Besinin Adı
Türkçe: Mandalina
İngilizce: Mandarin
Latince: Citrus reticulata
Mandalina (Citrus reticulata), turunçgiller (Rutaceae) familyasına ait meyve türlerinden biridir.
Vatanı ve İklimi:
Mandalinanın anavatanı Güneydoğu Asya ülkeleridir. Tüm tropikal iklim bölgeleri doğal olarak yetişebileceği bölgelerdir ve subtropikal iklime sahip Akdeniz iklim bölgesinde de bahçenin sulanması şartıyla yetiştirilebilmektedir. Turunçgillerin yetişebilmesi için olması gereken ısı değeri, ülkemizin Akdeniz kıyılarında, Ege kıyılarında, Güney Marmara kıyılarında ve kısmen de Doğu ve Batı Karadeniz kıyılarının bazı bölgelerinde bulunur. 12-13 derece sıcaklıklar arasında gelişmeye başlayan mandalina ağaçları, 25-31 derece sıcaklığa yaklaştığında hızlı bir şekilde gelişirler ve 37-39 derece sıcaklıkta gelişmesi yavaşlar ve duraklar.
Bitkisel Özellikleri:
Satsuma (Owari), Klemantine, Okitsu Wase, Clausellina, Marisol, Fremont, Nova, Robinson, Lee, Fairchild, Minneola, Fortune, Planellina, Nour, Yerli, Kinnow, Ankor (Enchor), Ortanik, Kara, Dancy, Gold Nugget, Pixie, Ponkan, Willowleaf, Daisy, Changsha olmak üzere 26 çeşidi bulunmaktadır.
Ülkemize20.yüzyılın başlarında geldiği düşünülen yerli mandalinanın kabuğu hafif pürüzlüdür ve rengi sarı-portakal rengindedir. Kabuğun üst tarafında, sap kısmının etrafında oluklar bulunmaktadır. Kabuk ve meyve eti birbirine hafifçe bağlıdır. Meyvelerin şekli basık ve yuvarlaktır. Mandalina; kendine özgü aroması olan, sarı-portakal rengi özelliğini taşıyan, oldukça lezzetli ve yüksek kalitesi olan bir meyvedir.
Faydaları ve/veya Zararları:
Turunçgiller diyetin iyi bir antioksidan kaynağı olmalarıyla öne çıkmaktadır. Son yıllarda turunçgillerin antioksidan aktivitesi ve çeşitli kronik-dejeneratif hastalıkların tedavisindeki etkisi dikkat çekmektedir. Meyvelere C vitamini içeriği açısından bakıldığında, askorbik asit oranı en yüksek olanlardan biri de mandalinadır.
Bilgilendirme:
Japonya’da yapılan farklı iki araştırma mandalina yiyen kişilerde kansere yakalanma riskinin azaldığını göstermiştir. Düzenli turunçgil tüketimi olan 1073 kişiyle yapılan bir araştırmada mandalinanın, içeriğinde bulunan “karoten” maddesi sayesinde karaciğer hastalıkları, damar sertliği ve şeker hastalığı riskini azalttığını ortaya çıkarılmıştır. Olgun mandalinanın 9 çeşidi Geleneksel Çin tıbbındaki potansiyel kullanımı veya nutrasötik materyal olarak toplanmış ve değerlendirilmiştir. Çin’de yetişen 9 çeşit olgun mandalinanın biyoaktif bileşikleri ve antioksidan kapasitesi incelenmiştir. 9 çeşitte en çok bulunan fonksiyonel grubun hesperidin ve naruritin olduğu ortaya çıkmıştır.
100 gram Mandalina’nın besin değerleri:
| CHO (g) | Na (mg) | I | Vit. A (µg) |
| 10,1 | 1 | 0,8 | 18 |
| Protein (g) | K (mg) | F (µg) | Vit. C (mg) |
| 0,7 | 150 | 10 | 30 |
| Yağ (g) | P (mg) | Fe (mg) | Vit. B³ (mg) |
| 0,3 | 20 | 0,3 | 0,3 |
| Kalori (kkal) | Ca (mg) | Mg (mg) | Lif (g) |
| 50,2 | 33 | 11 | 1,7 |
Kubat, A., Özaslan, M., Karaduman, A., Karagöz, D., Kılıç, İ., (2013), “Vitamini Bakımından Zengin Sebze ve Meyvelerin Beyaz Kan Hücreleri Artışı Üzerine Etkilerinin Araştırılması”, AVKAE Dergisi, 3(1), 31-37
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI, (2008), MANDARİN YETİŞTİRİCİLİĞİ, MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ (MEGEP)
Ye, X-Q., Chen, J-C., Liu, D-H., Jiang, P., Shi, J., Xue, S., Wu, D., Xu, J-G., Kakuda, Y., (2010), “Identification of bioactive composition and antioxidant activity in young mandarin fruits”, Food Chemistry , 124, 1561-1566
Zou, Z., Xi, W., Hu, Y., Nie, C., Zhou, Z., (2016), “Antioxidant activity of Citrus fruits”, Food Chemistry, 196, 885-896
