Sağlığımız, en önemli hayat unsuruve desteğidir. Sağlıklı bir yaşama sahip olmak için dengeli beslenmek, düzenli egzersiz yapmak ve beden sağlının korunması gerekmektedir.
Beslenme, Sağlık ve İlaç Kullanımı
Beslenme; büyüme ve gelişmenin sağlanması, yaşamın sürdürülmesi ve sağlığın korunup geliştirilmesi için gerekli gıdaların tüketilmesidir.
- Dünya Sağlık Örgütü, yetersiz beslenme ile ilgili sürecin; yaşam döngüsü içinde, doğumdan önce başlayıp, ölüme dek devam ettiğini bildirmektedir.
Yetersiz ve dengesiz beslenmek, hayatın bütün dönemlerinde sağlık problemleri olarak karşımıza çıkmaktadır.
- Diyet faktörleri; koroner kalp hastalığı, belirli kanser türleri, inme, insüline bağımlı olmayan diabetes mellitus (diyabet) ve ateroskleroz da dahil olmak üzere, başlıca 10 ölüm sebebinin 5’i ile ilişkilidir.
Oluşan hastalıklar, tedaviyle birlikte ilaç kullanımını da beraberinde getirmektedir. İlaç kullanımı ve beslenme arasında önemli etkileşimlerin bulunmasına karşın, birçok bilim insanı çalışmalarında beslenme ve ilaç kullanımının önemine yer vermektedir.
İlaç – Gıda Etkileşimlerinin Önemi
Gıdalar; ilaçların vücuttaki emilimini, dağılımını, etki ve atılım mekanizmalarını ve metabolizmaya olan etkilerini değiştirebilmektedir.
- İlaç-gıda etkileşimleri sonucunda; ilaç etkilerinin artması ya da azalması, tedavide başarısızlık ya da toksisiteye neden olabilmektedir. (Örneğin; boş bir mideye alınmadığı zaman, anti hipertansif özellikteki kaptoprilin ilacının emilmesi önemli ölçüde azalır.) Bazı ilaçların iyileştirici etkisi, yemeklerden olumsuz etkilenebilmektedir.
Bu sorunlar, genellikle yetersiz beslenme (örneğin; protein yetersizliği) veya yavaşlamış metabolizmaya sahip olan yaşlı hastalarda ağırlaşmaktadır. Kısaca ilaç-gıda etkileşimleri, hastanede yatan hastalar arasındaki tedaviyi büyük ölçüde etkilemektedir.
Sağlık Bakanlığı Uyarıyor: ‘’Komşunun İlacını Kullanma!’’
- Dünya Sağlık Örgütü’nün tahminlerine göre, ilaçların %50′sinden fazlası uygun olmayan şekilde reçetelenmekte, temin edilmekte veya satılmaktadır.
‘’Tüm hastaların yaklaşık yarısı, ilaçlarını doğru şekilde kullanmamaktadır. Tüm dünyada olduğu gibi, ülkemizde de yanlış ve gereksiz ilaç kullanımı, halk sağlığını etkileyen ciddi bir sorundur. Akılcı olmayan ilaç kullanımı, hastaların tedaviye uyumunun azalmasına, ilaç etkileşimlerine, bazı ilaçlara karşı direnç gelişmesine, hastalıkların tekrarlamasına ya da uzamasına, advers (istenmeyen, yan) etki görülme sıklığının ve bununla birlikte tedavi maliyetlerinin artmasına neden olur.’’
Sağlık Bakanlığı Tarafından Belirlenen: “Akılcı İlaç Kullanımının 8 İlkesi”
- Doğru Hasta,
- Doğru İlaç,
- Doğru Doz,
- Doğru Yol,
- Doğru Zaman,
- Doğru Etki,
- Doğru Kayıt.
Sağlık Bakanlığının belirttiği ilkeler; ilaçların hazırlanması ve verilmesi, hasta güvenliği, ilaç güvenliği, akılcı ilaç kullanımı açısından temel oluşturmaktadır.
Sağlığın en önemli basamaklarından birini oluşturan, tüm eczacılarımızın 25 Eylül Dünya Eczacılık Günü‘nü kutluyoruz.
- İlaç sadece eczaneden alınır.
- Lütfen ilaç kullanırken komşunuzu değil, eczacı ve hekiminizi dinleyin.
- İlaçlarınızı alırken, kullandığınız başka ilaç veya bir şikayetiniz varsa, eczacınıza ve hekiminize söylemeyi ihmal etmeyin.
- İlaçlarınız belirlendikten sonra, diyetisyeninizin uyarılarını göz ardı etmeyin. İlaçlarınızın yediklerinizle etkileşime girebileceğini ve bu etkilerden; sadece diyetisyen desteği ile uzak durabileceğinizi unutmayın.
- Ağrı deyip geçmeyin! Ağrı bir savunma mekanizması, bir hastalığın habercisi olabilir. Evinizdeki ağrı kesicileri gelişigüzel kullanmayın!
- İlaçlarınızı aynen belirtildiği gibi, tam ve zamanında kullanın! İlacın, doğru kullanılmadığında tedavi edici özelliğini kaybedebileceğini aklınızdan çıkartmayın!
- İnternetten veya eczane dışından ilaç almaya kalkmayın, sağlığınızla oynamayın! Nerede, hangi koşullarda üretildiğini, içinde ne olduğunu hiçbir zaman bilemezsiniz!
[bs-quote quote=”Sevgili hastalar;
İlaç sadece reçeteyle, eczaneden ve eczacı danışmanlığında alınır.
Eczacınız bu hizmeti size vermek için eczanesinde, sizleri beklemektedir.
Eczacınıza danışın, sağlığınızdan olmayın!
İlaç kullanımından önce, eczacı veya hekiminize danışın.
Bilinçsiz ilaç tüketimini önleyin, sağlığınızı koruyun.
” style=”default” align=”center” author_name=”T.C. Sağlık Bakanlığı” author_avatar=”https://www.birbes.com/wp-content/uploads/2018/09/saglik-bakanligi-logo.jpg”][/bs-quote]
Mohammad Abbasi Nazari, a. J. (2011). The Role of Clinical Pharmacists in Educating Nurses to Reduce Drug-Food Interactions (Absorption Phase) in Hospitalized Patients. Iranian Journal Of Pharmaceutical Research.
Nutr., J. A. (tarih yok). Interrelationships of food, nutrition, diet and health: the National Association of State Universities and Land Grant Colleges White Paper. Department of Food Science and Human Nutrition, Iowa State University, Ames, USA.
Üniversitesi, S. B.-A. (2017). AKILCI İLAÇ KULLANIMININ ÖNEMİ VE HASTALARIN BİLİNÇLENDİRİLMESİ. AİBÜ İzzet Baysal Eğitim ve Araştırma Hastanesi Sağlık Bakanlığı.
