Besin Takviyesi Nedir? Kullanmak Sağlıklı Mıdır?

Diyet takviyeleri; vitaminler, mineraller, bitkiler, aminoasitler ve enzim gibi bazı maddeler içeren; tablet, kapsül, jel, toz ve sıvı gibi çeşitli formlarda satılan preparatlar besin takviyesi (suplement) olarak adlandırılır. Bazı takviyeler, vücudun fonksiyonu için gerekli yaşamsal maddelerin yeterli alımının sağlanmasına yardımcı olurken, bazıları ise hastalık risklerinin azaltılmasını sağlayabilir. Fakat bu takviyeler öğünlerin yerini tamamen almamalıdır. Diyette çeşitli yiyeceklerin tüketildiğinden emin olunmalıdır.

Besin takviyelerinin ilaçlardan farklı olarak; hastalıkların teşhis ve tedavisi, önlenmesi ve durumu iyileştirme amaçlarıyla pazarlanmasına izin verilmemektedir. Takviyelerde; yüksek kolesterolü düşürdüğü, kalp hastalığını tedavi ettiği vb. ifadelerin bulunması yasal değildir.

Besin Takviyeleri Güvenilir Midir?

Besin takviyesi alan pek çok kişi, ne kadar fazla kullanırsa o kadar fayda göreceğini düşünerek, bu takviyeleri bilinçsizce alabilmektedir. Sonuçta, daha fazla para harcanmakta ve en kötüsü sağlıklarını da tehlikeye atmaktadırlar. Örnek verilecek olursa; C vitamininin kandaki seviyesi maksimuma ulaştığında (200 mg/gün alım), vücut fazla miktarı atabildiğinden, C vitamini toksisitesi sık görülmez. Fazla miktarda A vitamini alımı ise, yağda çözündüğü ve dolayısıyla vücutta kaldığı için toksik seviyeye daha kolay ulaşır. (Hamilelikte çok miktarda A vitamini alımı, fetüste doğum kusurlarına sebep olmaktadır).

İhtiyacımız Olan Besin Maddelerini Almanın En Doğru Yolu Nedir?

Vitamin ve mineralleri yiyeceklerden temin etmek, takviye olarak almaktan daha iyi bir yoldur. Meyve ve sebzeler, kepekli tahıllar, az yağlı süt ve süt ürünleri ile tuzsuz kuruyemişlerden zengin bir diyet, hastalık riskinin azaltılması ile yakından ilişkilidir. Tüketilen öğünlerde besin çeşitliliğini sağlamak, besinlerden faydalanma düzeyini artıracaktır. C vitamininin demir emilimini artırıcı yöndeki etkisi ya da kurubaklagillerin tahıllarla birlikte tüketilerek protein kalitesinin artırılması buna örnek verilebilir.

Ek olarak; kuruyemişler, tohumlar, bitkisel yağlar, yeşil yapraklı sebzeler ve zenginleştirilmiş tahılların E vitamini içeriği yüksektir. Folat (folik asit) ise; portakal suyu, ıspanak, marul, brokoli, yer fıstığı, avokado, zenginleştirilmiş tahıl ürünleri, takviye edilmiş kahvaltılık tahıllarda bulunabilir.

Besin Takviyeleri Kullanımının Artmasına Neden Olan Sebepler

Ayrıca, kadınların erkeklerden daha fazla besin takviyesi kullandığı araştırmalarla belirlenmiştir

Hangi Durumlarda Besin Desteği Kullanmalıyız?


Academy of Nutrition and Dietetics, (2015, June 5), Supplements and Safety, s. 1

Ersoy ve Büyükkaragöz, (2012), Sporcu Beslenmesi, Ankara

Food & Drug Administration, (2017, Mayıs), Dietary Supplements

Harvard Health Publications, (2013, Mart), Demystifying nutrition: the value of food, vitamins and supplements, Boston

Tunçer, İ., Türkiye’de Diyet Destek Ürünlerinin Ruhsatlandırılması İle İlgili Avrupa Birliğinin Yasal Düzenlemelere Etkisinin İncelenmesi, (2015), Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü


Exit mobile version