Çocuk Ve Adölesanlarda Obezite Görülme Nedenleri Nelerdir? Obez Çocukları İleride Ne Bekliyor?

Çocuk ve Adölesanlarda Obezite Görülmesi

Çocukluk çağındaki obezite son 30 yılda 3 kattan fazla artmıştır. 6 ve 11 yaşlar arasındaki obezite sıklığı 1980’de %6,5’a, 2008’de ise %19,6’ya yükselmiştir. 12 ve 19 yaşlar arasındaki ergenler arasında ise %5’ten %19,1’e çıktığı bildirilmiştir.

Obezite genel olarak, kalori dengesizliği (tüketilen kalorinin fazla olmasına karşın harcanan kalorinin az olması) sonucu oluşmasına rağmen; genetik, davranışsal ve çevresel faktörlerden de etkilenir. Çocukluk çağındaki obezite, hem kısa vadeli ve hem uzun vadeli komplikasyonlara neden olabilmektedir. Bunlar;

Çocuklarda obeziteye neden olan en önemli etmenlerden biri çevresel faktörlerdir. Ev, çocuk bakımı, okul ve toplum ortamları, çocukların yiyecek alımı ve fiziksel aktivite ile ilgili davranışlarını etkileyebildiği bildirilmiştir.  Bu faktörler;

Ebeveyn-çocuk etkileşimleri ve ev ortamı, çocukların ve gençlerin kalori alımı ve fiziksel aktivite ile ilgili davranışlarını etkileyebilir. Ebeveynler, kendilerine benzer davranış gösterebilecek çocukları için rol model konumundadır.

Beş yaşın altındaki ve anneleri çalışan çocukların neredeyse %80’i, haftada ortalama 40 saat çocuk bakımındadır. Çocuk bakım sağlayıcıları, çocukların önemli gelişim dönemlerinde ebeveynlerle birlikte sorumlulukları paylaşır. Yani çocuk bakımı, sağlıklı beslenme ve fiziksel aktivite alışkanlıklarının geliştirildiği bir ortam olabilmektedir.

5-17 yaşları arasındaki gençlerin çoğunluğu okullara kayıtlı olduğundan ve çocukların her gün okulda geçirdikleri zaman nedeniyle; okullar, çocuklara ve gençlere sağlıklı beslenme ve fiziksel aktivite davranışlarını benimsemeyi öğretmek için ideal bir ortam sunmaktadır.

Topluluklar içindeki yerleşik çevre; fiziksel aktiviteye katılımı, uygun fiyatlı ve sağlıklı yiyeceklere erişimi kısıtlayabilmektedir. Örneğin; kaldırım eksikliği, güvenli bisiklet parkurlarının olmayışı, çocukların yürüyüş yapmaktan veya bisiklete binmekten ve fiziksel aktiviteye katılmaktan caydırabilir. Ek olarak, mahalle gıda pazarlarındaki uygun fiyatlı, sağlıklı gıda seçeneklerine erişim eksikliği sağlıklı gıda satın almanın önündeki engel olabilir.

Çocuk ve Adölesanlarda Obezitenin Psikososyal Sonuçları

Obez çocuklar sağlık problemleri açısından risk altında olmasının yanında, psikososyal açıdan da risk altındadır. Obez çocuklar ve adölesanlar, erken ve sistematik sosyal ayrımcılığın hedefidir. Sosyal damgalanmanın psikolojik stresi, akademik ve sosyal işleyişini engelleyebileceği ve yetişkinlikte devam eden düşük özgüvene neden olabileceği bildirilmiştir. Bu sosyal damgalanma ve ayrımcılıkta, obez kızlar obez erkeklere oranla daha fazla risk altındadır. Ayrıca obez ergenler, obez olmayan ergenlere kıyasla depresyona daha yatkın ve daha fazla depresyon semptomlarına sahiptir. Bunun yanı sıra, depresyonun kendisinin de anormal yeme ve egzersiz sonucu obeziteye neden olabileceği unutulmamalıdır. Diğer bir psikososyal sonuç ise yaşam kalitesidir.

Sağlıklı beslenme ve fiziksel aktivite dahil olmak üzere, sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıklarının; çocuk ve adölesanlarda obez olma ve buna bağlı hastalıkların gelişme riskini azaltabildiği bilinmektedir.

Bazı önlemler ve tavsiyeler;


C Ogden, MD Carroll, LR Curtin, MM Lamb. (2010). Childhood Obesity Facts & Statistics.
Daniels, S. (2009). Complications of obesity in children and adolescents. International Journal of Obesity (2009) , 33, S60–S65 .
T. Lobstein, L. Baur, R. Uauy. (2004). Obesity in children and young people: a crisis in public health. obesity reviews (2004) 5 (Suppl. 1) , 4–85.


Exit mobile version