Fibromiyalji (FM), birçok semptom eşliğinde görülen ve günlük aktivite durumunu kısıtlayan bir hastalıktır. Depresyon, yorgunluk, uyku bozuklukları, kas zayıflığı, baş ağrıları, bel ağrıları, kronik yorgunluk sendromu, anksiyete, bilişsel fonksiyon kaybı vb. pek çok semptomla birlikte, hastaların yaşam kalitesini etkileyen bir hastalıktır. Artan semptomlarla tanı, genellikle 40-50’li yaşlarda konulmaktadır. Hastaların %85’i tipik olarak çocuk doğurma yaşı risk sınırlarında olan veya daha yaşlı kadınlardır.
FM’li hastalar, temel olarak görünmez bir soruna sahiptir. Herhangi bir patolojik, radyolojik veya laboratuvar bulgusu olmaksızın kronik ağrı görülebilir. FM’nin bilinmeyen etiyolojisi de, hastalar tarafından ortaya konan sorunlara, başkaları tarafından; yanlış anlaşılmaya, reddedilmeye, indirgemeye ve semptomların abartıldığı ya da psikolojik bir temele sahip olduğu şüphelerine neden olabilir.
FM’nin tedavi yöntemleri arasında, ilaç kullanmanın haricinde; hasta eğitimi, akupunktur, hipnoterapi aerobik egzersizler, bilişsel davranışçı terapi, besin desteği kullanımı ve ozon terapisi gibi alternatif çözüm yolları da bulunmaktadır.
Fibromiyaljide Diyet Uygulamalarının Etkisi
FM tedavisinde, zengin antioksidan içeren besinler ve vejetaryen beslenmenin faydalı olabileceği düşünülüyor. Bu şekilde beslenen FM hastalarının; C ve E vitamin, serum alfa ve beta karoten, likopen, lutein değerlerinin diğerlerine oranla daha fazla olduğu belirlenmiş ve ayrıca yapılan çalışmalara göre; tuz içeriği düşük ve çiğ sebzelerden zengin vegan diyeti uygulamasının, FM semptomlarını azalttığı bulunmuştur.
- Mono soyum glutamat (MSG) ve aspartamın, yüksek dozda tüketimi toksik etkilere neden olacağından, diyette kısıtlanması FM hastalarının semptomatik tedavisinde yararlı olacaktır.
FM hastalarında duygu durum bozukluklarının artışıyla; vücut bki artışı ve vücut yağ yüzdesinin artışı, birçok hastalığın yanı sıra, fiziksel aktiviteyi de etkileyerek FM semptomlarını arttırabileceği düşünüldüğünden, kontrol gerektiren önemli bir durumdur.
Fibromiyalji ve Şişmanlık
Fibromiyalji hastalarında BKI değerleri, sağlıklı bir insana göre daha yüksektir. Hastalar, metabolik sendrom açısından risk grubundadır. Bu sebeple, hastaların beslenme konusunda eğitimi ve diyet takiplerinin yapılarak, fiziksel aktiviteye yönlendirmek gereklidir. Ayrıca, vücut kompozisyon değerlendirmeleriyle ilgili yapılan araştırmaların sonucunda görülmüştür ki; FM tanılı bireylerin vücut yağ yüzdeleri, sağlıklı kadınların referans yüzdeliklerine göre önemli düzeyde yüksektir.
Hastalara bu tanının daha çok 40-50’li yaşlarda konulduğunu göz önünde bulundurduğumuzda, pre-monopozal dönemde olunması ve dolayısıyla da vücut yağ dokusunda, özellikle karındaki yağlanmanın fazla, östrojen seviyesinin ve fiziksel aktivitenin azalacağı ön görülebilir bir gerçektir.
Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
- Fibromiyalji hastalarında iyot eksikliğinin önlenmesi önemlidir. Eğer hastada hipotiroidi varsa, semptomlar daha belirgin yaşanır.
- Kişide demir yetersizliği anemisi ve talasemi varsa, FM görülme ihtimali yüksektir. Demir yetersizliği olan bireylerde; konsantrasyon bozukluğu, bilişsel disfonksiyon ve yorgunluk gibi semptomlar, FM kaynaklı da olabilir.
- FM tanılı bireylerde serum D vit. düzeyi düşüktür. FM semptomlarından olan depresyonun görülme oranı daha yüksektir.
- Antioksidan özelliklerinden dolayı; selenyum, çinko ve magnezyum, FM hastalığının patofizyolojisinde önemli rol oynar.
Ángel, L. R., Meza, J. A., & Fernández, M. d. (2012). Analysis Of The Physical Capacity Of Women With Fibromyalgia According To The Severity Level Of The Disease. Rev Bras Med Esporte , 308-312.
Armstrong, D. J., Meenagh, G. K., & Bickle, I. (2007). 15. ArmstroVitamin D deficiency is associated with anxiety and depression in fibromyalgia. Vitamin D deficClin Rheumatol , 551–554.
Bennett, R. M., Jones, J., Turk, D. C., Russell, I. J., & Matallana, L. (2007). An internet survey of 2,596 people with fibromyalgia. BMC Musculoskeletal Disorders , 8-27.
Chaitow, L. (2010). Fibromyalgia Syndrome. Chapter Two– Fibromyalgia’s symptom patterns: causes or effects? United Kingdom: Churchill Livingstone , 25-46.
Douchi, T., Yonehara, Y., Kawamura, Y., Kuwahata, A., Kuwahata, T., & Iwamoto, I. (2007). Difference in segmental lean and fat mass components between pre- and postmenopausal women. Menopause (New York, N.Y.) , 875-878.
Engen, D., McAllister, S., Whipple, M., Cha, S., Dion, L., Vincent, A., et al. (2015). Effects of transdermal magnesium chloride on quality of life for patients with fibromyalgia: a feasibility study. J Integr Med. , 306-313.
Ghavidel-Parsa, B., Amir, M. A., & Aarabi, Y. (2015). Correlation of invalidation with symptom severity and health status in fibromyalgia. Rheumatology (Oxford) , 482-486.
Ghavidel-Parsa, B., Bidari, A., & Amir, M. A. (2015). The iceberg nature of fibromyalgia burden: the clinical and economic aspects. Korean J Pain. , 169–176.
Kaartinen, K., Lammi, K., Hypen, M., Nenonen, M., Hanninen, O., & Rauma, A. (2000). Vegan diet alleviates fibromyalgia symptoms. Scand J Rheumatol. , 308-313.
Lobo, M., Paiva, E., Andretta, A., & Schieferdecker, M. (2014). Body composition by dual-energy x-ray absorptiometry in women with fibromyalgia. Rev Bras Reumatol , 273–278.
Mork, P., Vasseljen, O., & Nilsen, T. (2010). Association between physical exercise, body mass index, and risk of fibromyalgia: longitudinal data from the Norwegian Nord-Trøndelag Health Study. Arthritis Care Res (Hoboken) , 611-617.
Okifuji, A., Donaldson, G., Barck, L., & Fine, P. (2010-2011). Relationship between fibromyalgia and obesity in pain, function, mood, and sleep. J Pain , 1329-1337.
Paiva, E., & Jones, K. (2010). Rational treatment of fibromyalgia for a solo practitioner. Rational tr Best Pract Res Clin Rheumatol , 341-352.
Pamuk, G., Pamuk, O., Set, T., Harmandar, O., & Yeşil, N. (2008). An increased prevalence of fibromyalgia in iron deficiency anemia and thalassemia minor and associated factors. Clin Rheumatol , 1103-1108.
Ramon, S., Gleitz, M., Hernandez, L., & Romero, L. D. (2015). Update on the efficacy of extracorporeal shockwave treatment for myofascial pain syndrome and fibromyalgia. International Journal of Surgery , 201-206.
Seferoglu, B., Baykal, T., Altas, E. U., & Senel, K. (2014). Trace element profile in patients with fibromyalgia syndrome. Annals of Physical and Rehabilitation Medicine , 261.
Ursini, F., Naty, S., & Grembiale, R. D. (2011). Fibromyalgia and obesity: the hidden link. Rheumatology International , 1403–1408.
Verheesen, R., & Schweitzer, C. (2008). Iodine deficiency, more than cretinism and goiter. Med Hypotheses , 645-648.
YILMAZ, H., & YILDIRAN, H. (2015). Fibromiyaljide Beslenme Yaklaşımı. SDÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi , 126-130.