Fosfor (P) Nedir? Hangi Besinlerde Bulunur? Günlük Gereksinim Ne Kadardır?

Doğada yaygın olarak ve insan vücudunda en çok bulunan ikinci mineral olan fosfor, vücut ağırlığının toplam %1’ini oluşturur. Fosfor, sağlıklı kemiklerin ve dişlerin oluşması için, kalsiyum ve diğer besinlerle çalışır. Metabolik olarak sinyal iletimini sağlamak, enerji üretiminde ve depolanmasında görev almak, kanı tamponlamak, enzimleri katalizlemek, gen transkripsiyonunu düzenlemek gibi birçok kritik fonksiyonu vardır. Ayrıca, kan damarlarını ve kasların kasılmasını sağlayan fosfor; normal asit-baz dengesini korur ve büyümeye yardımcı olur.

Fosforun Vücudumuzda Eksikliği

Sağlıklı popülasyonda fosfor eksikliği nadiren görülür. Ancak alkolizm, anoreksiya, genetik bozukluklar ve tümör varlığı, fosfor eksiliğine sebep olabilmektedir.

Fosfordan Zengin Gıdalar

Proteinden zengin besinlerin fosfor içeriği de yüksektir.

Besin

Miktar (gr)

Fosfor İçeriği (mg)

Yoğurt

175

156-246

Dana eti (pişmiş)

75

178-194

Buğday

30

225

Fosforun Günlük İhtiyacı

İnsan vücudunun fosfor ihtiyacı, kalsiyum ihtiyacı kadardır. Diyette, kalsiyumun fosfora oranı bire bir olmalıdır.

Yaş Grupları

Fosfor İhtiyacı (mg)

1-10 yaş

800

11-24 yaş

1200

24 yaş ve üzeri

800

Gıdalarla birlikte alınan fosfor miktarının yanı sıra, fosforun vücuttaki emilimi de günlük alımımızı etkiler. Doğal yolla organik olarak alınan fosforun %40-60’ı emilirken, inorganik fosfor tuzlarının ise %80-100’ü emilmektedir.

Toksisite

Kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda, yüksek serum fosfat konsantrasyonları, artan mortalite ve kardiyovasküler hastalık riski ile ilişkilendirilmiştir. İhtiyaçtan fazla fosfor alımının; düzensiz mineral metabolizmasına, vasküler kalsifikasyona, bozulmuş böbrek fonksiyonuna ve kemik kaybına sebep olduğu düşünülmektedir.

Önemli bir besin bileşeni olan fosforun fazlalığı; kronik böbrek yetmezliği hastalarında görüldüğü gibi, hücre dışı fosforun endokrin regülasyonunda yer alan çeşitli mekanizmalarda oluşturduğu doku hasarına bağlanabilir.

Fosfor ile ilgili Çalışmalar


Dietitians of Canada . 2018. Canadian Nutrient File 2015.

National Kidney Disease Education Program. 2018. Phosphorus Tips for People with Chronic Kidney Disease.

Phosphorus. Calvo, Mona S ve Lamberg-Allardt, Christel J. 2015. 2015, Advances in Nutrition, s. 860-862.

Samur, Gülhan Eroğlu. 2012. Vitaminler Mineraller ve Sağlığımız. Ankara , Ankara, Türkiye : 2012.


Exit mobile version