çalışanlar ise 2600 kkal/gün enerji almaları gerekmektedir.
• Erkek Çalışanlar: Hafif aktiviteli işlerde çalışan erkekler ortalama 2500kkal/gün, orta aktiviteli işlerde çalışanlar 3000 kkal/gün, orta-ağır aktiviteli işlerde çalışanlar 3500 kkal/gün, ağır aktiviteli işlerde çalışanlar ise 4000 kkal/gün enerji almaları ön görülmektedir.

Verilen ortalama değerler; kişiden kişiye değişmekle birlikte, yapılan iş içerisindeki pozisyonlara göre de değişebilmektedir. Örneğin; makina başında bekleyen makinist ile, o makinaya malzeme taşıyan beden işçisi, fabrika işçisi olarak geçse de, kaybedilen ve gereksinim duyulan enerji aynı değildir. Dolayısıyla, beslenme planı hazırlanırken; işin uzmanları olan diyetisyenlere başvurmak, yapılan işe, kaybedilen enerjiye ve kişisel durumlara göre beslenme programı hazırlanmasını talep etmek, sağlıklı bir yaşam için oldukça önem arz etmektedir. Unutmayın, bedenimiz uzun yıllar boyu bize eşlik edecek ve değişmeme garantisi olan tek yarenimiz ve varlığımızdır. Ona iyi bakmak, boynumuzun borcudur!

Kolay gelsin.