Besinin Adı
Türkçe: Fındık
İngilizce: Hazelnut
Latince: Corylusavellana L.
Vatanı ve İklimi:
Fındık, Betulaceae (Huşgiller) familyasına ait, Corylus cinsinden gelen ağaççık biçiminde bir bitkiden oluşur. Yetiştiği bölge, Kuzey yarım kürenin ılıman bölgeleridir. Ülkemizde ise çoğunlukla bol yağış alan Karadeniz bölgesinde yetişmektedir.
Bitkisel Özellikleri:
Gelişim evresindeyken çalı ve ağaççık biçiminde olan fındığın 25‘ten fazla türü bulunur. Corylusavellana L. (Adi Fındık) ve CoryluscolurnaL. (Türk Fındığı) adlı iki fındık türü, ülkemizde doğal olarak yetişmektedir. Fındık çeşitleri, ağacın büyüme şekline göre oluşmaktadır. Türüne göre, çalı veya tek gövdeli ağaç olabilir.
Coryluscolurna (Türk Fındığı) türünün gövdesi geniştir ve boyu 15-25 metre olan tek gövdeli bir ağaç biçimindedir. Corylusavellana (Adi Fındık) ve CorylusMaxima (Lambert Fındığı) ise çalı ve ağaççık şeklindedir. Yaygın olarak tüketileni ise Tombul Fındık’tır.CorylusMaxima (Lambert Fındığı) adlı çeşidi ülkemizde doğal olarak bulunmasa bile kültürü yapılabilmektedir.
Faydaları ve/veya Zararları:
Fındık, beslenmemizde oldukça önemli biryeri olan, antioksidan etkiye sahip bir besindir. Fındığa antioksidan özelliği kazandıran bileşeni, polifenoldür. Aynı zamanda kaliteli bir bitkisel protein kaynağıdır. Lif, mineral, E vitamini, tokoferoller ve fitosterollerden zengindir. İçerdiği bu bileşenler sayesinde fındık, kalp damar sağlığının korunmasında aktif rol oynamaktadır. Lif, tekli doymamış yağ asitleri (MUFA) ve çoklu doymamış yağ asitleri (PUFA) bakımından zengin içeriğiyle, tokluğu arttırarak ve iştahı bastırarak kilo kontrolüne yardımcı olur. Çekirdeğindeki doymamış yağ asitleri, kan kolesterol seviyesini düşürücü etkide bulunarak kan lipit profilini iyileştirir. İçerdiği bol miktarda folat yardımıyla da hücresel fonksiyonları düzenler.
Bunun yanı sıra içeriğindeki magnezyum, a- linolenik asit ve L- arginin bileşenlerine bağlı olarak oksidatif stres, inflamasyon, hiperglisemi, insülin direnci gibi kronik hastalıkların görülme sıklığını azaltıcı etkiye sahiptir.
Yapılan bilimsel çalışmalar; fındığın düzenli ve günlük porsiyonuna dikkat edilerek tüketilmesi halinde obeziteyi, şeker hastalığını, hipertansiyonu, kanser hücrelerinin büyümesini önlediğini ortaya koymuştur.
Yüksek kardiyovasküler hastalık (KVH) riski barındıran hastalara uzun dönemli beslenme müdahelesinin yapıldığı kilinik bir çalışmanın sonucunda: Günlük düzenli olarak fındık tüketiminin gerçekleştiği diyabet vakalarında KVH riskinde %50’lik bir düşüş meydana geldiği bulunmuştur.
Birçok faydalı özelliğinin yanında fındık potansiyel bir alerjendir. Yaklaşık %1 oranında ve nadiren çocuklarda görülen bu etki IgE antikorunun (immünglobülin E) artışı ile kendini gösterir. Her besin gibi fındık tüketiminde de porsiyon kontrolünün olması bu tip sağlık sorunlarının ortaya çıkmasını engellemede oldukça önemlidir.
Bilgilendirme:
Fındık; süt ve şekerleme ürünlerinde, fırınlanmış ürünlerde, çikolata ve yağ üretiminde yaygın kullanılan bir besindir. Doymuş yağ asidi içeriği düşük (%4-16) olduğu için yağ asidi bileşimi faydalıdır diyebiliriz. Taze veya kavrulmuş biçimde tüketilebilen fındık, lif içeriği sayesinde tok kalmaya yardımcı olduğundan, beslenmede iyi bir ara öğün olarak tüketilebilir. Günlük 30g tüketimi önerilmektedir.
100 gram Fındık’ın besin değerleri:
| CHO (g) |
Na (mg) |
I |
Vit. A (µg) |
| 6 | 0 | 1 | 4 |
| Protein (g) |
K (mg) |
F (µg) |
Vit. C (mg) |
| 16,3 | 745 | 0 | 0 |
| Yağ (g) |
P (mg) |
Fe (mg) |
Vit. B³ (mg) |
| 63,3 | 288 | 3,4 | 4,8 |
| Kalori (kkal) |
Ca (mg) |
Mg (mg) |
Lif (g) |
| 650,1 | 149 | 163 | 7,7 |
Esposito, T., Sansone, F., Franceschelli, S., Gaudio, P. D., Picerno, P., Aquino, R. P., et al. (2017, Şubat 13). Hazelnut (Corylus avellana L.) Shells Extract: Phenolic Composition, Antioxidant Effect and Cytotoxic Activity on Human Cancer Cell Lines. IJMS, 1-12.
Kendall, C. W., Josse, A. R., Esfahani, A., & Jenkins, D. J. (2010). Nuts, metabolic syndrome and diabetes. British Journal of Nutrition , 465-473.
Polat, Y. (2014, Ocak). TÜRK FINDIĞI (Colyrus colurna)’NIN TÜRKİYE’DEKİ YENİ BİR YAYILIŞ ALANI. MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ(29), 136-149.
Ros, E. (2010). Health Benefits of Nut Consumption . Nutrients, 652-682.
Ros, E. (2015). Nuts and CVD. British Journal of Nutrition, 111-120.
Souza, R. G., Schincaglia, R. M., & Mota, G. D. (2017). Nuts and Human Health Outcomes: A Systematic Review. Nutrients, 1-23.
Tey, S. L., Gray, A. R., Chisholm, A. W., Delahunty, C. M., & Brown, R. C. (2013). The Dose of Hazelnuts Influences Acceptance and Diet Quality but Not Inflammatory Markers and Body Composition in Overweight and Obese Individuals. The Journal of Nutrition, 143,1254-1262.
YunqingCheng, Liu, J., Zhang, H., Wang, J., Zhao, Y., & Geng, W. (2015). TranscriptomeAnalysisandGeneExpression ProfilingofAbortiveandDevelopingOvules duringFruitDevelopmentinHazelnut. PLOS ONE, 1-16.