Tamamlayıcı beslenme, bebeğin yaşamında önemli bir fizyolojik dönüm noktası olarak görülür. Çünkü yeterli beslenmenin, büyümeyi ve genel gelişimi sağlamak için gerekli olduğu düşünülmektedir. Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) bebek ve küçük çocukların beslenmesine ilişkin tavsiyelerinin yayınlanmasının ardından, İngiltere Sağlık Bakanlığı’nın mevcut sütten kesme tavsiyesi, 6 aydan itibaren tamamlayıcı gıdaları getirmektir. Daha spesifik olarak, püre şeklindeki gıdalardan ve pirinç lapalarından, daha yoğun ve iri bir doku ile hazırlanan yiyeceklere, ardından elle yenen yiyeceklere ve nihayetinde 1 yaşına kadar ailenin tükettiği yiyeceklere kademeli bir geçiş önerilmektedir.
Geleneksel kaşık modelinin aksine, İngiliz hemşire Gill Rapley 2008’de gıda girişine yeni bir yaklaşım geliştirdi. Bu yönteme: yaşamın altıncı ayından sonra kendi kendine beslenmeyi teşvik eden bir alternatif olarak kabul edilen “Baby-Led Weaning (BLW)” adı verilir.
Sütten Kesme Yönteminin Üç Temel İlkesi:
- İlk olarak, yiyecekler bebeğe püre yerine elle yenen yiyecekler olarak sunulur.
- İkincisi, bebekler yiyecekleri seçerek ve kavrayarak, ilk ağız temasını kurarak ve ardından kaşıkla besleme yerine kendi eylemleriyle yutarak beslenirler.
- Üçüncüsü, aileyle aynı sofraya oturup aynı yemekleri tüketebilirler.
BLW’nin faydaları; bebeklerin katı gıdalara kademeli olarak kendi zamanlarında ve kendi hızlarında geçişlerini kolaylaştırması, bunun yanında emzirmenin ‘talep üzerine’ olduğu gibi tükettikleri yiyeceklerin oranı ve türlerini kontrol etmesine izin vermesidir. Emzirme, anne sütüyle beslenen çocuklarda obezite riskini azalttığı öne sürüldüğü için bu yöntem yararlı olabilir.
- Bunu desteklemek için Townsend ve Pitchford (2012) yaptıkları araştırmada; geleneksel kaşıkla besleme yöntemi (TW) ve BLW karşılaştırmasında TW grubunda obezite insidansında artış olduğunu bulmuşlardır. Bebek liderliğindeki yaklaşımla sütten kesilen bebeklerin yiyecek alımlarını bir şekilde düzenlemeyi öğrendiklerini, bu da daha düşük bir Beden Kütle İndeksi (BKİ) ve karbonhidrat gibi yiyecekleri daha az tercih etmeye yol açtığını göstermektedir. Ayrıca, bebek liderliğindeki grupta düşük kilo ve kaşıkla beslenen grupta obezite insidansının arttığını gözlemlemişlerdir.
- Brown ve Lee; 298 anne-bebek çifti ile yaş ortalaması 8.34 ay olan çocuklarda doğum ağırlığı, altı aylık ağırlık ve mevcut kiloyu değerlendiren bir çalışma yapmıştır. Kaşıkla beslenen bebeklerin BLW grubundakilerden anlamlı derecede daha ağır olduğunu tespit etmişlerdir. Bu konuda daha ayrıntılı çalışmalara ihtiyaç vardır.
- Bebeğin kendi kendine beslenmesine güvenmek, belirli bir motor gelişim düzeyine ulaşmayı gerektirir. Wright ve ark. (2011), bebeklerin %56’sının 6 aydan önce yemeğe ulaştığını, %6’sının 8 aya kadar bunu yapmadığını ve %10’unun 8 aya kadar parmakla yemek yemediğini bildirmiştir. Böylece, Wright ve ark. (2011), BLW’nin bebeklerin çoğunluğu için uygun olduğu sonucuna varmıştır.
Yöntem hakkında açıklanan faydalara rağmen, sağlık uzmanları yöntem hakkında gündeme getirilen birçok endişeyi göz önünde bulundurarak bilimsel olarak net kanıt bulunmaması nedeniyle, bu yeni yaklaşımın benimsenmesini tavsiye etmekte isteksizdir.
- Tartışmalar, boğulma riskinin artması, düşük enerji alımı ve özellikle demirin yetersiz alınması gibi olası olumsuz etkisi üzerinde durmaktadır. Çünkü çocuk gıdanın miktarını ve kalitesini seçim yaparak belirlemektedir.
Bununla birlikte, bu yaklaşım obezitenin önlenmesi gibi, öz düzenlemeye saygı duyduğu için, daha fazla meyve ve sebze tüketimi, motor becerilerin gelişmesi ve ebeveyn davranışı üzerindeki olumlu etkileri gibi çeşitli faydalar sunmaktadır. Çocuk, tüketilen yiyeceğin zamanı ve miktarı ile ilgili herhangi bir baskı olmaksızın aile yemeklerine katılmaya ve yiyecekle etkileşime girmeye, farklı dokular aracılığıyla duyusal yönleri geniş çapta keşfetmeye ve sonuç olarak yiyecekle daha iyi bir ilişki kurmaya teşvik edilir.
Brown, A., & Lee, M. (2011). A descriptive study investigating the use and nature of baby‐led weaning in a UK sample of mothers. Maternal & child nutrition, 7(1), 34-47.
Gomez, M.S., Novaes, A.P.T., Silva, J.P.D., Guerra, L.M ve Possobon, R.D.F. (2020). Baby-led weaning, an overview of the new approach to food introduction: integrative literature review. Revista Paulista de Pediatria, 38, e2018084.
Townsend, E., & Pitchford, N. J. (2012). Baby knows best? The impact of weaning style on food preferences and body mass index in early childhood in a case–controlled sample. BMJ open, 2(1).