Besinin Adı
Türkçe: Palm Yağı
İngilizce: Palm Oil
Latince: Elaeis guineensis
Vatanı ve İklimi:
Asıl kökeni Batı Afrika olsa da Kuzeydoğu Asya ve Amerika’da bulunan tropik alanlarda da yetiştirilmektedir. 2018 yılı itibariyle dünyada en fazla palm yağı üretimi, tropikal iklim kuşağında bulunan Endonezya ve Malezya’da yapılmaktadır.
Bitkisel Özellikleri:
Palmiye ağaçları 25-30 yıllık ömürleri boyunca 40 metreye kadar uzayabilmektedir. Tropikal ortamlarda yetişen bu ağacın meyve verimi çok yüksektir. Bir palmiye ağacı yılda 3-4 tona kadar meyve verebilir ve bu meyvelerin hem kendinden hem de çekirdeğinden ticari yağ elde edilmektedir. Meyve kısmından elde edilen yağa mezokarp denilmektedir. Elde edilen yağlar %50 oranında doymuş yağ içermekte olup, oda sıcaklığında yarı katı haldedir, bu nedenle hidrojenasyona gerek duymaz. Palm yağının doymuş yağ içeriği yüksek olduğu için dayanıklılığı fazladır ve bu durum raf ömrünün uzun olmasını sağlamaktadır.
Faydaları ve/veya Zararları:
Raf ömrünün uzun olması ve maliyetinin düşük olması nedeniyle birçok paketlenmiş üründe karşımıza çıkan palm yağının işlenmeden önceki halinde; tokoferoller, steroller, koenzim Q10, fosfolipitler, glikolipitler, karotenoidler ve E vitamini gibi birçok besleyici bileşen bulunur.
Palm yağının kırmızı rengi ve hoş olmayan kokusu yüksek ısılarda rafine edilmeden kullanılmasını engellemektedir. 200°C’den yüksek ısılarda yapılan rafinasyon işlemi sonucunda hem palm yağının içindeki besleyici öğeler kaybolur hem de -Avrupa Gıda Güvenliği Kurumu (EFSA)’nun verilerine göre- palm yağında diğer yağlara göre çok daha fazla kanserojen madde oluşur. Palm yağının yüksek doymuş yağ içeriğinin, kolesterol seviyesinde artışa sebep olmasıyla inme ve kalp krizi geçirme riskini arttırdığı kanıtlanmıştır. Ayrıca yüksek doymuş yağ içeriği toksik oksidasyon riskinin artmasına ve buna bağlı olarak oluşan lipit hidroperoksitlerin, DNA yapısını bozarak hücre ölümlerine ve kanser gibi hastalıkların gelişmesine neden olabileceği belirtilmektedir.
- Yapılan çalışmaları derinleştirdiğimizde, Uluslararası Kanser Araştırma Örgütü’nün insanlar için olası kanserojen maddeler sınıfına aldığı akrilamidin palm yağının yüksek ısıda rafine edilmesi sonucunda ortaya çıktığı bilinmektedir. Palm yağının yüksek ısıda rafine edilmesi sonucunda GE (Glisidil Yağ Asidi Esteri) ve gliserolün klorürlenmiş türevleri olan 3-MCPD ve 2- MCPD oluşması palm yağını toksik yapan diğer moleküllerdir. Bu toksik moleküllerin böbreklerde ve üreme organlarında hasara yol açtığı yapılan çalışmalarda gözlemlenmiştir.
- Ratlar üzerinde yapılan bir çalışmada; palm yağının ratların kan lipit düzeylerini arttırıcı ve kan şekerini düşürücü etkisi olduğu bulunmuştur.
- Zebra balıkları kullanılarak yapılan bir başka çalışmada ise palmitik asitin karaciğer toksititesine neden olduğu anlaşılmıştır.
Bilgilendirme:
1 ton palm yağı 725 dolarken 1 ton ayçiçek yağının 1158 dolar olması, sürekli daha fazla kar etmeyi hedefleyen şirketleri palm yağı kullanmaya yöneltmiştir. Öyle ki ülkemizde bile 2012 yılında 525 bin ton palm yağı ithal edilmiştir. İthal ettiğimiz bu palm yağını fark etmesek bile yıl boyunca keklerde, çikolatalarda, bisküvilerde, margarinlerde kişi başı 3.5 kg olacak kadar tüketilmiştir.
- Ülkemizin gelişmekte olan bir ülke olduğunu düşündüğümüzde ve gelişmekte olan ülkeler üzerinde yapılan bir araştırmada fazladan her 1 kg palm yağı tüketiminin kalp rahatsızlıklarından ölüm riskini 100 binde 68, inme nedenli ölümleri ise 100 binde 5.1 yükselttiğinin bulunması tehlikenin ne kadar büyük olduğunu gözler önüne sermektedir. Buna rağmen sürekli artan palm yağı ihtiyacı sonucunda palm yağı üreticileri mevcut imkânlarıyla ihtiyacı karşılayamadığı için bölgedeki yağmur ormanlarını tahrip ederek bu bölgelere palmiye ağaçları dikip palm yağı üretim tesisleri kurmuşlardır. Bunun sonucunda bölgedeki doğal ortam bozulmuştur. Başta orangutanlar olmak üzere bölgede yaşayan birçok canlının nesli tükenme riskiyle karşı karşıya kalmıştır. Bu durum karşısında sessiz kalmayan Greenpeace, küresel bir hazır gıda üreticisinin kullandığı palm yağına dikkat çekmek için hazırladığı reklam filminde, çikolata çubukları yerine temsili orangutan parmağını koyarak yediğimiz her çikolatada orangutanların neslinin daha fazla tükendiğinin mesajını vermiştir.
100 gram Palm Yağı’nın besin değerleri:
CHO (g) |
Na (mg) |
I |
Vit. A (µg) |
0 | 1 | 0 | 3550 |
Protein (g) |
K (mg) |
F (µg) |
Vit. C (mg) |
0 | 1 | 0 | 0 |
Yağ (g) |
P (mg) |
Fe (mg) |
Vit. B³ (mg) |
100 | 1 | 0 | 0 |
Kalori (kkal) |
Ca (mg) |
Mg (mg) |
Lif (g) |
884,3 | 1 | 1 | 0 |
Çetin, T., & Sabuncuoğlu, S. (2018). Palm Yağının Ve Bileşenlerinin Toksikolojik Açıdan Değerlendirilmesi. Journal Of Pharmaceutical Sciences, 97-109.
Ding, Q., Zhang, Z., Ran, C., He, S., Yang, Y., Du, Z., . . . Zhou, Z. (2018). The Hepatotoxicity Of Palmitic Acid İn Zebrafish Involves The Intestinal Microbiota. The Journal Of Nutrition, 1-12.
Rauchová, H., Vokurková, M., Pavelka, S., Vaněčková, I., Trıbulová, N., & Soukup, T. (2018). Red Palm Oil Supplementation Does Not Increase Blood Glucose Or Serum Lipids Levels İn Wistar Rats With Different Thyroid Status. Physiological Research, 307-315.