Nerdeyse her beş kişiden birinde yaygın olarak görülen IBS;
- Nedir?
- Vücudumuzun hangi bölgesinde görülür?
- Neden görülür?
- Tedavisi nasıl şekillendirilmelidir?
- gibi birçok soru ile karşı karşıya kalıyoruz. Gelin birlikte tüm sorularınıza cevap olacak, kısa bir IBS yolculuğuna çıkalım 😉
IBS Nedir?
İrritable bağırsak sendromu (hassas bağırsak sendromu) olarak bilinen, dünyada her beş kişiden birinde görülen, aynı zamanda hayatımızın belli dönemlerinde (özellikle stresli dönemde) sıklaşan, yaygın mide ve bağırsak hastalığıdır. Belirtileri arasında şişkinlik, mide krampları, ishal veya kabızlık (ishal ve kabızlık bir arada da bulunabilir.) vardır.
IBS Vücudumuzun Hangi Bölgesinde Görülür?
Mide ve bağırsağı istila eden bu hastalık, birçok sebepten ortaya çıkabildiği gibi, organların sistem bozukluğundan dolayı da ortaya çıkabilmektedir. İrritable bağırsak sendromu olan kişilerde, besinler sindirim sistemine ya çok yavaş, ya da çok hızlı geçer. Bu da konstipasyon (kabızlık) ya da diyare (ishal) olma olasılığını ortaya çıkarmaktadır.
IBS Neden Görülür?
Genetik, çevresel faktörler, stres, besin alerjisi, uykusuzluk veya geç saatte uyuma, yorgunluk gibi sebepler başta olma üzere, birçok sebepten ötürü görülebilmektedir. Bununla birlikte, kullanılan ilaçların da (antibiyotikler gibi) bağırsak florasına zarar verdiği bilinmekte olup, IBS oluşumuna sebep olabilmektedir.
- Nedeni bulunamayan anemi durumlarının IBS kaynaklı olabileceği yönünde çalışmalar bulunmaktadır.
IBS Tedavisinde Hangi Yollar İzlenmektedir?
Hayat standardını ciddi anlamda olumsuz etkileyen bir hastalıktır. İlaç tedavisi ile birlikte en önemli olan kısım; bilişsel, davranışsal ve beslenme düzenini oluşturabilmektir.
Bunlar;
- Şişkinlik ve gaz yapıcı besinlerden uzak durulmalıdır.
- Melatonin hormonunun bağırsak hareketleri üzerindeki etkisinden yararlanmak için uyku düzeni oluşturulmalıdır.
- IBS’de; ishal, kabızlık ve her ikisi birlikte görülebildiğinden dolayı, diyetisyen tarafından kişiye özel bir beslenme programı oluşturulmalıdır. Kabızlık durumunda, özellikle prebiyotik içeriği yüksek besinler ve posalı (lifli) besinler tercih edilmelidir.
- Hastanın stresten uzaklaşacağı bir zaman dilimi oluşturulmalıdır.
- Yürüyüş, yüzme, kardiyo vs. tarzı spor aktiviteleri yapılmalıdır. Çünkü spor yapmak, hem ruhsal anlamda daha iyi hissedilmesini sağlayacak, hem de bağırsak hareketlerinin iyileşmesine yardımcı olacaktır. (Sporun mutluluk hormonunu (seratonin) artırıcı özelliği olduğu bilinmektedir.)
- IBS; anksiyete bozuklukları, depresyon gibi sebeplerden de oluşabilmektedir. Bu tür durumlarda bilişsel davranış değişikliği yapılmasının, hastalığın semptomlarını azaltabileceğini işaret eden çalışmalar bulunmaktadır.
Sonuç olarak;
Hafif ve orta dereceli şikayetleri olan hastalarda, beslenme ve bilişsel davranışsal terapi yoluyla semptomlar en aza indirilebilse de; ileri derece şikâyeti olan hastaların, hekim tarafından belirlenen ilaç tedavisi ve diyetisyen kontrolünde oluşturulan beslenme tedavisiyle iyi sonuçlar ortaya çıkabileceği bilinmektedir.
- Unutulmamalıdır ki; bağırsaklarımız, yaklaşık 100 milyon nöron içerdiğinden, ikinci beyin olarak tanımlanmaktadır. Bağırsak sağlığımıza önem vermeli, beslenme düzenimize ömür boyu dikkat etmeliyiz.
Didari T1, M. S. (2015, 3 14). Effectiveness of probiotics in irritable bowel syndrome: Updated systematic review with meta-analysis.
Kennedy PJ1, C. J. (2014, 10 21). Irritable bowel syndrome: a microbiome-gut-brain axis disorder?
L1., S. (2014, 06 14). Irritable bowel syndrome: pathogenesis, diagnosis, treatment, and evidence-based medicine.
Makker J1, C. S. (2015, 10 28). Genetic epidemiology of irritable bowel syndrome.
Mosely, D. (2017). Akıllı Bağırsak. İstanbul: Yakamoz Kitap.
mosley, D. (tarih yok). Akıllı bağırsak.
Qin HY1, C. C. (2014, 10 21). Impact of psychological stress on irritable bowel syndrome.
Siah KT1, W. R. (2014, 03 14). Melatonin for the treatment of irritable bowel syndrome.