25 Eylül Dünya Eczacılık Günü

Sağlığımız, en önemli hayat unsuruve desteğidir. Sağlıklı bir yaşama sahip olmak için dengeli beslenmek, düzenli egzersiz yapmak ve beden sağlının korunması gerekmektedir.

Beslenme; büyüme ve gelişmenin sağlanması, yaşamın sürdürülmesi ve sağlığın korunup geliştirilmesi için gerekli gıdaların tüketilmesidir.

• Dünya Sağlık Örgütü, yetersiz beslenme ile ilgili sürecin; yaşam döngüsü içinde, doğumdan önce başlayıp, ölüme dek devam ettiğini bildirmektedir.

Yetersiz ve dengesiz beslenmek, hayatın bütün dönemlerinde sağlık problemleri olarak karşımıza çıkmaktadır.

• Diyet faktörleri; koroner kalp hastalığı, belirli kanser türleri, inme, insüline bağımlı olmayan diabetes mellitus (diyabet) ve ateroskleroz da dahil olmak üzere, başlıca 10 ölüm sebebinin 5’i ile ilişkilidir.

Oluşan hastalıklar, tedaviyle birlikte ilaç kullanımını da beraberinde getirmektedir. İlaç kullanımı ve beslenme arasında önemli etkileşimlerin bulunmasına karşın, birçok bilim insanı çalışmalarında beslenme ve ilaç kullanımının önemine yer vermektedir.

Gıdalar; ilaçların vücuttaki emilimini, dağılımını, etki ve atılım mekanizmalarını ve metabolizmaya olan etkilerini değiştirebilmektedir.

• İlaç-gıda etkileşimleri sonucunda; ilaç etkilerinin artması ya da azalması, tedavide başarısızlık ya da toksisiteye neden olabilmektedir. (Örneğin; boş bir mideye alınmadığı zaman, anti hipertansif özellikteki kaptoprilin ilacının emilmesi önemli ölçüde azalır.) Bazı ilaçların iyileştirici etkisi, yemeklerden olumsuz etkilenebilmektedir.

Bu sorunlar, genellikle yetersiz beslenme (örneğin; protein yetersizliği) veya yavaşlamış metabolizmaya sahip olan yaşlı hastalarda ağırlaşmaktadır. Kısaca ilaç-gıda etkileşimleri, hastanede yatan hastalar arasındaki tedaviyi büyük ölçüde etkilemektedir.

• Dünya Sağlık Örgütü’nün tahminlerine göre, ilaçların %50′sinden fazlası uygun olmayan şekilde reçetelenmekte, temin edilmekte veya satılmaktadır.

‘’Tüm hastaların yaklaşık yarısı, ilaçlarını doğru şekilde kullanmamaktadır. Tüm dünyada olduğu gibi, ülkemizde de yanlış ve gereksiz ilaç kullanımı, halk sağlığını etkileyen ciddi bir sorundur. Akılcı olmayan ilaç kullanımı, hastaların tedaviye uyumunun azalmasına, ilaç etkileşimlerine, bazı ilaçlara karşı direnç gelişmesine, hastalıkların tekrarlamasına ya da uzamasına, advers (istenmeyen, yan) etki görülme sıklığının ve bununla birlikte tedavi maliyetlerinin artmasına neden olur.’’

• Doğru Hasta,
• Doğru İlaç,
• Doğru Doz,
• Doğru Yol,
• Doğru Zaman,
• Doğru Etki,
• Doğru Kayıt.

Sağlık Bakanlığının belirttiği ilkeler; ilaçların hazırlanması ve verilmesi, hasta güvenliği, ilaç güvenliği, akılcı ilaç kullanımı açısından temel oluşturmaktadır.

• İlaç sadece eczaneden alınır.
• Lütfen ilaç kullanırken komşunuzu değil, eczacı ve hekiminizi dinleyin.
• İlaçlarınızı alırken, kullandığınız başka ilaç veya bir şikayetiniz varsa, eczacınıza ve hekiminize söylemeyi ihmal etmeyin.
• İlaçlarınız belirlendikten sonra, diyetisyeninizin uyarılarını göz ardı etmeyin. İlaçlarınızın yediklerinizle etkileşime girebileceğini ve bu etkilerden; sadece diyetisyen desteği ile uzak durabileceğinizi unutmayın.
• Ağrı deyip geçmeyin! Ağrı bir savunma mekanizması, bir hastalığın habercisi olabilir. Evinizdeki ağrı kesicileri gelişigüzel kullanmayın!
• İlaçlarınızı aynen belirtildiği gibi, tam ve zamanında kullanın! İlacın, doğru kullanılmadığında tedavi edici özelliğini kaybedebileceğini aklınızdan çıkartmayın!
• İnternetten veya eczane dışından ilaç almaya kalkmayın, sağlığınızla oynamayın! Nerede, hangi koşullarda üretildiğini, içinde ne olduğunu hiçbir zaman bilemezsiniz!