0-1 Yaş Bebek Beslenmesinde Riskli Besinler

Her anne bebeği için en iyisini ister. Bu nedenle hangi gıdaların bebeğinin sağlığına olumlu veya olumsuz etki edeceğini bilmelidir. Bebek sağlığı için sakıncalı olabilecek besinler şunlardır:

1) İnek Sütü:
Bebekler inek sütüne tolerans gösteremediğinden inek sütü bebeklerde alerjik reaksiyonlara sebep olabilir. İnek sütüyle birlikte keçi, koyun sütleri de bebeklerde alerjik reaksiyon gösterebilir.

İnek sütünün, düşük demir içeriği ve yüksek sodyum ve protein miktarı nedeniyle tam olarak bebeğin tüketimi için uygun bir gıda olduğunu söyleyemeyiz. İçerisinde bulunan süt proteini olan kazeinin sindirilmesi bebek için güç olduğundan bebeği rahatsız eder. Anne sütünün yetersiz olduğu durumlarda, sosyoekonomik düzeyin değerlendirilmesine göre bebeğe sulandırılmış inek sütü verilebilir ancak bunun için mutlaka bir uzmana danışılmalıdır. Düşük yağlı sütler A ve D vitaminlerini yetersiz içerdiğinden önerilmez.

 2) Yumurta:
Yumurta da bebekler için alerjik risk taşır. Özellikle yumurta beyazında bulunan proteinler alerjik etkiye neden olduğundan bebeğin sağlığı için risklidir. Bebekte yumurtaya karşı hassasiyet varsa bu durum ilerde solunum yolu alerji riski olabilir. Yumurtanın neden olduğu alerjik reaksiyonlar oldukça şiddetli hatta ölümcül bile olabilir.

3) Baklagiller:
Soya ve fıstık baklagil ailesinden olan başlıca alerjenlerdir.
Fıstık alerjisi reaksiyonu oldukça şiddetlidir, ölümcül sonuçlar bile doğurabilir. Özellikle astımı olan bebekler risk altındadır.
Soya alerjisi genellikle geçicidir. İşlenmiş soya yağının soya alerjisi olanlar için genellikle zararı yoktur ama yine de dikkatli bir şekilde verilmesi gerekir.

 4) Bakla:
Çiğ bakla süt çocukları için toksik etki gösterebilir. Bakla pişirildiği zaman toksik etkisi ortadan kalkar ancak bakla ‘favizm’ hastalığına yol açabileceğinden 1 yaş altı bebeklere önerilmez.

5)Kuruyemişler (Fındık, Fıstık, Ceviz, Badem, Kaju):
Kuruyemişlere karşı gösterilen alerjik reaksiyon şiddetli olabilir hatta tüketilen porsiyona göre ölümcül bile olduğu görülmüştür.

6) Balık Ve Kabuklu Deniz Ürünleri

7) Tahıllar:
Tahıl taneleri içerdiği homolog proteinlerle birlikte polen de içerdiklerinden dolayı alerjik reaksiyona sebep olabilirler.

8) Tohumlar:
Susam, keten tohumu, hardal tohumu, haşhaş, günebakan ve kolza bebek için sakıncalı olan tohumlar arasındadır. Tohumlara karşı olan alerjiler ile daha sık karşılaşılmaktadır. Alerjik reaksiyonları şiddetli olabilir. Bazı alerjenler homolog tohum depolama proteinleri olarak tanımlanmıştır. Tohumların diğer gıdalarla (fındık, fıstık, kivi, diğer tohumlar) ve polenlerle olan reaksiyonu da potansiyel önem taşımaktadır.

9) Lateksle Kaplanmış Meyveler (Mumlanmış Meyveler):
Meyvelerin daha parlak ve çekici görünmesi için kullanılan bu madde kabuğu ile tüketilen meyvelerin tüketilmesiyle risk oluşturur. Bunun için meyvelerin kabuğu soyularak tüketilmesi daha sağlıklı olacaktır.

10) Çay:
İçerisinde bulunan ‘ tanin ‘ bileşiğinden dolayı bebeklere önerilmez. Tanin, demirin emilimini engelleyerek bebekte demir yetersizliğine yol açabilmektedir. Ayrıca içerisine tatlandırmak için eklenen şeker bebekte iştahsızlığa ve bununla birlikte kilo kaybına neden olabilmektedir.

11) Bitki Çayları:
Bitki çaylarının içerisinde de bulunan tanin bileşiği demir ve diğer minerallerin emilimini engellediğinden dolayı bebekte mineral yetersizliğine neden olabilir. Ayrıca bitki çaylarının bitkisel içeriklerinin bebek sağlığı üzerinde ne gibi etkileri olduğu bilinmediğinden bitki çaylarının bebek ve çocuklara verilmesi uygun olarak görülmez.

12) Bal:
Clostridium botulinum sporları taşıyabileceğinden bebeklerde tehlike arz eder. Clostridium botulinum sporları, bebeğin mide pH’ından etkilenmeyip üreyebileceğinden  botulizm hastalığının gelişmesine neden olur. Aynı zamanda bal, bebekte alerjik reaksiyonlar oluşmasına neden olabilir.

13) Şeker:
Besin değeri açısından düşük ama kalori miktarı açısından yüksek bir besindir. Bebekte, iştahsızlık ve diş çürüklerine neden olabilir. Bebekte iştahsızlığın gelişmesiyle birlikte büyüme ve gelişme geriliği, obezite görülebilir.

14) Susam Yağı:
Susam yağı alerjik etkiye sahip olduğundan dolayı bebeklerin tüketim için sakıncalıdır.

15) Baharatlar

16) Gıda Katkı Maddeleri:
Doğal kaynaklardan elde edilen bazı protein içeren gıda katkı maddeleri, alerjik reaksiyonları tetikleyebilir.

Ek olarak; gluten içeren tahıllı besinler altı aydan önce verilmemelidir, altı aydan sonra verilmesi uygundur.

Sonuç olarak; sakıncalı olan gıdaları bebeklere verirken dikkat etmeliyiz. Özellikle bebeğin sağlığı için 0-1 yaş bebeklerde tamamlayıcı beslenmeye geçildiğinde, bu listede yer alan besinler bebeğe verilecek ise daha temkinli davranılmalıdır.