Besinin Adı
Türkçe: Hardal
İngilizce: Mustard
Latince: Brassica nigra
Vatanı ve İklimi:
Beyaz, siyah, sarı, kırmızı renk türleri olan hardalın ana vatanı Türkiye’dir. Özellikle çemen tarlalarında, çemen tohumlarından ayrıştırılarak elde edilir. Hardal; ligoserik asit, linamaraz, sinabin, araşidik asit, glikozitler, erusik asit vb. bileşikler içerdiği için eczacılık ve kozmetik sanayisinde kullanılır. 30-120 cm boya ulaşabilen hardal bitkisinin kökleri ise 40-50 cm’e kadar uzayabilir. Fazla sıcaklık istemeyen, serin iklimlerde yetişen bir bitkidir. Aynı zamanda kuraklığa da dayanıklıdır. Asidik topraklar dışında diğer her toprakta gelişebilir. Nisan ayının ortalarında ekilir, büyümesi hızlıdır ve 3-4 ay gibi bir sürenin sonunda olgunlaşır.
Bitkisel Özellikleri:
Hardal bitkisi Brassicaceae ailesine aittir. Kuru tohumları gıda işlemede kullanılan ana kısmıdır.
Yaygın olan türleri; sarı hardal (Sinapsis alba), kahverengi hardal (Brassica juncea) ve siyah hardal (Brassica nigra)dır. Hardaldan elde edilen un, gıda işlemede yaygın olarak kullanılmaktadır. Tohumu daha çok çeşni olarak kullanılır. Avantajlı, zengin kimyasal bileşimi ve nispeten düşük fiyatı; günlük diyette ve hayvan yemlerinde katkı maddesi olarak geniş olanaklar sunmaktadır. Hardal, ayrıca baharatlı aroması için de kullanılır. Bu aroma, mirozinaz enzimleri tarafından glukosinolatların hidrolizinden elde edilir. Kahverengi hardal, siyah ve sarı hardaldan daha fazla mirozinaz enzim aktivitesine sahiptir.
Faydaları ve/veya Zararları:
Siyah hardalda bulunan sinigrin büyük bir glukosinolat*’tır. Bilimsel araştırmalara göre; sinigrinin büyük çoğunluğu Hint hardalında mevcuttur. Hindistan yerlileri binlerce yıldır, hardal tohumunu ve yağını; eklem ağrılarını dindirmek, ateşi hafifletmek, öksürük ve soğuk algınlığını engellemek, şişliği indirmek, kranial boşluğu* temizlemek, çeşitli cilt hastalıklarını tedavi etmek ve yara iyileşmesini hızlandırmak için alternatif olarak kullanmaktadır.
- A vitamini eksikliği ile birlikte görülen hastalıkların görülme sıklığını azalttığı belirtilmiştir.
İçerdiği glukosinolatlar sayesinde; kendine özgü bir aroması olmasının yanında, antikarsinojenik özellikleri de mevcuttur. Aynı zamanda hardal ekstratlarının ve ununun antioksidan aktiviteye sahip olduğu belirlenmiştir.
- Ülkemiz çayır ve meralarında bulunan kır hardalı, içerdiği bazı glukositlerden dolayı hayvanlarda zehirlenmelere yol açabilmektedir.
Bilgilendirme:
Ülkemizde yetişebilen bir bitki olan hardal, genel olarak tadından dolayı beğenilmese de, gerek antimikrobiyal özellikleri gerekse sağlığa olan pozitif etkilerinden dolayı kullanımı önerilmektedir.
100 gram Hardal’ın besin değerleri:
| CHO (g) |
Na (mg) |
I |
Vit. A (µg) |
| 6 | 1250 | 2 | 5 |
| Protein (g) |
K (mg) |
F (µg) |
Vit. C (mg) |
| 6 | 120 | 30 | 0 |
| Yağ (g) |
P (mg) |
Fe (mg) |
Vit. B³ (mg) |
| 4 | 180 | 2 | 4,9 |
| Kalori (kkal) |
Ca (mg) |
Mg (mg) |
Lif (g) |
| 86,3 | 120 | 100 | 1 |
Kranial boşluk: Kafatası boşluğu
AMIRNIA, R., GHIYASI, M., & TAJBAKHSH, M. Farklı Gelişme Yüksekliklerin Hardal Otunun (Sinapis arvensis L.) Bazı Özellikleri Üzerine Etkisi. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, (2), 144-147.
Chow, J., Klein, E. Y., & Laxminarayan, R. (2010). Cost-effectiveness of “Golden Mustard” for Treating Vitamin A Deficiency in India. PLoS One, 5(8), e12046.
Çimen, M. B. Y. (1999). Flavonoidler ve Antioksidan Özellikleri. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences, 19(5), 296-304.
Mazumder, A., Dwivedi, A., & du Plessis, J. (2016). Sinigrin and Its Therapeutic Benefits. Molecules, 21(4), 416.
Okunade, O. A., Ghawi, S. K., Methven, L., & Niranjan, K. (2015). Thermal and Pressure Stability of Myrosinase Enzymes from Black mustard (Brassica nigra LWDJ Koch. var. nigra), Brown Mustard (Brassica juncea L. Czern. var. juncea) and Yellow Mustard (Sinapsis alba L. subsp. maire) Seeds. Food Chemistry, 187, 485-490.