Latince ismi diabetes insipidus olup, aşırı miktarda konsantre olmamış idrar atımı ile karakterize bir rahatsızlıktır. Hastalığın, genellikle hipofiz bezindeki bir tahribat veya lezyon sebebi ile, hipofiz bezinden salınan vazopresin (ADH) hormonunun salınamamasından kaynaklanabileceği düşünülmektedir.
Vazopresin, böbreklerden suyun geri emilim mekanizmasında görevli bir hormondur. Şekersiz şeker hastalığı gözlenen hastalarda, vazopresin hormonu işlevini yerine getiremediğinden, su geri emilemez ve idrarla atılımı gözlenir. Bu hastalık, genellikle çocuklar ve genç yetişkinlerde gözlenmektedir.
Şeker hastalığına benzer belirtilere sahip olmasından dolayı ‘şekersiz şeker hastalığı’ diye adlandırılan bu hastalığın belirtileri;
- Aşırı miktarda ve konsantre olmayan idrar yapımı
- Rahatsız edici biçimde ağız kuruluğu ve su içme isteği
- Cilt kuruluğu
- Çocuklarda büyüme geriliği olarak sayılabilir.
Normal bir insan günde 1-3 litre arasında su tüketirken, diabetes insipidus’lu hastalarda, günde 15-20 litreye kadar su tüketimi görülebilmektedir. Bu denli yüksek su tüketiminin sonucunda da idrar çıkışı artmakta, vücutta su tutulamadığından sürekli olarak ağız kuruluğu da gözlenmektedir.
Aşırı susayan ve çok sık idrara çıkan kişilerin gerekli fizik muayenesi ve laboratuvar testlerinin yapılması tanının koyulabilmesi için gereklidir.
Çok sık gözlenmeyen bir rahatsızlık olduğundan ve çoğu zaman hormon tedavisiyle kısa sürede hastanın vücut fonksiyonları stabil hale getirilebildiğinden henüz net bir beslenme programı belirlenememiştir. Fakat bu hastaların sıvı kaybının çok yüksek olması nedeniyle, diyetlerinde bol miktarda su ve sulu besinlerin tüketimi önerilebilir.
Mohamad Maghnie, P. G.-B. (2000). Central Diabetes Insipidus in Children And Young Adults. The New England Journal of Medicine , 998-1007.